Παρά τις δηλώσεις του τουρκικού τμήματος άμυνας, ότι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2 πραγματοποίησαν μια πραγματική «γενοκτονία» των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας στη Λιβύη και τη Συρία (αν και στην πραγματικότητα, οι απώλειες αυτών των drones υπολογίζονται σε περισσότερες από 50 μονάδες), έγινε γνωστό ότι ο τουρκικός στρατός, πέρασε απροσδόκητα στη χρήση επιθετικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών ANKA-S στη Συρία.
Τα τελευταία, χρησιμοποιούνται μόνο σε περιοχές που ελέγχονται από τον συριακό στρατό. Αυτό σημαίνει ότι η Άγκυρα, συνειδητοποιεί ότι πλέον τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2 αποτελούν στόχο προτεραιότητας για τη συριακή αεράμυνα.
Σύμφωνα με μια σειρά από υποθέσεις, ο συριακός στρατός έλαβε τις «υπογραφές» των τουρκικών επιθετικών drones και τώρα τα παρακολουθεί ελεύθερα, προετοιμάζοντας να επιτεθεί σε drones σε περίπτωση που υπάρξει η παραμικρή ένδειξη πρόκλησης. Με τα drones ANKA -S, η κατάσταση είναι κάπως διαφορετική, νωρίτερα αυτά τα drones πρακτικά δεν χρησιμοποιήθηκαν στη Συρία, γεγονός που περιπλέκει κάπως τη διαδικασία της ήττας τους. Σύμφωνα με ειδικούς, είναι ακόμα θέμα χρόνου και αυτή τη στιγμή η Άγκυρα παρέχει την ευκαιρία στον συριακό και τον ρωσικό στρατό, να εκπαιδευτούν στην καταστροφή αυτών των στόχων.
Νωρίτερα είχε αναφερθεί ότι τα drones ANKA-S εντοπίστηκαν πάνω από το Tel Rifat, το Qamishli, το Ras al-Ain και άλλες παραμεθόριες πόλεις της Συρίας, οι οποίες θα έπρεπε να αποτελέσουν στόχο της τουρκικής στρατιωτικής επιχείρησης, την οποία είχε προαναγγείλει ο Ερντογάν.
Οι βάσεις των τουρκικών UAV
Τα UAV που στέλνει η Τουρκία στο Αιγαίο απογειώνονται από τη βάση του Νταλαμάν, ενώ όσα εμφανίζονται να πετούν βορειότερα, προς την περιοχή του Έβρου, έχουν ξεκινήσει τις πτήσεις τους από τα Δαρδανέλια και το αεροδρόμιο του Τσανάκαλε, όπου έχει την έδρα της και η 313th Naval UAV-S Unmanned Aerial Vehicle Fleet Command. Τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που πετούν στη Συρία θα μπορούσαν να έχουν απογειωθεί από το Γκαζιαντέπ ή το Ιντσιρλίκ, ενώ όσα πετούν στο Βόρειο Ιράκ απογειώνονται από τις «βάσεις» Σιρνάκ και Χακάρι. Κοντά στα μέτωπα της Συρίας και του Ιράκ βρίσκεται και η αεροπορική βάση του Μπατμάν, όπου έχει την έδρα της η 14th UAV Systems Base Command.
Οι τουρκικές επιχειρήσεις στη Συρία και τα διδάγματα για την Ελλάδα
Η Τουρκία απώλεσε 12 με 15 UAV σε Συρία και Λιβύη, γεγονός ενδεικτικό των επιχειρησιακών περιορισμών που προκύπτουν από τη μονοδιάστατη χρήση τέτοιων συστημάτων. Τα μέσα αυτά δεν αποτελούν πανάκεια, αν δεν είναι ενταγμένα σε ένα ευρύτερο επιχειρησιακό πλαίσιο, το οποίο θα συνδυάζει πληθώρα συστημάτων, ωστόσο, τα τουρκικά UAV έχουν σημειώσει - ειδικά στο μέτωπο της Βορειοδυτικής Συρίας και του Ιντλίμπ- και μια σειρά από επιτυχίες, οι «κρίσιμες λεπτομέρειες» των οποίων θα έπρεπε να αναλυθούν/αξιολογηθούν από την πλευρά της Ελλάδας, εάν η τελευταία θέλει να ενισχύσει τη θωράκισή της έναντι των τουρκικών απειλών που εξελίσσονται κλιμακούμενες.
Το πλέον βασικό στοιχείο, το οποίο “επαναχάραξε” τις τακτικές των Τούρκων επιτελών άνωθεν της επαρχίας Ιντλίμπ, ήταν το γεγονός, ότι η συριακή κυβέρνηση -η Ρωσία στην πραγματικότητα- “έκλεισε” τον εναέριο χώρο πάνω από την περιοχή, απαγορεύοντας τις αεροπορικές επιχειρήσεις εκ μέρους της Τουρκίας.
