Την εκτίμηση ότι η ελληνική κυβέρνηση θα καταφέρει να μειώσει τον αντίκτυπο της κρίσης του κορωνοϊού στην ελληνική οικονομία και να θέσει τις βάσεις για δυναμική ανακάμψει το 2021 εκφράζει σε συνέντευξή του στο CNN Greece ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.
Για τα ταμειακά διαθέσιμα, ο κ. Σταϊκούρας επεσήμανε πως μέχρι τα μέσα Ιουλίου η χώρα έχει τη δυνατότητα να στηριχθεί στις δικές της δυνάμεις και έπειτα να αρχίσουν να εισρέουν κεφαλαία από το ΕΣΠΑ και τα ευρωπαϊκά προγράμματα.
Στην ερώτηση αν θα υπάρξουν περαιτέρω μέτρα στήριξης για τον τουρισμό και την εστίαση ο υπουργός Οικονομικών σημείωσε πως οι κυβερνητικές επιλογές θα ανακοινωθούν εγκαίρως.
Για τους ιδιοκτήτες ακινήτων προανήγγειλε πως η κυβέρνηση εξετάζει εναλλακτικά σενάρια και θα θεσπίσει ευνοϊκές ρυθμίσεις για τους ιδιοκτήτες ακινήτων.
Σε ό,τι αφορά στην προστασία της πρώτης κατοικίας επεσήμανε πως θα υπάρξει πρόγραμμα-«γέφυρα» υποστήριξης των δανειοληπτών.
Τέλος, για το «μαξιλάρι» ασφαλείας τόνισε πως δεν προτίθεται να χρησιμοποιήσει τον «ειδικό λογαριασμό αποθεματικού», ύψους 15,7 δισ. ευρώ, ενώ χαρακτήρισε θετικό στοιχείο τη μικρότερη του αναμενόμενου υστέρηση στα έσοδα.
Η ύφεση δεν θα ξεπεράσει το 7,9%
Κύριε Υπουργέ, στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που αποστείλατε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η εκτίμησή σας για την ύφεση είναι στο 4,7% στο βασικό σενάριο και στο 7,9% στο δυσμενές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Εαρινές Προβλέψεις της εμφανίζεται πιο απαισιόδοξη, κάνοντας λόγο για ύφεση 9,7% φέτος. Θεωρείτε ότι μπορεί να υπάρξει αρνητική έκπληξη και η ύφεση να είναι πιο βαθιά από τις δικές σας εκτιμήσεις;
Η πανδημία του κορωνοϊού αποτελεί μια πρωτόγνωρη δοκιμασία για τις αντοχές κοινωνιών και οικονομιών σε ολόκληρο τον πλανήτη, και στη χώρα μας.
Δυστυχώς, κανείς – παγκοσμίως – δεν μπορεί ακόμα να προβλέψει, με σχετική ασφάλεια, την έκταση και την ένταση του προβλήματος, γι’ αυτό και βλέπετε ότι διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οίκοι και ευρωπαϊκοί θεσμοί αναθεωρούν διαρκώς, ακόμα και σε εβδομαδιαία βάση, τις εκτιμήσεις τους το τελευταίο δίμηνο.
Μπροστά σε αυτή τη μεγάλη αβεβαιότητα, το υπουργείο Οικονομικών επεξεργάστηκε δύο σενάρια: ένα βασικό και ένα δυσμενές, όπως αποτυπώθηκε στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, το οποίο απεστάλη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η ύφεση, χωρίς τα μέτρα στήριξης που πήρε ή θα λάβει η ελληνική κυβέρνηση, εκτιμάται μεταξύ 10% και 13,2%.
Μετά τα μέτρα στήριξης της υγείας, της απασχόλησης, της ρευστότητας των επιχειρήσεων και της κοινωνικής συνοχής, τα οποία σε πλήρη εξέλιξη εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 24 δισ. ευρώ, η ύφεση εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί μεταξύ 4,7% και 7,9%.
Θεωρώ ότι, λειτουργώντας με προνοητικότητα, μεθοδικότητα, αποτελεσματικότητα και κοινωνική δικαιοσύνη, θα περιορίσουμε τον αντίκτυπο της υγειονομικής κρίσης στην ελληνική οικονομία, θέτοντας τις βάσεις για δυναμική ανάκαμψη το 2021, όπως αναγνωρίζει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Εαρινές Προβλέψεις της.
