Ο λαός της Λιβύης ήλπιζε ότι το 2021 θα ήταν η χρονιά που θα ανακουφιζόταν από τις αμέτρητες κρίσεις και τα δεινά που επικρατούσαν στη χώρα εδώ και μια δεκαετία.
Έργα και ημέρες του φιλότουρκου Πρωθυπουργού Dbaiba το 2021
Μετά τον διορισμό μιας νέας εκτελεστικής αρχής, με επικεφαλής τον Abdel-Hamid Dbaiba ως Πρωθυπουργό στις 20 Ιανουαρίου και τον Mohamed Al-Mnifi ως επικεφαλής του Προεδρικού Συμβουλίου στις 5 Φεβρουαρίου, ο κόσμος ένιωσε απογοήτευση.
Οι πολιτοφυλακές εδραίωσαν τη θέση τους στα δυτικά το 2021, όπου σημειώθηκαν βίαιες και εκτεταμένες συγκρούσεις στις 28 Ιανουαρίου στην Τρίπολη.
Εν τω μεταξύ, ο Dbaiba δεσμεύτηκε στις συμφωνίες που υπέγραψε η απερχόμενη Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) με την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της αμφιλεγόμενης συμφωνίας για τα θαλάσσια σύνορα.
Μετά την χορήγηση εμπιστοσύνης του λιβυκού κοινοβουλίου στην κυβέρνηση της Ντμπάιμπα, ξέσπασαν συγκρούσεις στις 18 Μαρτίου στη δυτική Λιβύη.
Αρκετά σπίτια κατεδαφίστηκαν στην Κίκλα και ένας νεαρός άνδρας σκοτώθηκε από τη Δύναμη Υποστήριξης Σταθεροποίησης.
Ένας από τους πιο διαβόητους διακινητές ανθρώπων, ο Abdel-Rahman Milad Bidja, αφέθηκε ελεύθερος στις 12 Απριλίου και ο Πρωθυπουργός παρέμεινε άπραγος όταν οι πολιτοφυλακές περικύκλωσαν το Προεδρικό Συμβούλιο στις 7 Μαΐου.
Επιπλέον, ο πολιτοφύλακας Mohamed Khalil Issa διορίστηκε υφυπουργός του Υπουργείου Εξωτερικών, στις 16 Μαΐου.
Ο Dbaiba έμεινε επίσης αδρανής ενώ πραγματοποιούνταν πανεθνικές απεργίες, συμπεριλαμβανομένων των δασκάλων και του ιατρικού προσωπικού.
Στις 25 Αυγούστου, πολιτοφυλακές στη δυτική Λιβύη εισέβαλαν ξανά στην έδρα του Υπουργείου Εσωτερικών στην Τρίπολη και στη συνέχεια επιτέθηκαν στα κεντρικά γραφεία της Αρχής Διοικητικού Ελέγχου στην Τρίπολη.
Ο πρωθυπουργός ξεκίνησε μια πρωτοβουλία για τη χρηματοδότηση νέων που θέλουν να παντρευτούν στις 5 Σεπτεμβρίου και η κυβέρνησή του ανακοίνωσε στη συνέχεια τη δαπάνη 47 δισεκατομμυρίων δηναρίων Λιβύης.
Στις 21 Σεπτεμβρίου, το λιβυκό κοινοβούλιο αποφάσισε να άρει την εμπιστοσύνη του προς την κυβέρνηση Dbaiba
Ο Ντμπάιμπα στη συνέχεια υπέβαλε τα έγγραφα της υποψηφιότητάς του για τις προεδρικές εκλογές του Δεκεμβρίου, κατά παράβαση της υπόσχεσής του ότι θα απόσχειαπό αυτές
Ο Λίβυος ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα, Hussam Al-Qamati κατηγόρησε τον Dbaiba ότι παραχάραξε τα πανεπιστημιακά του πτυχία για να μπορέσει να είναι υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές.
Όπως επίσης πρόσθεσε ότι είχε διπλή υπηκοότητα. Αυτά ουσιαστικά θα τον απαγόρευαν από το να υποβάλει αίτηση.
