Για τις σχέσεις Τουρκίας - ΗΠΑ και τα «παιχνίδια πολέμου» στην Ανατολική Μεσόγειο και την κατάσταση στην Κυπριακή, γράφει ο δημοσιογράφος και χρόνια ανταποκριτής στην Ουάσιγκτον Μιχάλης Ιγνατίου.
«Η κατάσταση περιγράφεται δύσκολη, διότι ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν είναι μέχρι της στιγμής αμετάπειστος, παρά το γεγονός ότι γνωρίζει πως οι κυρώσεις από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι «μία πολύ πιθανή εξέλιξη», αν και δεν υπάρχει ακόμα η απαιτούμενη ομοφωνία (consensus). Ενημερώνοντας τους ηγέτες των χωρών-μελών της Ε.Ε. στη Ρουμανία, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης ήταν απόλυτος για την ανάγκη οι εταίροι της στην Ευρώπη να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να σταθούν στο πλευρό της Κύπρου», αναφέρει μεταξύ άλλων στο άρθρο στο HellasJournal ο Μιχάλης Ιγνατίου.
Το πλήρες άρθρο του Μιχάλη Ιγνατίου
Η διεθνής κοινότητα, με πρώτη την αμερικανική υπερδύναμη, κάνει ενέργειες προς την πλευρά της Τουρκίας για να την πείσει να τερματίσει τα «παιγνίδια πολέμου» στην ανατολική Μεσόγειο και να σταματήσει το άνευ προηγουμένου «μπούλιγκ» εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Έθνους της Κυριακής» οι προσπάθειες είναι μαζικές αλλά μέχρι της στιγμής δεν έχουν στεφθεί με επιτυχία, καθώς η Τουρκία προβάλλει το έωλο «επιχείρημα» ότι βρίσκεται στα όρια της κυπριακής ΑΟΖ για να προστατεύσει δήθεν τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων, τους οποίους χρησιμοποιεί ασύστολα.
Η κατάσταση περιγράφεται δύσκολη, διότι ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν είναι μέχρι της στιγμής αμετάπειστος, παρά το γεγονός ότι γνωρίζει πως οι κυρώσεις από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι «μία πολύ πιθανή εξέλιξη», αν και δεν υπάρχει ακόμα η απαιτούμενη ομοφωνία (consensus). Ενημερώνοντας τους ηγέτες των χωρών-μελών της Ε.Ε. στη Ρουμανία, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης ήταν απόλυτος για την ανάγκη οι εταίροι της στην Ευρώπη να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να σταθούν στο πλευρό της Κύπρου.
«Δεν μπορείτε», φέρεται να είπε ο κ. Αναστασιάδης, που ήταν σε κατάσταση θυμού, «να επιβάλλετε κυρώσεις σε χώρες μη μέλη της Ε.Ε. και στην περίπτωση της Κύπρου να κλείνετε τα μάτια». Διπλωματική πηγή είπε στο «ΕτΚ» ότι ο Κύπριος πρόεδρος «δεν έκρυψε την οργή του», καθώς θεωρεί αδικαιολόγητη τη στάση των ηγετών μερικών χωρών μελών της Ένωσης. Η κυπριακή πλευρά, συνεπικουρούμενη από το Μέγαρο Μαξίμου και το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, έχει επικοινωνήσει με τις κυβερνήσεις χωρών που θα μπορούσαν να απευθυνθούν στην Άγκυρα και να της ζητήσουν να συνετιστεί. Σύμφωνα με την πηγή, ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης, που επισκέφθηκε εκτάκτως το Παρίσι, συνομίλησε επίσης με αξιωματούχους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, της Γερμανίας, της Ρωσίας και άλλων χωρών.
Η πηγή είπε ότι κατά τη συνομιλία του με τον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Φίλιπ Ρίκερ, που αντικατέστησε πρόσφατα τον Γουές Μίτσελ, άκουσε με ικανοποίηση ότι γίνονται παρεμβάσεις προς την Άγκυρα σε όλα τα επίπεδα. Οι Αμερικανοί στέκουν σταθερά στη νέα θέση που εξέφρασαν την περασμένη Κυριακή, ανταποκρινόμενοι σε ερώτημα του «‘Εθνους», ότι πρέπει να σταματήσει πάραυτα κάθε δραστηριότητα της Τουρκίας στην περιοχή. Είναι σημαντικό ότι έχουν τονίσει προς την κατοχική δύναμη ότι διαφωνούν με την τακτική των προκλήσεων και των τετελεσμένων γεγονότων.