Προβλέψεις στις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει την «ταχεία πολιτική αντίδραση της κυβέρνησης» στο πεδίο της οικονομίας.
Σε ό,τι αφορά τη διαφορά εκτιμήσεων μεταξύ Επιτροπής και κυβέρνησης, αυτή οφείλεται σε δύο κυρίως παραμέτρους: αφενός, η Επιτροπή υποθέτει ότι το lockdown θα διαρκέσει περισσότερο και, αφετέρου, δεν προσμετρά τη θετική επίπτωση στην οικονομική μεγέθυνση από τη χορήγηση ρευστότητας μέσω εγγυοδοτικών προγραμμάτων.
Συμφωνούμε όμως, ότι η ανεργία στο τέλος του 2021 θα είναι χαμηλότερη από το τέλος του 2019.
Σας απασχολεί ο αντίκτυπος που θα έχει η ύφεση στο δημόσιο χρέος; Πώς κρίνετε τα σενάρια αναδιάρθρωσης που υποστηρίζονται από διεθνείς οίκους;
Πριν από την υγειονομική κρίση, το δημόσιο χρέος βρισκόταν σε καθοδική τροχιά και οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων κατέγραφαν διαρκώς νέα ιστορικά χαμηλά.
Η πανδημία του κορωνοϊού ανέκοψε μεν την πτωτική πορεία των αποδόσεων και προκάλεσε την αύξησή τους, αλλά αυτή διαμορφώνεται στα ίδια επίπεδα με αντίστοιχες ευρωπαϊκές χώρες, αφού η ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (PEPP) περιορίζει την πίεση στο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους.
Έτσι η Ελλάδα, μέσα στη δίνη της κρίσης, προχώρησε επιτυχώς στην έκδοση 7ετούς ομολόγου με ικανοποιητική απόδοση, ενώ τις τελευταίες δύο εβδομάδες ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους άντλησε, μέσω εντόκων γραμματίων τρίμηνης και εξάμηνης διάρκειας, υψηλότερα ποσά σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκδόσεις, με επιτόκιο αντίστοιχο του προ κρίσεως επιπέδου.
Το υπουργείο Οικονομικών και ο ΟΔΔΗΧ θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν τον δανειακό προγραμματισμό τους για το τρέχον έτος.
Τις παραμέτρους αυτές ανέδειξε την περασμένη Τετάρτη και ο Επίτροπος Οικονομικών κ. Πάολο Τζεντιλόνι, που τόνισε ότι «το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο». Την ίδια επισήμανση έκανε προχθές και ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Βάλντις Ντομπρόβκις, προσθέτοντας ότι, παρά την αύξηση του χρέους εφέτος, «περιμένουμε σημαντική μείωση του χρόνου».
Πρέπει να σας πω ότι, εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού, το δημόσιο χρέος θα επιβαρυνθεί φέτος σε όλα τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα θα παρουσιάσει την 4η υψηλότερη αύξηση χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, και μάλιστα την προσεχή χρονιά θα πετύχει τη μεγαλύτερη αποκλιμάκωση στην ευρωζώνη, καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος της φετινής αύξησης. Εκτιμά δε ότι το ελληνικό χρέος θα παραμείνει μεσοπρόθεσμα σε τροχιά αποκλιμάκωσης, υποχωρώντας στο βασικό σενάριο στο 135% του ΑΕΠ το 2030.
Υπάρχουν, συνεπώς, οι ενδείξεις ότι η επίδραση της ύφεσης στο δημόσιο χρέος θα είναι παροδική και διαχειρίσιμη.