Οι Λίβυοι θέλουν την απέλαση της πρέσβεως του Ηνωμένου Βασιλείου
Στις 24 Δεκεμβρίου, η πρεσβεία του Ηνωμένου Βασιλείου (ΗΒ) στην Τρίπολη της Λιβύης, εξέδωσε μια δήλωση στους λογαριασμούς της στο Twitter και στο Facebook που αρχικά, έμοιαζε με μια δήλωση ρουτίνας για τις εξελίξεις στη χώρα, κάτι που έκαναν οι πρεσβείες μεγάλων χωρών συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών.
Λίγο αργότερα όμως οι Λίβυοι κατά χιλιάδες στις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ζητούσαν την απέλαση της πρέσβεως του ΗΒ
Η δήλωση επανέλαβε την υποστήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου στις εκλογές, αλλά αυτό που εξόργισε τον κόσμο είναι μια φράση που λέει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να αναγνωρίζει την τρέχουσα Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNU) ως "την αρχή που έχει επιφορτιστεί να οδηγήσει τη Λιβύη σε εκλογές και δεν υποστηρίζει την ίδρυση παράλληλης αρχής."
Η τρέχουσα υπηρεσιακή κυβέρνηση GNU και ο Πρωθυπουργός της, Abdul Hamid Dbeibah, έχουν κατηγορηθεί για διαφθορά, σπατάλη πόρων και, κυρίως, ο κ. Dbeibah κατηγορείται ότι χρησιμοποιεί τα δημόσια οικονομικά για τη δική του προεδρική υποψηφιότητα.
Τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα να υπάρξει μια ευρεία συζήτηση μεταξύ των πολιτικών αν η τρέχουσα υπηρεσιακή κυβέρνηση GNU πρέπει να παραμείνει στην εξουσία ή όχι.
Στις 27 Δεκεμβρίου, το κοινοβούλιο της Λιβύης απάντησε ανακοινώνοντας ότι η πρέσβης του Ηνωμένου Βασιλείου, Caroline Hurndall, είναι «persona non grata», ένας διπλωματικός όρος που σημαίνει ότι πρέπει να εγκαταλείψει τη χώρα.
Δεδομένου ότι αυτό δεν είναι δουλειά του κοινοβουλίου αλλά του Υπουργείου Εξωτερικών, ο εκπρόσωπος, Abdullah Blihaq, είπε ότι το υπουργείο Εξωτερικών έχει ενημερωθεί για την απόφαση.
Μένει να φανεί ποια μέτρα θα λάβει, εάν υπάρχουν, η υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης, Najla Mangoush.
Μέχρι τις 29 Δεκεμβρίου, άλλοι 1.000 χρήστες του Facebook σχολίασαν τη δήλωση στον λογαριασμό της πρεσβείας του Ηνωμένου Βασιλείου στο Facebook, με τη συντριπτική πλειοψηφία να εκφράζει οργή ενώ ζητεί από τον πρέσβη να φύγει από τη χώρα.
Ένας χρήστης, ονόματι Sami Ashour, έγραψε «εσύ το Ηνωμένο Βασίλειο, ποτέ δεν ήθελες σταθερότητα για τη Λιβύη».
Στο Twitter, ένα hashtag, στα αραβικά, συνοδευόμενο από την εικόνα του πρέσβη Hurndall, που έλεγε "Ο Βρετανός πρέσβης πρέπει να απελαθεί από τη Λιβύη" ήταν ευρέως δημοφιλές.
Δύο μέρες αργότερα, προσπαθώντας να ελέγξει τις ζημιές, η βρετανική πρεσβεία έβγαλε μια πιο προσεκτικά διατυπωμένη ανακοίνωση, αλλά ήταν πολύ αργά και η ζημιά έχει ήδη γίνει.
Η αμφιλεγόμενη δήλωση ήρθε μόλις μία ώρα αφότου το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ιταλία, οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Γαλλία εξέδωσαν μια κοινή δήλωση που ουσιαστικά έλεγε το ίδιο πράγμα, ότι συνεχίζουν να αναγνωρίζουν την τρέχουσα υπηρεσιακή κυβέρνηση GNU
Αυτό έκανε τη βρετανική εφημερίδα, The Guardian, να αναρωτηθεί γιατί ξεχώρισε μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο;
Αυτό που παρέλειψε η εφημερίδα είναι ότι στην κοινή δήλωση δεν αναφέρθηκε ρητά ότι οι αναφερόμενες χώρες θα απορρίψουν τη σύσταση νέας διοίκησης στη Λιβύη. Το να υπονοείς κάτι δεν είναι το ίδιο με το να το λες ανοιχτά, λέει ένας Λίβυος πρεσβευτής που εδρεύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν θέλει να κατονομαστεί.
