Ενώ στην Ελλάδα και στην Κύπρο αναλώνονται σε κομματικούς καυγάδες, που αποδυναμώνουν το εσωτερικό μέτωπο εναντίον των υπαρκτών εξωτερικών κινδύνων, στην άλλη όχθη του Αιγαίου, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν ετοιμάζεται για τη μεγαλύτερη «μάχη» της πολιτικής του καριέρας.
Η κατάσταση στην Αθήνα και τη Λευκωσία είναι λυπηρή. Η διχόνοια είναι το κυρίαρχο στοιχείο στην πολιτική ζωή. Η πρόβλεψη είναι ότι θα αντιμετωπίσουμε ένα δυσάρεστο καλοκαίρι, ειδικά εάν ο Ερντογάν αποφασίσει να κάνει “εξαγωγή” τα μύρια προβλήματά του…
Η σύγκρουσή του προέδρου της Τουρκίας με την Αμερική μπορεί να φτάσει τον Ιούνιο στο αποκορύφωμά της, χωρίς να αποκλείεται να οδηγηθεί και στην οριστική ρήξη.
Την ίδια στιγμή, ενώ όλοι περιμένουν τη ρήξη με τις ΗΠΑ, αυτή θα μπορούσε να αφορά τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία και τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Διότι οι ενδείξεις από τη Μόσχα είναι ότι δεν θα δεχθεί την ακύρωση της αγοράς των S-400. Στην Ουάσιγκτον, μπορεί να συναντήσει κανείς γραφειοκράτες και αναλυτές που πιστεύουν ότι αρχικά ο κ. Ερντογάν «έπαιξε» -ή προσπάθησε να παίξει- μεταξύ του κ. Πούτιν και του Αμερικανού ομολόγου του. Φέρεται να πίστευε ότι από αυτή τη διαμάχη για τη στρατηγική θέση της χώρας του, θα αποκόμιζε πολλαπλά κέρδη, καθώς θα αποτελούσε ο ίδιος τον συνδετικό κρίκο των δύο παγκόσμιων δυνάμεων.
Προσπάθησε να παίξει τον ρόλο σε δύο περιπτώσεις και να μεταφέρει μηνύματα από την Ουάσιγκτον και τη Μόσχα, αλλά όπως ακούστηκε το έκανε χωρίς επιτυχία, λόγω της αμοιβαίας έλλειψης εμπιστοσύνης. Ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν υπολόγισε ίσως το «βαθύ κράτος» της Αμερικής, όπως χαρακτήρισε ο ίδιος τις ομάδες του Λευκού Οίκου, του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Πενταγώνου, που εκπονούν την αμερικανική στρατηγική και κάνουν εισηγήσεις στον εκάστοτε Πρόεδρο των ΗΠΑ.
Ο τελευταίος -και στη συγκεκριμένη περίπτωση ο κ. Τραμπ- θα μπορούσε να λάβει βεβαίως και αποφάσεις που αντιστρατεύονται τα συμφέροντα της Αμερικής. Και αυτό συνέβη με την απόφασή του, που τελικά δεν υλοποιήθηκε, για αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συρία. Εικάζω ότι ήταν η πιο γρήγορη αλλαγή απόφασης του Αμερικανού Πλανητάρχη στην ιστορία της χώρας. Παρ΄ όλα αυτά, το πάθημα δεν του έγινε μάθημα του κ. Ερντογάν και προσέγγισε πάλι τον κ. Τραμπ μέσω του γαμπρού του, του Τζάρεντ Κούσνερ, πιστεύοντας πως έτσι θα παρακάμψει όσους γραφειοκράτες αντιτίθενται στην αγορά του ρωσικού συστήματος S-400.
Δεν ήταν τυχαία η διαρροή από την Άγκυρα, μετά τη συνάντησή του με τον γαμπρό του κ. Ερντογάν στο Όβαλ Όφις, ότι ο κ. Τραμπ δεν συμφωνεί με τους συνεργάτες του ότι δηλαδή οι S-400 αποτελούν απειλή για τα αμερικανικά μαχητικά F-35.
Σαν άνθρωπος και σαν επιχειρηματίας, ο κ. Τραμπ ήταν πάντα ένας ρισκαδόρος, αλλά και «τζογαδόρος». Στα αρχικά στάδια της Προεδρίας του, προσπάθησε να λειτουργήσει με αυτούς τους όρους, βασικά για να καλύψει τις όποιες σχέσεις του με τη Μόσχα.
