Ο πόλεμος ΗΠΑ-Τουρκίας έχει φτάσει το αποκορύφωμά του. Οι δύο πλευρές εξαπολύουν απειλές και προχωρούν σε ακραίες ενέργειες.
«Αυτή η διαμάχη είναι μόνο ένα από τα πολλά προβληματικά ζητήματα μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ, αλλά προς το παρόν είναι το πιο καυτό» σχολιάζει ο Γιασάρ Γιακίς.
Το σκληρό διπλωματικό πόκερ μεταξύ των δύο Συμμάχων εξακολουθεί να απασχολεί διεθνώς αναλυτές καθώς η σύγκρουση και η πιθανότητα – οριστικής – ρήξης μεταξύ των δύο χωρών φαντάζει, κρίνοντας από τη ρητορική που χρησιμοποιούν αμφότεροι, αναπόφευκτη.
Το ahvalnews.com φιλοξενεί άρθρο του Γιασάρ Γιακίς (Yaşar Yakış) πρώην υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας στο οποίο ο πρώην επικεφαλής της Τουρκικής Διπλωματίας επιχειρεί να συνοψίσει την υπόθεση που έχει φέρει στα πρόθυρα κυρώσεων (όπως ο αποκλεισμός της γείτονος από το πρόγραμμα παραγωγής των αεροσκαφών) την Τουρκία.
«Δύο σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, η Τουρκία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, εμπλέκονται σε μια σκληρή διπλωματική πάλη για δύο σημαντικά στοιχεία της αεροπορικής άμυνας: την ικανότητα επίθεσης και άμυνας. Το στοιχείο επίθεσης είναι το τελευταίο, πιο προηγμένο μαχητικό αεροσκάφος, το F-35, που παράγεται από πολλές χώρες του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας. Το άλλο είναι ένα σύστημα αεράμυνας, οι S-400, που αναπτύχθηκε από τη Ρωσία, το οποίο θεωρείται ως το αποτελεσματικότερο σύστημα αεράμυνας στον κόσμο» σημειώνει αρχικά και προσθέτει: «Αυτή η διαμάχη είναι μόνο ένα από τα πολλά προβληματικά ζητήματα μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ, αλλά προς το παρόν είναι το πιο καυτό».
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες λένε ότι θα είναι επικίνδυνο να παραδώσει το F-35 σε μια χώρα που διαθέτει ένα σύστημα αεράμυνας όπως οι S-400, επειδή μπορεί να εντοπίσει τις αδυναμίες του F-35 και οι Ρώσοι εμπειρογνώμονες να έχουν πρόσβαση σε αυτές τις ευαίσθητες πληροφορίες», αναφέρει ο Γιασάρ Γιακίς και συμπληρώνει: «Το ιστορικό αυτής της διαμάχης πηγαίνει πίσω αρκετά χρόνια. Κατά τη διάρκεια της κρίσης στη Συρία, η Τουρκία ζήτησε από το ΝΑΤΟ να αναπτύξει πυραύλους Patriot για να το προστατεύσει από πιθανή επίθεση από τη Συρία. Οι πύραυλοι εγκαταστάθηκαν για λίγο στην Τουρκία, αλλά αποσύρθηκαν σε μια εποχή που η Τουρκία θεωρούσε ότι εξακολουθεί να είναι εκτεθειμένη στον κίνδυνο. Ως εκ τούτου, η Άγκυρα αποφάσισε να αποκτήσει ένα σύστημα αεροπορικής άμυνας υπερσύγχρονης τεχνολογίας και να μην βρίσκεται πλέον στο έλεος των συμμάχων της. Ζήτησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία να υποβάλουν προσφορές».
Και συνεχίζει ο Γιακίς: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες, προκειμένου να εμποδίσουν την Τουρκία να αγοράσει το ρωσικής κατασκευής σύστημα αεράμυνας S-400, πρότειναν να πουλήσουν πυραύλους της Τουρκίας Patriot έναντι 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Έρικ Πάχον δήλωσε: ‘Κάναμε την καλύτερη δυνατή πρόταση μας, προσφέροντας νέους εκτοξευτές, προηγμένους πυραύλους και διμερή συντονισμό σε θέματα βιομηχανικής ανάπτυξης του συστήματος’. Η Ρωσία πρότεινε να πουλήσει το σύστημα S-400 για 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Ως αποτέλεσμα της μεγάλης διαφοράς τιμών, η Τουρκία αποφάσισε να αγοράσει τα S-400».
