"Οι σχέσεις Τουρκίας-Ουκρανίας ήταν ανέκαθεν και θα παραμείνουν άνισες, επειδή η οικονομία της Τουρκίας είναι πολύ πιο αναπτυγμένη και μεγαλύτερη από την Ουκρανία", σημειώνει η Ilya Kusa, συγγραφέας και αναλυτής διεθνών υποθέσεων στο Ινστιτούτο για το Μέλλον της Ουκρανίας στο Κίεβο.
"Καθώς οι πολιτικές σχέσεις αυξάνονται, τόσο πιο άνιση θα γίνει η σχέση"
Τα τελευταία χρόνια, η Ουκρανία και η Τουρκία έχουν βελτιώσει τις σχέσεις τους μέσω του εμπορίου, των επενδύσεων και της στρατιωτικής συνεργασίας.
Στην Ουκρανία, η Τουρκία βρίσκει έναν έτοιμο συνεργάτη που ενδιαφέρεται να αποκτήσει τον πολύτιμο στρατιωτικό της εξοπλισμό και να κάνει ένα βήμα για την ανάπτυξη μιας μεγαλύτερης παρουσίας της στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Για το Κίεβο, η Άγκυρα είναι ένας πάρα πολύ πρόθυμος επενδυτής για την οικονομία της και μια σημαντική δύναμη που μπορεί να βοηθήσει στην επιτάχυνση της εθνικής αναπτυξιακής ατζέντας της.
Πρόσφατα όταν η Ρωσία συγκέντρωσε στρατεύματα στα σύνορα της Ουκρανίας, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ παραπονέθηκε ότι η Άγκυρα υποστηρίζει στρατιωτικά το Κίεβο μέσω της παροχής drone, ενώ η Μόσχα ανακοίνωσε αργότερα την επανεξέταση της δικής της αμυντικής συνεργασίας με την Τουρκία.
Ωστόσο ο Κούσα εξήγησε ότι η διένεξη στο Ντονμπάς έδειξε ότι η Τουρκία δεν ήταν ακόμη έτοιμη να αλλάξει γεωπολιτικό στρατόπεδο, συμπληρώνοντας ωστόσο ότι «η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται να αντιμετωπίσει τη Ρωσία στην Ουκρανία. Δεν θέλει να συμμετάσχει σε μια σύγκρουση όπου έχει περιορισμένα συμφέροντα », δήλωσε ο Kusa στην τουρκική Ahval News
Ο Κούσα είπε ότι τα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας θα προηγούνται πάντα και τυχόν "μεγαλύτερη συμμετοχή της στο Donbass" δεν είναι στις προτεραιότητές της.
Οι ρίζες της επιδίωξης της Τουρκίας για στενότερες σχέσεις με την Ουκρανία προέρχονται από πολύ παλαιά.
Από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Τουρκία είχε συμφέροντα στην Ουκρανία που ήταν οικονομικά, πολιτιστικά και πολιτικά. Στην πιο πρόσφατη ιστορία, η Τουρκία απέρριψε την προσάρτηση της Ρωσίας το 2014 στην Κριμαία, επαναλαμβάνοντας την υποστήριξη της κυριαρχίας της Ουκρανίας.
Σύμφωνα με τον Κούσα, υπάρχουν σταθερά εθνικά συμφέροντα που ενώνουν τα δύο, ιδίως το γεγονός ότι όλες οι ουκρανικές θαλάσσιες συναλλαγές μεταβαίνουν μέσω των τουρκικών στενών. Αλλά η πολιτική ευθυγράμμιση ξεκίνησε υπό τον πρώην πρόεδρο της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο.
Αυτή η τάση επιταχύνθηκε μόνο υπό τον σημερινό πρόεδρο της Ουκρανίας Βόλομμυρ Ζελένσκι, ο οποίος ήρθε στην εξουσία το 2019 και του οποίου η διοίκηση χαρακτήρισε την Τουρκία ως «στρατηγικό εταίρο» στην επίσημη στρατηγική εθνικής ασφάλειας που κυκλοφόρησε πέρυσι.
Ο Κούσα σημειώνει ότι παρά τις πραγματικές βελτιώσεις που έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα, η Τουρκία παραμένει το κυρίαρχο μέρος στη σχέση.
Εξηγεί ότι πολλοί στην Ουκρανία προεξοφλούν τους κινδύνους που συνεπάγεται μια αυξανόμενη εταιρική σχέση με την Τουρκία, και τίποτε δεν είναι πιο ξεκάθαρο από την υποστήριξη της Άγκυρας προς τους Τάταρους της Κριμαίας.
Η Τουρκία έχει εκφράσει με συνέπεια την ανησυχία της για αυτό που βλέπει ως αδελφικό λαό στην κατεχόμενη Κριμαία και η Ουκρανία επωφελήθηκε από την προθυμία της να παράσχει υποστήριξη στον εκτοπισμένο πληθυσμό.
Ορισμένοι στην κοινότητα των Τατάρων της Κριμαίας θεωρούν τώρα την Τουρκία ως τον μοναδικό ευεργέτη τους. Ο Κούσα τόνισε ότι αυτό το «πολιτικό κενό» που γεμίζει η Τουρκία μεταξύ των Τάταρων της Κριμαίας μπορεί να γίνει πύλη για ισχυρότερη επιρροή στην Ουκρανία.
«Ορισμένοι Ουκρανοί αναλυτές επισημαίνουν ότι η Τουρκία προσπαθεί να σχηματίσει μια φιλο-τουρκική πολιτική δύναμη στην κοινότητα των Τατάρων της Κριμαίας και με αυτόν τον τρόπο να προσπαθήσει να επηρεάσει την ουκρανική πολιτική στο μέλλον», εξήγησε ο Κούσα.
Η ανάπτυξη της σχέσης της Τουρκίας με την Ουκρανία ενόψει αυτών των προκλήσεων είναι πιθανό να συνεχιστεί.
Είναι μια φυσική τάση να προκύπτουν προβλήματα σε οποιαδήποτε πολιτική συνεργασία, αλλά αν δεν αντιμετωπιστούν, ο ταχύς ρυθμός ανάπτυξης που παρατηρείται στις σχέσεις Τουρκίας-Ουκρανίας μπορεί να μεταφράζεται σε μια ολοένα και πιο ασύμμετρη σχέση, καταλήγει ο Kusa.