Η Τουρκία υποχρεώθηκε, έτσι, να δώσει έμφαση στη χρήση των εγχώριας κατασκευής UCAV τύπου Bayraktar TB2 και ANKA-S, με στόχο την αναγνώριση και κατάδειξη στόχων αλλά και την απευθείας προσβολή αυτών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η Τουρκία απέφυγε να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή των ιπταμένων των μαχητικών F-16 και F-4E που θα κινδύνευαν να εκτεθούν στα ρωσικά μέσα τα οποία σταθμεύουν στη Συρία, ενώ παράλληλα, εξάσκησε περαιτέρω και τις δεξιότητες των δικών της χειριστών στη χρήση ρομποτικών συστημάτων.
Η Άγκυρα κατάφερε, με άλλα λόγια, αξιοποιώντας τα drones να «παρακάμψει» και τη no-fly zone στη Συρία. Και αυτό διότι, όπως αποδείχθηκε στην πράξη, ένα ή δύο drones δεν αρκούν για να προκαλέσουν την αυτόματη αντίδραση του όποιου αντιπάλου. Ένα ή δύο drones, ωστόσο, αρκούν για να προκαλέσουν απώλειες στα πεδία των μαχών… πλήττοντας στόχους, εντοπίζοντας και υποδεικνύοντας στόχους (για να τους πλήξουν ακολούθως εκ του μακρόθεν το Πυροβολικό και η Αεροπορία) και επιχειρώντας παρεμβολές στα δίκτυα του όποιου εχθρού, όπως έμελλε να αποδειχθεί άλλωστε και στην περίπτωση της Συρίας.
Οι συριακές δυνάμεις του Μπασάρ αλ Ασαντ, κατά τη διάρκεια μιας οκταήμερης μάχης τους εναντίον των Τούρκων απώλεσαν περίπου 30 άρματα μάχης, ισάριθμα ΤΟΜΠ/ΤΟΜΑ, περισσότερα από 15 ΠΕΠ και 200 στρατιώτες, ενώ καταρρίφθηκαν 3 αεροσκάφη και 8 ελικόπτερα.
Αξιοπρόσεκτη θεωρείται η καταστροφή υπερσύγχρονων αντιαεροπορικών συστημάτων SA-22/Pantsir S1 -τα οποία δέχτηκαν και ηλεκτρονική παρεμβολή- και Pechora 2M/ S-125. Ακόμη μια σημαντική επιχειρησιακή παράμετρος ήταν η κατάρριψη δύο συριακών βομβαρδιστικών Su-24 και ενός εκπαιδευτικού L-39 από τουρκικά F-16 της 192 Μοίρας, τα οποία πραγματοποίησαν βολές πυραύλων AIM-120 Amraam από τις περιοχές του Χατάι, ενώ δηλαδή υπερίπτανται εντός του τουρκικού εναέριου χώρου, εφαρμόζοντας τακτικές BVR (πέραν του οπτικού ορίζοντα) για καταρρίψεις από απόσταση 50 χλμ. (κατά μέσο όρο).
Ο στόλος με τα μικρά drones και οι ελληνικές επιλογές
Τα Bayraktar TB2 και τα Anka δεν είναι, ωστόσο, τα μόνα drones που έχει σήμερα στη διάθεσή της η Τουρκία. Υπάρχουν και τα μικρά σε μέγεθος Serce-1 (της Aselsan), Kargu (της STM), Bayraktar Mini (της Baykar Makina) κ.ά., που συνολικά όλα μαζί υπολογίζονται σε περίπου 900 (σύμφωνα με το «Drone Databook» του Bard College).
Πώς θα μπορούσε να θωρακιστεί η Ελλάδα απέναντι σε αυτά τα σμήνη των μη επανδρωμένων τουρκικών απειλών; Σχετικές ιδέες πάντως υπάρχουν, όπως άλλωστε και ελληνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται πάνω σε drones (π.χ. η ALTUS LSA), αισθητήρες (όπως η THEON SENSORS) κ.ά.
Oσο για τα απαιτούμενα κονδύλια, εκείνα, με δεδομένο ότι τα όποια ελληνικά ή ευρωπαϊκά drones δύνανται να συμβάλουν και στην επιτήρηση συνόρων, θα μπορούσαν να αντληθούν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο για την Άμυνα (EDF) και την PESCO (Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία με στόχο την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας στην ΕΕ), από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας, ακόμη και από το ΕΣΠΑ.