Η τοποθέτηση των ΗΠΑ έγκειται στο γεγονός ότι κατά τη γνώμη τους επηρεάζονται και τα δικά τους συμφέροντα, αν και η Τουρκία φρόντισε να μην ενοχλήσει ποτέ κατά τη διάρκεια των γεωτρήσεων του αμερικανικού κολοσσού Exxon Mobil στο τεμάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ. Η αμερικανική πλευρά διεμήνυσε στην Άγκυρα ότι δεν επιθυμεί προβλήματα στην ανατολική Μεσόγειο, στην οποία έχει επιστρέψει κανονικά και διεκδικεί τον πρώτο ρόλο. Σύμφωνα με αναλυτές, μετά το ξεκαθάρισμα των «λογαριασμών» με τη Ρωσία στη Βαλκανική, οι Αμερικανοί θα επιχειρήσουν το ίδιο και στην ανατολική Μεσόγειο. Στους σχεδιασμούς τους περιλαμβάνονται εκτός του Ισραήλ, η Κύπρος, η Αίγυπτος και η Ελλάδα.
Όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά, η Κύπρος θα μπορούσε να αποδειχθεί στο σύντομο μέλλον ως μία εκ των πλέον σημαντικών της βάσεων στον κόσμο. Οι Αμερικανοί επικοινώνησαν με τους Τούρκους και σε διπλωματικό και σε στρατιωτικό επίπεδο, και εξέφρασαν «βαθιά ανησυχία» για τις προθέσεις που εξήγγειλε η Τουρκία να πραγματοποιήσει υπεράκτιες γεωτρήσεις σε περιοχή που η Κυπριακή Δημοκρατία θεωρεί ότι είναι μέρος της δικής της ΑΟΖ. «Αυτό το βήμα», ανέφερε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εννοώντας την απειλή της Τουρκίας για γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, «είναι πολύ προκλητικό και εγείρει τον κίνδυνο να αυξηθεί η ένταση στην περιοχή». Η Ουάσιγκτον κάλεσε τις τουρκικές αρχές «να σταματήσουν αυτές τις δραστηριότητες».
Επίσης ενθάρρυνε όλα τα μέρη «να ενεργήσουν με αυτοσυγκράτηση». Προχθες Σάββατο επρόκειτο να πραγματοποιηθεί τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών με τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου για το θέμα της αγοράς του ρωσικού συστήματος S-400 που οι Αμερικανοί απαιτούν να ακυρωθεί, και της ζώνης ασφαλείας στη Συρία. Η Λευκωσία και η Αθήνα ευελπιστούσαν ότι ο κ. Πομπέο θα θέσει και τις αμερικανικές ανησυχίες για τις προκλήσεις της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ.
Επικοινωνήσαμε με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αλλά μέχρι της στιγμής δεν υπάρχει επιβεβαίωση ότι έγινε το τηλεφώνημα, το οποίο είχε προαναγγείλει σαν γεγονός ο κ. Τσαβουσόγλου. Μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, οι Τούρκοι δεν είχαν ανταποκριθεί στις εκκλήσεις των Αμερικανών, των Γάλλων και των Γερμανών, αν και οι τελευταίοι τα «μάσησαν» στον κ. Αναστασιάδη, αφού -όπως είναι γνωστό- έχουν τα δικά τους εμπορικά συμφέροντα, τα οποία θα επηρεαστούν στην περίπτωση που η Κύπρος επιμένει στις κυρώσεις εκ μέρους της Ε.Ε.
Πάντως, ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκε η έκκληση του κ. Αναστασιάδη, αποδεικνύει ότι οι Ευρωπαίοι περιορίζονται σε σκληρές δηλώσεις, αλλά στην πράξη -μέχρι της στιγμής- αποφεύγουν το «μαστίγιο». Η Λευκωσία απορρίπτει τη δικαιολογία των «εθνικών συμφερόντων» και ο κ. Αναστασιάδης -χωρίς να αναφερθεί ονομαστικά στη Βενεζουέλα και την Ουκρανία- είπε στην ομιλία του ότι για άλλες περιπτώσεις, που επίσης θίγονταν «εθνικά συμφέροντα» επιβλήθηκαν κυρώσεις, ενώ στην περίπτωση της Κύπρου προβάλλονται δικαιολογίες.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου θα μεταβεί σήμερα Δευτέρα στις Βρυξέλλες για να παραστεί στο Συμβούλιο Υπουργών όπου και θα ενημερώσει για την κατάσταση που δημιούργησε η Τουρκία εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας και την οποία ο κ. Αναστασιάδης χαρακτήρισε «δεύτερη εισβολή». Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Χριστοδουλίδης θα ανακοινώσει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα προχωρήσει στην επιβολή κυρώσεων εναντίον της τουρκικής εταιρείας πετρελαίου TRAO και των στελεχών της και θα ζητήσει από τους ομολόγους του, όπως όλες οι χώρες-μέλη σεβαστούν και υλοποιήσουν αυτή την απόφαση.
