Κινήσεις ώστε να επεκτείνει τη στρατιωτική της παρουσία στην ανατολική Λιβύη κάνει η Ρωσία, σε ένα σχέδιο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ναυτική βάση, δίνοντάς της σημαντική πρόσβαση στο νότιο κατώφλι της Ευρώπης.
Η αρχή έγινε σύμφωνα με το Bloomberg με μια αμυντική συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ Πούτιν και του στρατάρχη της Ανατολικής Λιβύης Χαλίφα Χαφτάρ στα τέλη Σεπτεμβρίου στη Μόσχα.
Η κλιμάκωση της ρωσικής δραστηριότητας στη Λιβύη αντιπροσωπεύει μια νέα πρόκληση για τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους, οι οποίοι έχουν ήδη εγκλωβιστεί σε αντιπαράθεση με το Κρεμλίνο σχετικά με την εισβολή στην Ουκρανία και τον πιθανό ρόλο της χώρας σε οποιαδήποτε ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή με αφορμή τον πόλεμο Ισραήλ - Χαμάς. Η Ρωσία παράλληλα δραστηριοποιήθηκε έντονα στη γειτονική Συρία σε όλη τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου.
Η απειλή λαμβάνεται "πολύ σοβαρά" από την αμερικανική κυβέρνηση, δήλωσε στο Bloomberg o πρώην ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Λιβύη Τζόναθαν Γουίνερ,. "Κρατώντας τη Ρωσία έξω από τη Μεσόγειο ήταν ένας βασικός στρατηγικός στόχος – εάν η Ρωσία αποκτήσει λιμάνια εκεί, αυτό της δίνει τη δυνατότητα να κατασκοπεύει όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση".
Η Ρωσία είχε "μυστική παρουσία' στη Λιβύη μέσω της μισθοδφορικής ομάδας Wagner κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου που ακολούθηγσε μετά την απομάκρυνση του Μουαμάρ Καντάφι το 2011.
Η Λιβύη είναι χωρισμένη μεταξύ των διοικήσεων που μονομαχούν στη δυτική πρωτεύουσα, την Τρίπολη, και στην ανατολική, όπου κυριαρχεί ο Χάφταρ. Είναι σύνηθες για κάθε πλευρά να αντιτίθεται στις εξωτερικές πολιτικές και σε άλλες αποφάσεις που λαμβάνονται από τον αντίπαλό της.
Ο Χάφταρ, 79 ετών, ελέγχει πολλές από τις μεγάλες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στη Λιβύη, έναν παραγωγό του ΟΠΕΚ αντιστοιχεί περίπου στο 40% των αποθεμάτων της Αφρικής. Ο στρατάρχης αναζητά συστήματα αεράμυνας ενώ επιθυμεί οι στρατιώτες του να λάβουν εκπαίδευση από την πολεμική αεροπορία και τις ένοπλες δυνάμεις. Σε αντάλλαγμα, παραχωρεί μερικές αεροπορικές βάσεις που καταλαμβάνονται επί του παρόντος από παραστρατιωτικούς της Wagner θα αναβαθμιστούν για να φιλοξενήσουν ρωσικές δυνάμεις.
Τα ρωσικά πολεμικά πλοία ενδέχεται επίσης να αποκτήσουν μόνιμα δικαιώματα ελλιμενισμού σε λιμάνι της Λιβύης, πιθανότατα το Τομπρούκ, που βρίσκεται μόλις μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα κατά μήκος της Μεσογείο.
Οι βαθύτεροι δεσμοί του Χάφταρ με τη Μόσχα έχουν προκαλέσει ανησυχία στην Ουάσιγκτον και προκάλεσε μια σειρά επισκέψεων υψηλού επιπέδου στη χώρα φέτος σε μια προσπάθεια να τον πείσουν να αλλάξει πορεία.
Το πρόβλημα του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είναι ότι η Ρωσία προσφέρει στρατιωτική βοήθεια που οι ΗΠΑ δεν μπορούν να παράσχουν λόγω της αποτυχημένης προσπάθειας του Χάφταρ να ανατρέψει τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση στην Τρίπολη το 2019-2020.
Μια αμυντική συμφωνία με τη Ρωσία θα ενισχύσει το εμφυλιοπολεμικό κλίμα της ανατολικής και της δυτικής Λιβύης, που σήμερα διοικείται από αντίπαλες διοικήσεις, και θα καταστήσει λιγότερο πιθανό τη χώρα να επανενωθεί μετά από περισσότερο από μια δεκαετία διαμάχης από την ανατροπή του Καντάφι.
Αυτό το σενάριο ταιριάζει στη Ρωσία μια χαρά, σχολίασε στο Bloomberg ο Kirill Semenov από το Ρωσικό Κέντρο Διεθνών Υποθέσεων που ιδρύθηκε από το Κρεμλίνο.
