Πριν από ένα μήνα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ προειδοποιούσε τον Τούρκο Πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν να μην είναι «ανόητος» και να μην το παίζει «σκληρός τύπος» επιχειρώντας στη Συρία. Η τουρκική στρατιωτική επιχείρηση προχώρησε κανονικά στη βορειοανατολική Συρία, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις στην Ουάσιγκτον.
Χθες Τετάρτη, ο Τραμπ φάνηκε να έχει ξεχάσει εντελώς το «επεισόδιο» με τον Τούρκο ομόλογό του και τον υποδέχθηκε μετά βαΐων και κλάδων στο Λευκό Οίκο, όπως επισημαίνει και ο αρθρογράφος των New York Times Michael Crowley.
«Είμαι μεγάλος θαυμαστής του προέδρου», είπε ο Τραμπ κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Ερντογαν. Ο Τούρκος πρόεδρος τον προσφώνησε «καλό φίλο».
Η τουρκική επιχείρηση στη Συρία έχει στο στόχαστρο τους Κούρδους μαχητές που βοήθησαν τις ΗΠΑ να αναχαιτίσουν το Ισλαμικό Κράτος, εξόργισαν Αμερικανούς διπλωμάτες και στρατιωτικούς αξιωματούχους ενώ μέλη του Κογκρέσου αποφάσισαν να προχωρήσουν σε κυρώσεις κατά της Άγκυρας. Άλλωστε αρκετοί από αυτούς, Δημοκρατικοί αλλά και Ρεπουμπλικανοί, ήταν ήδη ενοχλημένοι από την απόφαση της Τουρκίας να αγοράσει το ρωσικό αμυντικό σύστημα S-400.
Play Video
Την περασμένη εβδομάδα, ομάδα Γερουσιαστών, κυρίως Δημοκρατικοί, ζήτησαν από τον Τραμπ να ακυρώσει την πρόσκληση στον Ερντογάν να επισκεφτεί τις ΗΠΑ. Χθες Τετάρτη, ο ηγέτης των Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία, Μιτς Μακόνελ, εξέφρασε την ελπίδα του πως η συνάντηση Τραμπ – Ερντογάν θα συμβάλει στην αποκατάσταση των σχέσεων Άγκυρας Ουάσιγκτον, αλλά σε κάθε περίπτωση δήλωσε ότι συμμερίζεται την ανησυχία των συναδέλφων του που βλέπουν τον Πρόεδρο Ερντογάν να τιμάται μέσα στο Λευκό Οίκο.
Μπορεί ο Τραμπ μετά την επιχείρηση στη Συρία να απείλησε για λίγο την Τουρκία με οικονομικές κυρώσεις, ωστόσο ήταν και εκείνος που άνοιξε το δρόμο για την εξέλιξη αυτή, με την απόσυρση των Αμερικανικών δυνάμεων από την περιοχή, μετά από τηλεφώνημα με τον Ερντογάν. Χθες, το κλίμα ήταν θερμότατο, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ να επισημαίνει τη σημασία της πολύχρονης στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ δυο χωρών, που είναι και οι δυο μέλη του ΝΑΤΟ, αλλά έχουν απομακρυνθεί την τελευταία δεκαετία.
Ο Τραμπ είπε ότι ελπίζει πως οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Τουρκία θα γεφυρώσουν τις μεταξύ τους διαφορές. Είπε ότι θέλει να τετραπλασιαστεί το εμπόριο μεταξύ των δυο χωρών, στα περίπου 100 δισ. δολάρια «κάτι που θα είναι σπουδαίο για την Τουρκία και σπουδαίο για εμάς».
Ο Τραμπ επίσης εμφανίστηκε βέβαιος ότι Ουάσιγκτον και Άγκυρα θα μπορούσαν να επιλύσουν και την διαφωνία τους για την αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400 από την Τουρκία.