Η Λευκωσία έχει σκεφθεί να προχωρήσει και σε άλλες ενέργειες που θα ανακοινώσει ο κ. Χριστοδουλίδης. Σημειώνουμε ότι μετά από συνομιλίες που είχε ο Κύπριος υπουργός με Ρώσους αξιωματούχους, ο υπουργός Εξωτερικών Σεγκέι Λαβρόφ επικοινώνησε με τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Ο τελευταίος φέρεται να διακινεί ένα σχέδιο για «πακετοποίηση» όλων των ανοικτών θεμάτων που έχει η Τουρκία με την Ελλάδα και την Κύπρο.
Στο «πακέτο» αυτό η Άγκυρα θέλει να συμπεριλάβει τις απαιτήσεις της στο Αιγαίο, στα θέματα ενέργειας και στο Κυπριακό. Τόσο η Λευκωσία, όσο και η Αθήνα αναμένεται ότι θα απορρίψουν αυτή την τουρκική ιδέα, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες λίγες ευρωπαϊκές χώρες θεωρούν ότι θα ήταν καλή βάση για συζήτηση. Με τον τρόπο αυτό η Τουρκία θα έχει κέρδη και στα τρία θέματα που θέτει, ενώ η Αθήνα και η Λευκωσία θα είναι οι χαμένες καθώς θα έχουν σημαντικές απώλειες. Την ιδέα αναμένεται να απορρίψει και το Ισραήλ, που έχει στρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή.
Ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου φέρεται να είχε στείλει το μήνυμα στον πρόεδρο της Κύπρου και στον πρωθυπουργό της Ελλάδας ότι δεν πρέπει να επιτραπεί να εισέλθει η Τουρκία από την πίσω πόρτα στην ευρύτερη γειτονιά, εννοώντας μέσω μίας κακής λύσης του Κυπριακού. Για το θέμα των τουρκικών προκλήσεων, η Λευκωσία δεν νιώθει μόνη, αλλά η ανησυχία έγκειται στην τάση της Τουρκίας να δημιουργεί τετελεσμένα γεγονότα.
Η κυπριακή ηγεσία εκφράζει το φόβο ότι εάν δεν αποτραπεί η γεώτρηση και εάν δεν πειστεί η Τουρκία να αποχωρήσει, θα έχει να αντιμετωπίσει μία πολύ δυσάρεστη κατάσταση. Διότι ως γνωστόν, όπου εισβάλει η Τουρκία μένει, και εκτός των κυπριακών κατεχομένων έχουμε και τα παραδείγματα της Συρίας και του Ιράκ, όπου οι τουρκικές δυνάμεις εισέβαλαν και παραμένουν ακόμα στα συριακά και ιρακινά εδάφη. Πάντως, στη Λευκωσία καταγράφουν ως θετικές εξελίξεις την παρέμβαση της Αμερικής, η οποία άλλαξε άρδην στάση, και τις διαβεβαιώσεις του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν στον κ. Αναστασιάδη ότι τα συμφέροντα της χώρας του ταυτίζονται με αυτά της Κύπρου.
Η γαλλική εταιρεία TOTAL ετοιμάζεται για τη δική της γεώτρηση και σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες το γεωτρύπανο της θα προστατευθεί από γαλλικές φρεγάτες. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι αμερικανικά πολεμικά πλοία βρίσκονται στην περιοχή, όπου μία από τις εντολές που έχουν λάβει είναι να προστατεύσουν τα συμφέροντα της Exxon Mobil.
Η Λευκωσία ευελπιστεί ότι οι ξένες δυνάμεις δεν θα την αφήσουν μόνη όταν εξαντληθούν όλα τα διπλωματικά μέσα που έχει στη διάθεσή της.