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντέδρασαν γρήγορα, αλλά ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε την περασμένη εβδομάδα σε συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στην Ουάσινγκτον ότι η αγορά S-400 ήταν μια «ολοκληρωμένη συμφωνία» και δεν υπήρχε ζήτημα οπισθοχώρησης. Αντ’ αυτού, πρότεινε την ίδρυση μιας τεχνικής επιτροπής για να εξετάσει τις λεπτομέρειες του κινδύνου στο οποίο θα εκτεθούν τα F-35 σε περίπτωση που η Τουρκία αναπτύξει το σύστημα S-400. Η απάντηση που έδωσε ο Έρικ Πάχον σε αυτή την πρόταση ήταν: ‘Μια τεχνική ομάδα εργασίας σε αυτό το στάδιο δεν είναι απαραίτητη ή μια επιλογή που οι ΗΠΑ θα μπορούσαν εξετάζουν ακόμη και ως πιθανότητα. Έχουμε καταστήσει σαφές στην Τουρκία σε όλα τα επίπεδα - οι S-400 αποτελούν απειλή για το πρόγραμμα F-35 και την ασφάλεια των συμμάχων μας στο ΝΑΤΟ’», συνεχίζει ο Γιακίς.
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Τουκρίας εκτιμά ακόμα πως: «Οι ΗΠΑ στέλνουν αντιφατικά μηνύματα στην Τουρκία: Αφενός διατηρούν το πρόγραμμα εκπαίδευσης των Τούρκων πιλότων στα F-35. Επιπλέον, την περασμένη εβδομάδα παρέδωσαν το τρίτο F-35 στην Τουρκία (σ.σ. το αεροσκάφος βρίσκεται σε αμερικανικό έδαφος όπου και εκπαιδεύονται Τούρκοι πιλότοι). Αυτές οι χειρονομίες γίνονται με την ελπίδα ότι η Τουρκία θα παραιτηθεί από την επιμονή της στην ανάπτυξη του S-400. Από την άλλη πλευρά, χρησιμοποιεί όλα τα μέσα για να αποτρέψει την Τουρκία από την αγορά του ρωσικού συστήματος. Απειλεί να επιβάλει οικονομικές κυρώσεις στο πλαίσιο του CAATSA, το οποίο μπορεί να βλάψει σοβαρά την οικονομία της Τουρκίας στην παρούσα μεταβατική περίοδο μετά τις εκλογές».
Σημειώνει επίσης πως «Οι απειλές καλύπτουν επίσης την επιδιωκόμενη στρατιωτική δράση της Τουρκίας στη Συρία. Σε δήλωση που έκανε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, προειδοποίησε την Τουρκία για ‘τις πιθανές καταστροφικές συνέπειες μιας μονομερούς στρατιωτικής δράσης’. Η απειλή αυτή που περιέχεται σε μια δήλωση του υπουργείου Εξωτερικών των Η.Π.Α. συνοψίζει τις συνομιλίες που πραγματοποιήθηκαν στην Ουάσιγκτον μεταξύ Πομπέο και Τσαβούσογλου. Ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε ότι ένα τέτοιο θέμα δεν τέθηκε ούτε κατά τη διάρκεια της συνάντησης, αλλά ο Πομπέο είπε ότι ήταν πίσω από κάθε λέξη που περιέχεται στη δήλωση του υπουργείου Εξωτερικών. Εάν ο Πομπέο λέει ότι βρίσκεται πίσω από κάθε λέξη, δεν έχει νόημα να συζητήσουμε αν έχει πράγματι διατυπώσει αυτές τις λέξεις».
«Η πίεση των ΗΠΑ συνεχίζεται πέρα από τις δηλώσεις του Πενταγώνου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Μέλη του Κογκρέσου έστειλαν τον περασμένο μήνα μια επιστολή σε Επιτροπή του Κογκρέσου, ζητώντας να περάσει ένας νόμος που θα εμπόδιζε την κατανομή των κονδυλίων για την παράδοση των F-35 στην Τουρκία, αν η Άγκυρα προχωρήσει στην συμφωνία για τους S-400».
«Οι ΤουρκοΑμερικανικές σχέσεις οδεύουν προς ένα σημείο καμπής. Θα ήταν όμως μία ευχάριστη έκπληξη αν μπορούσε να αποφευχθεί περαιτέρω επιδείνωση των διμερών σχέσεων», καταλήγει το άρθρο.
