Nέο σοκ από το ΝΑΤΟ, που στην ουσία κάνει την... πάπια στις τουρκικές προκλήσεις και προκαλεί προβληματισμό για τις προθέσεις της Συμμαχίας σε περίπτωση κρίσης.
Το ΝΑΤΟ αναμένει ότι όλα τα κράτη πρέπει να σέβονται το διεθνές δίκαιο, αλλά δεν αποτελεί οργανισμό έκφρασης νομικών εκτιμήσεων, τονίζει στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» ο γ.γ. του Βορειοατλαντικού Συμφώνου Γενς Στόλτενμπεργκ, σχολιάζοντας τις τουρκικές δραστηριότητες στην κυπριακή ΑΟΖ.
Επισημαίνει ότι η δράση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο για την αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών θα συνεχιστεί. Επίσης, τονίζει ότι όλοι οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ ενημερώθηκαν για την τουρκική επιχείρηση στη βόρεια Συρία, πριν αυτή εκδηλωθεί την περασμένη Τετάρτη.
– Η Τουρκία εισέβαλε στη Συρία πριν από λίγες ημέρες. Εντείνεται η ανησυχία για την ασφάλεια στην περιοχή, αλλά και την πιθανότητα αύξησης των προσφυγικών ροών;
– Πρέπει να υπογραμμίσω τη σημασία της αυτοσυγκράτησης ώστε να αποφύγουμε ακόμη μεγαλύτερο ανθρώπινο πόνο, διότι κανείς δεν θέλει να δει νέες ροές μεταναστών. Και γι’ αυτό το ΝΑΤΟ έχει υποστηρίξει τόσο σθεναρά τις προσπάθειες για την εξεύρεση πολιτικής λύσης υπό την αιγίδα του ΟΗΕ στη Συρία. Καλωσορίζουμε την πρόοδο που έχουμε δει, αλλά έχουμε ακόμα να διανύσουμε πολύ δρόμο ώστε να βρούμε βιώσιμη και ανθεκτική πολιτική λύση για τις προκλήσεις και τις συγκρούσεις που αντιμετωπίζουμε στη Συρία γενικότερα, αλλά και στη βόρεια Συρία ειδικότερα.
Το ΝΑΤΟ βοηθάει στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού και του προσφυγικού. Φυσικά το ΝΑΤΟ δεν είναι η μόνη απάντηση στις προκλήσεις αλλά είναι μέρος της απάντησης. Εκείνο που κάνουμε είναι τμηματικά να αντιμετωπίσουμε τις πηγές του προβλήματος, βοηθώντας χώρες όπως το Αφγανιστάν. Ξέρετε ότι πολλοί από τους πρόσφυγες που φθάνουν ώς τις ακτές του Αιγαίου έρχονται από το Αφγανιστάν. Με την παρουσία μας στο Αφγανιστάν αλλά και στο Ιράκ βοηθάμε στη σταθεροποίησή τους αλλά και στη μείωση των προσφυγικών ροών. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η Τουρκία φιλοξενεί πάνω από 3 εκατ. Σύρων προσφύγων. Κανένας άλλος σύμμαχος στο ΝΑΤΟ δεν φιλοξενεί περισσότερους από την Τουρκία. Οπότε είναι μια πρόκληση που αντιμετωπίζουμε όλοι και πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε.
– Ησασταν προετοιμασμένοι για την τουρκική εισβολή στη Συρία;
– Οι προθέσεις της Τουρκίας ήταν δημόσιες. Ο πρόεδρος Ερντογάν είχε κάνει σαφείς τις προθέσεις του από το βήμα του ΟΗΕ, έδειξε ακόμα και έναν χάρτη γι’ αυτή τη ζώνη ασφαλείας που θέλουν να δημιουργήσουν. Πρόκειται για κάτι για το οποίο εργάστηκαν για αρκετό καιρό. Αρχικά προσπάθησαν να το κάνουν με τις ΗΠΑ. Καλωσορίσαμε το γεγονός ότι οι ΗΠΑ και η Τουρκία εργάζονταν από κοινού με περιπολίες και επιχειρήσεις.
Οπότε ήταν ένα θέμα για αρκετό καιρό. Αλλά η Τουρκία και οι ΗΠΑ δεν κατάφεραν να συνεχίσουν τη συνεργασία και βλέπουμε ότι πλέον η Τουρκία κάνει επιχειρήσεις στη βόρεια Συρία χωρίς τη στήριξη των ΗΠΑ. Η Τουρκία επίσης ειδοποίησε όλα τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας χθες (σ.σ. Τετάρτη) λίγο πριν από την έναρξη της επιχείρησης. Ηταν, επίσης, ένα θέμα που είχε συζητηθεί και νωρίτερα εντός του πλαισίου του ΝΑΤΟ.