Είναι της λογικής ότι πρέπει να συνομιλείς και με τον εχθρό του -και αυτός ήταν ο λόγος που κράτησε αυτή τη στάση με τον ηγέτη της Βορείου Κορέας, για τον οποίο σχεδόν όλοι στην Αμερική πιστεύουν ότι κοροϊδεύει τον Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος συνεχίζει και επιμένει. Λένε πως πρόκειται για το στυλ του.Όμως, δεν μπορεί να ισχύσει αυτή η τακτική και πρακτική όταν ο οποιοσδήποτε Τραμπ είναι πρόεδρος και παύει να είναι επιχειρηματίας με συμφέροντα.
Την ίδια ακριβώς προσέγγιση τηρεί και με τον Ερντογάν. Και όσο και να ακούγεται απλουστευμένη λογική, συνεχίζει να προσπαθεί να μην απωλέσει την Τουρκία η Δύση για να μην μείνει στην ιστορία ως ο πρόεδρος που την έχασε! Στη διάρκεια της συνομιλίας τους, την περασμένη Τετάρτη, ο κ. Ερντογάν ζήτησε από τον κ. Τραμπ να δεχθεί τη δημιουργία «Ομάδας Εργασίας» για τους S-400 και ως αντάλλαγμα θα απελευθερώσει ένα Τουρκοαμερικανό επιστήμονα της NASA, που ήταν αίτημα των ΗΠΑ.
Λέγεται ότι ο κ. Τραμπ δεν το σκέφθηκε ούτε στιγμή και απάντησε θετικά χωρίς να συμβουλευθεί τους συνεργάτες του. Σκέφθηκε σαν επιχειρηματίας… Βέβαια, αποδεικνύονται ότι τα πράγματα είναι διαφορετικά σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις του Λευκού Οίκου και του Πενταγώνου.
Τα σενάρια είναι δύο:
Το πρώτο, που επιθυμεί διακαώς η Αμερική, είναι να ακυρώσει ο Ερντογάν την αγορά του ρωσικού συστήματος, να αγοράσει τους Patriot και να σταματήσει να δημιουργεί προβλήματα στη Δύση. Να μετατραπεί σε ένα κανονικό σύμμαχο.
Το δεύτερο είναι το πλέον περίπλοκο διότι η παραλαβή και εγκατάσταση των S-400 στο τουρκικό έδαφος, θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου. Θα κινηθούν οι διαδικασίες για τις κυρώσεις και γενικά η κατάσταση θα είναι «πολύ άσχημη» (τη λέξη ugly χρησιμοποίησαν πολλές φορές Αμερικανοί αξιωματούχοι).
Το πρώτο σενάριο θα φέρει απέναντι στον Ερντογάν τη Ρωσία, η οποία δεν φαίνεται τουλάχιστον αυτή τη στιγμή ότι θα αντιδράσει όπως οι Αμερικανοί. Ενδιαφέρεται περισσότερο για άλλες «δουλειές» πιο προσοδοφόρες, όπως η ενέργεια. Όμως δεν θα μείνει με σταυρωμένα τα χέρια διότι θα υποστεί στρατηγική ήττα. Μικρήν μεν, αλλά δεν παύει να είναι στρατηγική. Διότι εκεί που είχε τον Ερντογάν στο χέρι του, τον χάνει…
Ο Ερντογάν τρέμει το δεύτερο σενάριο και αυτός είναι ο λόγος που παίζει το «χαρτί» του Τραμπ. Πιστεύει ακράδαντα ότι μπορεί να τον πείσει για να τον βοηθήσει και να τον βγάλει από τη δύσκολη θέση στην οποία θα βρεθεί. Βασικά πιστεύει ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θα τον σώσει από τις κυρώσεις…
Μπορεί, όμως, ο Αμερικανός Πλανητάρχης να λειτουργήσει σαν επιχειρηματίας και άνθρωπος και όχι σαν Πρόεδρος της Αμερικής; Η απάντηση θα δοθεί στην Ιαπωνία όπου θα συναντηθούν οι δύο ηγέτες, στις 28 Ιουνίου.
Πηγή: Μιχάλης Ιγνατίου – hellasjournal.com