Ο πρεσβευτής είπε επίσης ότι «οι Βρετανοί διπλωμάτες συμπεριλαμβανομένου του κ. Μίλετ» δεν άφησαν στιγμή χωρίς να παρέμβουν στις εσωτερικές υποθέσεις της Λιβύης.
Η ξένη παρέμβαση στη Λιβύη ήταν στο επίκεντρο των δεκαετιών προβλημάτων της χώρας. Ο πρέσβης συνέχισε «ας μην ξεχνάμε ότι αυτό που συνέβη το 2011 υποκινήθηκε και ενθαρρύνθηκε από ξένους».
Πράγματι, οι δυτικές χώρες διαδραμάτισαν κρίσιμο ρόλο στην ανατροπή του πρώην καθεστώτος Καντάφι σε έναν εμφύλιο πόλεμο που μαίνεται για χρόνια.
Το ΝΑΤΟ, υποστηριζόμενο από λίγες αραβικές χώρες, πρωτοστάτησε στην ανατροπή Καντάφι.
Ένας συνταξιούχος Λίβυος διπλωμάτης είπε στο MEMO ότι οι ξένοι διπλωμάτες στη Λιβύη, μετά το 2011, «έγιναν μέρος της πολιτικής εσωτερικής σκηνής». Σε πολλές περιπτώσεις, ο λαός της Λιβύης μαθαίνει για ορισμένες «αποφάσεις στη χώρα του μέσω των λογαριασμών των ξένων πρεσβειών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», πρόσθεσε.
Πράγματι, με το Διαδίκτυο να είναι ευρέως και φθηνά διαθέσιμο στη Λιβύη, σχεδόν όλοι οι δυτικοί διπλωμάτες με έδρα την Τρίπολη συνεχίζουν να «καμαρώνουν» για τις δραστηριότητές τους στη Λιβύη. Για παράδειγμα, η πρέσβης Hurndall, προς απογοήτευση πολλών Λίβυων, δημοσιοποιεί «σχεδόν όλα» που κάνει στη χώρα. Για τον πολιτικό σχολιαστή, Abdalla Yahia, αυτό είναι «πολύ» για να το «καταπιούν» οι Λίβυοι.
Η πρέσβειρα Hurndall, το αντικείμενο της τρέχουσας δημόσιας καταδίκης, σε μια ανάρτηση στο Facebook με ημερομηνία 7 Δεκεμβρίου κατά την επίσκεψή της στη Μισράτα, ανατολικά της Τρίπολης, δημοσίευσε φωτογραφίες από τη συνάντησή της με στρατιωτικούς διοικητές πεδίου, συμπεριλαμβανομένου του διοικητή της αίθουσας επιχειρήσεων Sirte-Aljufra, Υποστράτηγο Muhammad Bait Al -Μαλ.
Για τον κ. Yahiha, αυτό «ερμηνεύεται εύκολα ως υποστήριξη της μιας πλευράς ενάντια στην άλλη» στη σύγκρουση της χώρας. Η ανάρτηση έχει διαγραφεί πρόσφατα.Ο πρεσβευτής που εδρεύει στην ΕΕ είπε ότι «ξένοι διπλωμάτες που μετακινούνται στη Λιβύη» είναι κάτι που οι Λίβυοι δεν είχαν συνηθίσει στο παρελθόν. Πρόσθεσε ότι «πριν από το 2011 ήταν σχεδόν αδιανόητο» για οποιονδήποτε δυτικό διπλωμάτη να κυκλοφορεί ελεύθερα στη Λιβύη χωρίς η κυβέρνηση να το γνωρίζει εκ των προτέρων.
Στις 5 Δεκεμβρίου εξάλλου, η Πρέσβης Hurndall πραγματοποίησε μια συνεδρία ερωτήσεων και απαντήσεων στο Facebook με ένα επιλεγμένο τοπικό κοινό στην οποία απάντησε σε ερώτηση σχετικά με τις προεδρικές εκλογές και εάν το ΗΒ υποστηρίζει κάποιον συγκεκριμένο υποψήφιο.
