Δεν μπορεί να αμφισβητηθεί πως υπάρχει ρίξη μεταξύ των δύο χωρών, που ολοένα και απομακρύνονται η μία από την άλλη.
Αντώνης Στυλιανού*
Οι σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής με την Τουρκία έχουν διαρρηχθεί εδώ και αρκετό καιρό, όμως η πρόσφατη αποστολή επιστολής του Αμερικανού Υπουργού Άμυνας προς τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ αποτελεί πλέον το «κερασάκι στην τούρτα». Η επιστολή του κ. Σιάναχαν αποτελεί ουσιαστικά τελεσίγραφο προς την Τουρκία σε σχέση με την επιθυμία της χώρας να ολοκληρώσει την αγορά του υπερσύγχρονου πυραυλικού συστήματος S-400 από τη Ρωσία.
Παραμένει δεδηλωμένη η βούληση της Τουρκίας, μέσω μάλιστα διακηρύξεων από ανώτατα κυβερνητικά στελέχη αλλά και του ίδιου του Τούρκου Προέδρου Ερντογάν ότι η Τουρκία θα τιμήσει τη συμφωνία με τη Ρωσία σε σχέση με την προμήθεια των S-400. Παράλληλα, η Τουρκία έχει δηλώσει ότι δεν μπορεί να αποκτήσει τόσο τους S-400 όσο και τα υπερσύγχρονα αεροσκάφη πέμπτης γενεάς F-35 από τις ΗΠΑ, την ίδια στιγμή που η Τουρκία εδώ και αρκετό καιρό έχει αναπτύξει μια ανεξάρτητη από το ΝΑΤΟ εξοπλιστική πολιτική.
Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία είχε συμφωνήσει με τις ΗΠΑ όπως προχωρήσει στην αγορά μέχρι και 100 αεροσκαφών F-35, ενώ την ίδια ώρα έχει επενδύσει πολλά στην ανάπτυξή τους, με τουρκικές εταιρείες να συμμετέχουν στην παραγωγή 937 συστημάτων και μερών του αμερικανικής κατασκευής αεροσκάφους. Όμως, η απόφαση της Άγκυρας το 2016/2017 να προβεί στην αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος και η υπογραφή συμφωνίας με τη Μόσχα ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων έχει καταστεί πλέον κόκκινη γραμμή στις σχέσεις των Νατοϊκών συμμαχικών χωρών, την ίδια στιγμή που η Τουρκία παραμένει η δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη αριθμητικά στο βορειοατλαντικό σύμφωνο των 29 κρατών μελών.
Ήδη, έχουν ανασταλεί οι εκπαιδεύσεις Τούρκων πιλότων στα αεροσκάφη F-35, ενώ στην επιστολή των ΗΠΑ αναφέρεται ότι εάν η Τουρκία δεν αλλάξει τη στάση της σε σχέση με την προμήθεια του ρωσικού πυραυλικού συστήματος, τότε θα ανασταλεί πλήρως η συμμετοχή της Τουρκίας στην ανάπτυξη του προγράμματος των αεροσκαφών με καταληκτική ημερομηνία την 31η Ιουλίου 2019.
Τόσο οι ΗΠΑ όσο και το ίδιο το ΝΑΤΟ έχουν επανειλημμένως δηλώσει ότι τα δύο οπλικά συστήματα δεν μπορούν να συνυπάρξουν, αφού το ένα αποτελεί απειλή για το άλλο και η λειτουργία των δύο από κράτος μέλος του ΝΑΤΟ απειλεί την ίδια την ασφάλεια των αεροσκαφών αφού το ρωσικό σύστημα έρχεται εις απάντηση του αμερικανικού, με τους S-400 να αποτελούν ένα από τα πλέον εξελιγμένα και προηγμένα αμυντικά συστήματα πυραύλων εδάφους – αέρος, με βεληνεκές μέχρι και 400 χλμ και τη δυνατότητα να καταρρίπτουν μέχρι 80 στόχους ταυτόχρονα, την ίδια στιγμή που αμερικανικές, ρωσικές και τουρκικές δυνάμεις δραστηριοποιούνται σε ταυτόσημες γεωπολιτικής σημασίας περιοχές, όπως είναι για παράδειγμα η περιοχή της Βορείου Συρίας.