Επιπλέον όμως, ευελπιστώ η Ευρώπη να καταλήξει σε δραστικές, καινοτόμες και αλληλέγγυες λύσεις, ώστε η ανάκαμψη των ευρωπαϊκών οικονομικών να υποστηριχθεί κυρίως με επιχορηγήσεις, αντί δανείων που θα αυξήσουν σε όλες τις χώρες το δημόσιο χρέος.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Στουρνάρας: "Αν δεν βρούμε κοινή δράση με την Ευρώπη οδηγούμαστε σε οικονομική ύφεση"
Ζητούμενο το Ταμείο Ανάκαμψης
Το συνολικό πακέτο στήριξης ανέρχεται στα 24 δισ. ευρώ. Θεωρείτε πως είναι αρκετό και πότε θα είναι διαθέσιμα τα ευρωπαϊκά κονδύλια;
Η κυβέρνηση, από την πρώτη στιγμή, αξιοποιεί με το βέλτιστο δυνατό τρόπο τα διαθέσιμα, εγχώρια και ευρωπαϊκά, «όπλα» και πόρους, έχοντας δύο παράλληλους στόχους: οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης να είναι όσο γίνεται μικρότερες και να κρατήσουμε επαρκή «καύσιμα» για την μετά-κορωνοϊό εποχή, ώστε να ξαναπιάσουμε το νήμα της οικονομίας από το σημείο που το αφήσαμε πριν από τη σημερινή δοκιμασία.
Με γνώμονα την επίτευξη των παραπάνω στόχων, διαμορφώσαμε το πακέτο στήριξης των 24 δισ. ευρώ.
Μέχρι σήμερα, όλες οι πολιτικές μας έχουν εγκριθεί από τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα. Εκταμίευση ευρωπαϊκών πόρων όμως εκτιμάται ότι θα γίνει το 2ο εξάμηνο του έτους.
Γι’ αυτό εκτιμάμε ότι, ταμειακά, η χώρα μας θα εξακολουθήσει να βασίζεται αποκλειστικά στις δικές της δυνάμεις έως τα μέσα Ιουλίου.
Μετά αναμένουμε να εισρεύσουν πόροι από το συγχρηματοδοτούμενο κομμάτι του ΕΣΠΑ, από διάφορα άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα και από το, κομβικής σημασίας, πρόγραμμα SURE. Από το συγκεκριμένο πρόγραμμα η Ελλάδα επιδιώκει να λάβει πάνω από 1,5 δισ. ευρώ, ποσό που θα αξιοποιηθεί για την επιδότηση της απασχόλησης.
Μείζον ζητούμενο είναι, βεβαίως, η επίτευξη συμφωνίας για το ύψος και το είδος των μέσων χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης. Η ελληνική κυβέρνηση έχει υπογραμμίσει την ανάγκη το Ταμείο να διαθέτει μεγάλη «δύναμη πυρός», να χρηματοδοτηθεί με κάποιου είδους κοινό εργαλείο μακροπρόθεσμου χρέους, να λειτουργεί εμπροσθοβαρώς και να παρέχει, όπως προανέφερα, κυρίως επιχορηγήσεις, αντί για δάνεια.
Προτεραιότητα οι πόροι εκτός ESM
Το Eurogroup συμφώνησε προχθές στο πλαίσιο για φθηνό δανεισμό από τον ESM, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις του κορωνοϊού. Είστε ικανοποιημένος από τη συμφωνία; Εξετάζετε την πιθανότητα να χρησιμοποιήσετε τις ειδικές πιστοληπτικές γραμμές του ESM;
Το Eurogroup κατέληξε προχθές σε μία πολύ καλή συμφωνία για τους όρους και τα χαρακτηριστικά αξιοποίησης, από όσες χώρες αιτηθούν, φθηνών πιστοληπτικών γραμμών του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού.
Αυτός ο μηχανισμός στήριξης, σύμφωνα και με τις ελληνικές θέσεις, θα είναι άμεσα διαθέσιμος – με τους ίδιους όρους – σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν άμεσες και έμμεσες δαπάνες σχετιζόμενες με την υγειονομική κρίση, δεν θα έχει μακροοικονομικές προϋποθέσεις, θα ενσωματώνει απλοποιημένο πλαίσιο παρακολούθησης και θα διαθέτει ευνοϊκούς όρους τιμολόγησης, ενώ θα υπάρχει δυνατότητα υποβολής αιτήματος έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022.
Εφικτός στόχος είναι αυτό το «δίχτυ ασφαλείας» για όποια κράτη-μέλη το αξιοποιήσουν, να ενεργοποιηθεί από την 1η Ιουνίου.