Μπορεί ο Ερντογάν να μην εμφανίστηκε διατεθειμένος να κάνει πίσω στο ζήτημα των S-400, αλλά όπως είπε συζήτησε με τον Τραμπ για το ενδεχόμενο αγοράς αμερικανικών πυραύλων patriot και συζητούν εναλλακτικές για το πρόγραμμα μαχητικών F-35, από το οποίο η Ουάσιγκτον έχει αποκλείσει την Άγκυρα.
Ο ίδιος ο Ερντογάν δήλωσε πως είπε στον Τραμπ ότι «στη σωστή τιμή» η Τουρκία μπορεί να αγοράσει αμερικανικούς patriot.
Ηγετικά μέλη των Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο, έχουν χαρακτηρίσει την αγορά των S-400 ξεκάθαρη παραβίαση νομοθεσίας του 2017 που προβλέπει κυρώσεις σε χώρες που αγοράζουν στρατιωτικό εξοπλισμό από τη Μόσχα. Κάποια μέλη του Κογκρέσου έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι θα μπορούσαν να αποφευχθούν οι κυρώσεις εφόσον η Τουρκία δεν ενεργοποιήσει το πυραυλικό σύστημα.
Ο Τραμπ έκανε χθες και μια ασυνήθιστη κίνηση, καλώντας στο Λευκό Οίκο για συνάντηση με τον Τούρκο ηγέτη, πέντε Ρεπουμπλικανούς γερουσιαστές, μεταξύ των οποίων και ορισμένοι που έχουν ασκήσει δριμεία κριτική στον Ερντογάν. Πιο συγκεκριμένα, στη συνάντηση παραβρέθηκαν οι γερουσιαστές Τζόνι Ερνστ, Τζιμ Ρις, Τεντ Κρουζ, Ρικ Σκοτ και Λίντσεϊ Γκράχαμ.
Φθάνοντας στο Λευκό Οίκο, ο Γκράχαμ εξέφρασε την έκπληξή του για την πρόσκληση που δέχθηκε. «Ποτέ ξανά δεν είχα μια τέτοια ευκαιρία», «Το εκτιμώ αυτό», είπε στους δημοσιογράφους πριν μπει μέσα στην αίθουσα.
Ο Τραμπ επανέλαβε πολλές φορές την συμπάθειά του στον Τούρκο ηγέτη και τον σιγόνταρε στα παράπονά του για τους Ευρωπαίους, πως δεν συμβάλουν αρκετά στο κόστος που πέφτει στις πλάτες της Άγκυρας για το προσφυγικό, καθώς στην Τουρκία βρίσκονται περισσότεροι από 3 εκατ. Σύροι πρόσφυγες.
Επίσης ο αμερικανός πρόεδρος, στήριξε τον Ερντογάν και στην σκληρή κριτική του προς τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος την περασμένη εβδομάδα στηλίτευσε την επιχείρηση στη Συρία λέγοντας ότι πρόκειται για επικίνδυνο λάθος που θα ενδυναμώσει το Ιράν και τη Ρωσία.
«Νομίζω ότι αυτό ενόχλησε τον πρόεδρο πάρα πολύ», «πιστεύω ότι και πολλοί άλλοι άνθρωποι νιώθουν έτσι», είπε στους δημοσιογράφους ο Τραμπ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μακρόν έστρεψε πρόσφατα τα πυρά του και κατά του Αμερικανού προέδρου, λέγοντας ότι το ΝΑΤΟ είναι «εγκεφαλικά νεκρό», λόγω των πολιτικών Τραμπ.
Η συνάντηση των ηγετών ΗΠΑ – Τουρκίας ολοκληρώθηκε, ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρο τι ακριβώς πέτυχαν και οι δυο πλευρές. Στην ανακοίνωση του Λευκού Οίκου πάντως, δεν υπάρχει καμία αναφορά σε συγκεκριμένες συμφωνίες.