Σχολίασε αρνούμενη ότι το Ηνωμένο Βασίλειο υποστηρίζει οποιονδήποτε υποψήφιο, αλλά στη συνέχεια είπε ότι
«Ο Σαΐφ Αλ-Ισλάμ Καντάφι θα πρέπει να είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει» το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο που ζητά την παράδοσή του.
Στον δικηγόρο της Τρίπολης, Mohamed Lahwal, αυτή η "δήλωση βγήκε εκτός πλαισίου" και είναι άμεση παρέμβαση στο "δικαστικό σύστημα της Λιβύης" προσβλητική για όλους τους Λίβυους, είπε.
Ο κ. Καντάφι διεκδικεί τις προεδρικές εκλογές που έχουν καθυστερήσει. Καταζητείται όμως και από το διεθνές δικαστήριο. Ωστόσο, ο κ. Lahwal είπε ότι η παράδοση ή όχι είναι «εγχώριο θέμα της Λιβύης» που δεν πρέπει να συζητηθεί ανοιχτά από ξένους διπλωμάτες.
Είναι απίθανο η πρέσβης του Ηνωμένου Βασιλείου να απελαθεί, αλλά η διαμάχη θα της υπενθυμίσει να είναι προσεκτική με αυτά που λέει σε μια χώρα όπου οι άνθρωποι είναι υπερευαίσθητοι στις ξένες παρεμβάσεις.
Ο Χαφτάρ αναγνωρίζεται ισχυρός παίκτης και από την Τουρκία
Τέλος τους τελευταίους μήνες, διαπιστώνεται ότι η Τουρκία έχει αλλάξει στάση και έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί μια διαφορετική γλώσσα για τον Χαφτάρ.
Υπενθυμίζουμε ότι την περασμένη εβδομάδα, ο Φεβζί αλ Νουβέϊρί, ο Αντιπρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης στην ανατολική Λιβύη, με συνοδεία αντιπροσωπείας ήρθαν στην Άγκυρα και έγιναν δεκτοί από τον Πρόεδρο Ερντογάν.
Αυτή η σιωπηλή αλλαγή πολιτικής σχετικά με τον Χαφτάρ εκφράστηκε ανοιχτά στη συνέντευξη Τύπου του υπουργού Εξωτερικών Τσαβούσογλου την προηγούμενη μέρα
Η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι ο Χαφτάρ είναι ισχυρότατος παίκτης στη Λιβύη και πως για έχει οποιαδήποτε τύχη στο τουρκολιβυκλο μνημόνιο θα πρέπει να τον προσεταιριστεί, αφού ο εκλεκτός της Ντεμπάϊμπα , φαίνεται να χάνει έδαφος για τις Προεδρικές εκλογές
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι η κατάσταση στη Λιβύη είναι πολύ ρευστή και σε αυτό συνηγορεί σε πολύ μεγάλο βαθμό η παρέμβαση ξένων δυνάμεων στα εσωτερικά της χώρας.
Η παρουσία ξένων μισθοφόρων και προσωπικού των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, σε συγκερασμό με τους ξένους διπλωμάτες που βρίσκονται στη Λιβύη, δυναμιτίζουν το κλίμα ακόμη περισσότερο
Από την οργισμένη και μαζική αντίδραση των Λίβυων στην ανακοίνωση -ανάρτηση της πρέσβεως του ΗΒ, διαφαίνεται ότι οι Λίβυοι δεν θέλουν εξωτερικές παρεμβάσεις στη χώρα τους
Από την άλλη υπάρχει έλλειψη ηγετών στη χώρα προκειμένου να αναλάβει τα ηνία της διακυβέρνησής της, με εξαίρεση τον Στρατηγό Χαφτάρ, ο οποίος έχει ηγετικό προφίλ και την πηγμή για να επιβληθεί
Το θέμα είναι αν τελικά θα γίνουν οι Προεδρικές εκλογές στις 24 Ιανουαρίου 2022 , ποιός θα είναι ο νικητής και αν τελικά το αποτέλεσμα αμφισβητηθεί ή όχι με τα όπλα, οδηγώντας τη χώρα σε νέο αιματοκύλισμα
Εκτίμηση είναι ότι οι πρώτοι 3 μήνες του 2022 θα είναι καθοριστικοί για τα παραπάνω και το μέλλον της Λιβύης