«Κακά μαντάτα» φαίνεται πως στέλνουν ΗΠΑ στην Τουρκία για το θέμα των F-35, με διακοπή κάθε οικονομικής ή άλλης στήριξης με νέο νομοσχέδιο που κατατέθηκε από τους Δημοκρατικούς. Αυτό αποτελεί σημαντική ένδειξη των κακών σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας, καθώς το Δημοκρατικό Κόμμα παραδοσιακά στηρίζει την Άγκυρα.
Εξίσου σημαντική εξέλιξη έλαβε χώρα στη χθεσινή άτυπη σύνοδο της ΕΕ, με τον Κύπριο Πρόεδρο να θέτει το ζήτημα των τουρκικών προκλήσεων. Αν και η ΕΕ μοιάζει αδιάφορη διαμηνύοντας ένα ξερό "παρακολουθούμε στενά", το ενδεχόμενο των κυρώσεων στην Τουρκία αναμένεται να εξεταστεί αμέσως μετά τις ευρωεκλογές.
Συγκεκριμένα, τέλος στην παροχή οποιασδήποτε οικονομικής διευκόλυνσης για τη μεταφορά ή την παράδοση των μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία, επιχειρεί να βάλει το νέο νομοσχέδιο του προϋπολογισμού που κατέθεσε το Δημοκρατικό Κόμμα στην Επιτροπή Διάθεσης Κονδυλίων της αμερικανικής Βουλής.
Η συγκεκριμένη αναφορά γίνεται στο κεφάλαιο που σχετίζεται με την χρηματοδότηση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και ορισμένων προγραμμάτων που αφορούν διεθνείς δραστηριότητες.
Στο πλαίσιο αυτό, το νομοσχέδιο προβλέπει το απόλυτο πάγωμα όλων των οικονομικών διευκολύνσεων που σχετίζονται με το πρόγραμμα των F-35, έως ότου ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών διαβεβαιώσει την αρμόδια επιτροπή του Κογκρέσου ότι η Άγκυρα δεν θα ολοκληρώσει, τόσο την αγορά, όσο και την απόκτηση του ρωσικού συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας S-400.
Τι αναφέρει το νομοσχέδιο
Ειδικότερα, το νομοσχέδιο του προϋπολογισμού αναφέρει ότι «κανένα από τα κονδύλια που έχουν κατανεμηθεί ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο γίνουν διαθέσιμα μέσα από αυτή την (νομοθετική) πράξη ή προγενέστερες (νομοθετικές) πράξεις που παρέχουν πιστώσεις στο υπουργείο Εξωτερικών, σε διεθνείς επιχειρήσεις και σχετικά προγράμματα δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά ή την παράδοση ή για την διευκόλυνση της μεταφοράς ή της παράδοσης των αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων τυχόν αμυντικών ειδών ή υπηρεσιών που σχετίζονται με αυτά τα αεροσκάφη, μέχρις ότου ο υπουργός Εξωτερικών βεβαιώσει στην αρμόδια επιτροπή του Κογκρέσου, ότι η κυβέρνηση της Τουρκίας δεν θα αγοράσει το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-400 από τη Ρωσία και δεν θα δεχθεί την παράδοση ενός τέτοιου συστήματος».
Κυρώσεις στην Τουρκία λόγω «Πορθητή»
Η χθεσινή συνεδρίαση του άτυπου Συμβουλίου της ΕΕ είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον με την «ατζέντα» να επικεντρώνεται στις εξελίξεις της Ανατολικής Μεσογείου και τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας με τον «Πορθητή» ανοιχτά της Πάφου.
Ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης τόσο ενώπιον του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος όσο και ενώπιον των υπόλοιπων ηγετών των κρατών-μελών της ΕΕ κατέστησε σαφές ότι θα πρέπει να δοθεί σαφής και κατηγορηματική απάντηση, με τις οικονομικές κυρώσεις να φαντάζουν η πλέον κατάλληλη λύση.
Ειδικότερα, οι παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου από την Τουρκία στην Κυπριακή ΑΟΖ, ήταν το κεντρικό σημείο αναφοράς του Κύπριου Προέδρου, ο οποίος ζήτησε την λήψη μέτρων, προκειμένου να αποτραπούν περαιτέρω παράνομοι σχεδιασμοί από την Άγκυρα, υπενθυμίζοντας τη στάση που τήρησε η Ευρωπαϊκή Ένωση σε άλλες περιπτώσεις όπου υπήρξαν παραβιάσεις του διεθνές δικαίου και μάλιστα από τρίτα κράτη.
Σημειώνεται ακόμη ότι ο κ. Αναστασιάδης, μιλώντας νωρίτερα ενώπιον της Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, είχε τονίσει πως «ήρθε η ώρα για μια συλλογική αντίδραση σε αυτές τις προκλήσεις με ενέργειες πέραν από τα συνήθη μηνύματα που έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικά».
Ποια είναι η εκτίμηση για τις χθεσινές επαφές
Ωστόσο, το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας θα κριθεί με «καθυστέρηση», καθώς στο κέντρο της προσοχής βρίσκονται οι ευρωεκλογές.
Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αποφάσισε να «παρακολουθεί στενά» τις κινήσεις της Τουρκίας στην Κυπριακή ΑΟΖ, μεταθέτοντας τις αποφάσεις για οποιαδήποτε μέτρα σε κατοπινό στάδιο, με άλλα λόγια είτε στις 28 Μαΐου στο Έκτακτο Συμβούλιο της ΕΕ είτε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 20ης Ιουνίου.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανταποκρίθηκαν θετικά στα όσα συζητήθηκαν στην άτυπη αυτή Σύνοδο,ενώ χαρακτηριστική είναι και η δήλωση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος τόνισε χαρακτηριστικά το γεγονός ότι «η ΕΕ στέκεται ενωμένη πίσω από την Κύπρο και αναμένει από την Τουρκία να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών της».
Ωστόσο, αυτό που προκαλεί αμφιβολίες σε αρκετούς είναι το γεγονός ότι οι ευρωεκλογές δίνουν μια «παράταση» στην όποια αποφασιστική ενέργεια από την μεριά των Βρυξελλών, ενώ οι κυρώσεις ως μέτρο «αυτό καθ’αυτό» ίσως να μην είναι αρκετές για να δημιουργήσουν στην Άγκυρα σοβαρά προβλήματα και να υποχωρήσει από τις αξιώσεις και τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της στην Ανατολική Μεσόγειο εντός της κυπριακής ΑΟΖ.