– Θα λέγατε ότι η διαφορά προσέγγισης ΗΠΑ και Τουρκίας, δύο από τις ισχυρότερες στρατιωτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ και, παράλληλα, η πολύ στενή σχέση της Αγκυρας με τη Μόσχα, όπως αποδείχθηκε από την προμήθεια των S-400, επηρεάζει την αποτελεσματικότητα της Συμμαχίας;
– Είναι προφανές σε όλους ότι έχουμε διαφορετικές απόψεις για την κατάσταση στη βόρεια Συρία ανάμεσά μας. Ως γ.γ. του ΝΑΤΟ πάντα προτιμώ μια κοινή προσέγγιση ανάμεσα στους συμμάχους για προκλήσεις, όπως, π.χ. η βόρεια Συρία. Αλλά αυτή τη φορά δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε. Το ΝΑΤΟ δεν είναι «παρών» στη βόρεια Συρία, αλλά είναι ορισμένοι σύμμαχοι, ειδικά οι ΗΠΑ και η Τουρκία. Το ΝΑΤΟ είναι μέρος του διεθνούς συνασπισμού κατά του ISIS και είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε ότι πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες για αντιμετώπιση αυτού του κοινού εχθρού. Eχουν χάσει όλη την περιοχή που ήλεγχαν. Αλλά είναι ακόμα εκεί στο Ιράκ και στη Συρία και προσπαθούν να επεκταθούν και σε άλλες χώρες, περιλαμβανομένου του Αφγανιστάν.
– Υπάρχει στο Αιγαίο ήδη η δράση του ΝΑΤΟ, SNMG-2, για την παρακολούθηση των προσφυγικών ροών. Θα συνεχιστεί;
– Η Ελλάδα είναι στην πρώτη γραμμή της προσφυγικής κρίσης. Εχετε υποδεχθεί πολλούς πρόσφυγες και παράνομους μετανάστες που πέρασαν το Αιγαίο, ιδιαίτερα το 2015. Οπότε καλωσορίζω τη συμφωνία ανάμεσα στην Τουρκία και στην Ε.Ε. Η παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, με έξι πλοία αυτή τη στιγμή, αφορά την εφαρμογή της συμφωνίας ανάμεσα στην Τουρκία και στην Ε.Ε. Τα προβλήματα δεν έχουν λυθεί. Αλλά σε σχέση με το 2015 έχουμε κάνει μεγάλη πρόοδο. Θεωρώ ότι η σημασία παρουσίας του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο είναι στην πράξη η δημιουργία μιας πλατφόρμας που επιτρέπει την προσέγγιση της Ελλάδας και της Τουρκίας, αλλά και της Τουρκίας με την Ε.Ε., ώστε να εργαστούν στενότερα για να αντιμετωπίσουν αυτή την κοινή πρόκληση. Επίσης, μοιράζονται πληροφορίες με την τουρκική ακτοφυλακή, το ελληνικό Λιμενικό και τον Frontex και πολύ συχνά τα πλοία του ΝΑΤΟ είναι τα πρώτα που παρατηρούν βάρκες με πρόσφυγες που προσπαθούν να περάσουν το Αιγαίο. Αλλά δεν έχει εντολή το ΝΑΤΟ να σταματήσει τις βάρκες. Η δική μας εντολή είναι να φέρουμε την Ελλάδα, την Τουρκία και την Ε.Ε. πιο κοντά.
– Αύριο (σ.σ. η συνέντευξη παραχωρήθηκε την Πέμπτη) μεταβαίνετε στην Τουρκία. Υποθέτω θα συζητήσετε για όσα συμβαίνουν στην κυπριακή ΑΟΖ...
– Πάντα προσέχω και δεν υποθέτω το περιεχόμενο των συζητήσεών μου. Ξέρω, όμως, ότι το ζήτημα της Κύπρου είναι ευαίσθητο και υπάρχουν διαφωνίες. Φυσικά το ΝΑΤΟ περιμένει πάντα από όλα τα κράτη να σέβονται το διεθνές δίκαιο. Παράλληλα, το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να κάνει νομικές κρίσεις. Υπάρχουν άλλοι θεσμοί που κάνουν αυτές τις νομικές κρίσεις.