Δεδομένο παραμένει ότι η αποστολή του τελεσιγράφου προς την Τουρκία δεν αποτελεί μπλόφα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, αφού οι ΗΠΑ ήδη βρίσκονται στη διαδικασία αναθεώρησης της στάσης τους απέναντι σε μια Τουρκία του Ερντογάν που απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από τη Δύση και τους παραδοσιακούς της συμμάχους.*Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.BLaw (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
Παραμένει δεδηλωμένη η βούληση της Τουρκίας, μέσω μάλιστα διακηρύξεων από ανώτατα κυβερνητικά στελέχη αλλά και του ίδιου του Τούρκου Προέδρου Ερντογάν ότι η Τουρκία θα τιμήσει τη συμφωνία με τη Ρωσία σε σχέση με την προμήθεια των S-400. Παράλληλα, η Τουρκία έχει δηλώσει ότι δεν μπορεί να αποκτήσει τόσο τους S-400 όσο και τα υπερσύγχρονα αεροσκάφη πέμπτης γενεάς F-35 από τις ΗΠΑ, την ίδια στιγμή που η Τουρκία εδώ και αρκετό καιρό έχει αναπτύξει μια ανεξάρτητη από το ΝΑΤΟ εξοπλιστική πολιτική.
Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία είχε συμφωνήσει με τις ΗΠΑ όπως προχωρήσει στην αγορά μέχρι και 100 αεροσκαφών F-35, ενώ την ίδια ώρα έχει επενδύσει πολλά στην ανάπτυξή τους, με τουρκικές εταιρείες να συμμετέχουν στην παραγωγή 937 συστημάτων και μερών του αμερικανικής κατασκευής αεροσκάφους. Όμως, η απόφαση της Άγκυρας το 2016/2017 να προβεί στην αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος και η υπογραφή συμφωνίας με τη Μόσχα ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων έχει καταστεί πλέον κόκκινη γραμμή στις σχέσεις των Νατοϊκών συμμαχικών χωρών, την ίδια στιγμή που η Τουρκία παραμένει η δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη αριθμητικά στο βορειοατλαντικό σύμφωνο των 29 κρατών μελών.
Ήδη, έχουν ανασταλεί οι εκπαιδεύσεις Τούρκων πιλότων στα αεροσκάφη F-35, ενώ στην επιστολή των ΗΠΑ αναφέρεται ότι εάν η Τουρκία δεν αλλάξει τη στάση της σε σχέση με την προμήθεια του ρωσικού πυραυλικού συστήματος, τότε θα ανασταλεί πλήρως η συμμετοχή της Τουρκίας στην ανάπτυξη του προγράμματος των αεροσκαφών με καταληκτική ημερομηνία την 31η Ιουλίου 2019.
Τόσο οι ΗΠΑ όσο και το ίδιο το ΝΑΤΟ έχουν επανειλημμένως δηλώσει ότι τα δύο οπλικά συστήματα δεν μπορούν να συνυπάρξουν, αφού το ένα αποτελεί απειλή για το άλλο και η λειτουργία των δύο από κράτος μέλος του ΝΑΤΟ απειλεί την ίδια την ασφάλεια των αεροσκαφών αφού το ρωσικό σύστημα έρχεται εις απάντηση του αμερικανικού, με τους S-400 να αποτελούν ένα από τα πλέον εξελιγμένα και προηγμένα αμυντικά συστήματα πυραύλων εδάφους – αέρος, με βεληνεκές μέχρι και 400 χλμ και τη δυνατότητα να καταρρίπτουν μέχρι 80 στόχους ταυτόχρονα, την ίδια στιγμή που αμερικανικές, ρωσικές και τουρκικές δυνάμεις δραστηριοποιούνται σε ταυτόσημες γεωπολιτικής σημασίας περιοχές, όπως είναι για παράδειγμα η περιοχή της Βορείου Συρίας.
Δεδομένο παραμένει ότι η αποστολή του τελεσιγράφου προς την Τουρκία δεν αποτελεί μπλόφα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, αφού οι ΗΠΑ ήδη βρίσκονται στη διαδικασία αναθεώρησης της στάσης τους απέναντι σε μια Τουρκία του Ερντογάν που απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από τη Δύση και τους παραδοσιακούς της συμμάχους.*Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.BLaw (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
Φιλελεύθερος