Για τη χώρα μας και την κυβέρνηση προτεραιότητα είναι η άμεση υλοποίηση των υπόλοιπων ευρωπαϊκών αποφάσεων που εκκρεμούν, δηλαδή του προγράμματος SURE για τη στήριξη της απασχόλησης και του πανευρωπαϊκού ταμείου εγγυήσεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την τόνωση της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Οι αποφάσεις αυτές θα πρέπει επίσης να ενεργοποιηθούν, άμεσα, από την 1η Ιουνίου.
Θα ανακοινωθούν μέτρα στήριξης
Σχεδιάζετε εξειδικευμένα μέτρα στήριξης για την εστίαση και τον τουρισμό, που δέχονται σοβαρό πλήγμα από την κρίση του κορωνοϊού; Είναι εφικτή η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση στο 6%, που ζητούν φορείς της αγοράς;
Είναι γεγονός ότι περνάμε πλέον στην επόμενη φάση, με την οικονομία να εισέρχεται σταδιακά σε τροχιά επανεκκίνησης.
Σε αυτή τη φάση το πρώτιστο μέλημά μας είναι η στήριξη της απασχόλησης, η ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων και η υλοποίηση στοχευμένων κλαδικών πολιτικών για την ανάκαμψη σημαντικών τομέων της οικονομίας οι οποίοι επλήγησαν εντονότερα από την υγειονομική κρίση, στο πλαίσιο των δημοσιονομικών και ταμειακών δυνατοτήτων της χώρας.
Οι κυβερνητικές επιλογές θα ανακοινωθούν έγκαιρα.
Eυνοϊκές ρυθμίσεις για τους ιδιοκτήτες ακινήτων
Οι ιδιότητες ακινήτων ζητούν φοροελαφρύνσεις, λόγω της μείωσης κατά 40% των μισθωμάτων. Τι σχεδιάζετε για τη συγκεκριμένη κατηγορία;
Η κυβέρνηση εξετάζει εναλλακτικά σενάρια και θα θεσπίσει ευνοϊκές ρυθμίσεις για τους ιδιοκτήτες ακινήτων, που, αποδεδειγμένα, έχουν δεχτεί μείωση στα έσοδά τους από τα μισθώματα.
Μικρότερη η υστέρηση στα δημόσια έσοδα
Υπάρχει ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθεί ένα μεγάλο μέρος από το «μαξιλάρι» ασφαλείας;
Η κυβέρνηση δεν προτίθεται να χρησιμοποιήσει τον «ειδικό λογαριασμό αποθεματικού», ύψους 15,7 δισ. ευρώ, του οποίου η χρήση γίνεται μόνο με αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις, που επιβλήθηκαν επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Είναι, μάλιστα, ιδιαίτερα θετικό και ενθαρρυντικό ότι, εν μέσω μίας τέτοιας δύσκολης συγκυρίας, τα νοικοκυριά και επιχειρήσεις επέδειξαν μεγάλη συνέπεια στις υποχρεώσεις τους, αξιοποιώντας, αρκετοί από αυτούς, τα κίνητρα που τους έδωσε το υπουργείο Οικονομικών.
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, υπάρχει μία υστέρηση στα δημόσια έσοδα, αλλά μικρότερη από τις αρχικές εκτιμήσεις.
Αυτή η ικανοποιητική εικόνα, σε συνδυασμό με τα ποσά που άντλησε το Δημόσιο από ομόλογα και έντοκα γραμμάτια, ενισχύουν τις ταμειακές δυνατότητες της χώρας.
Πρόγραμμα-«γέφυρα» μέχρι την εφαρμογή του νέου πτωχευτικού
Πετύχατε τρίμηνη παράταση στην προστασία της πρώτης κατοικίας. Μετά το τέλος της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, θα υπάρξει ένα μεταβατικό στάδιο μέχρι την εφαρμογή του νέου πτωχευτικού;
Η κυβέρνηση, συνυπολογίζοντας ότι -εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης- οι δυνητικοί δικαιούχοι αδυνατούν να υλοποιήσουν τις διαδικασίες υποβολής της αίτησης, καθώς και τη νέα οικονομική πραγματικότητα, παρέτεινε το υφιστάμενο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας μέχρι το τέλος Ιουλίου, δίνοντας μια τελευταία ευκαιρία αξιοποίησής του σε όσους το επιθυμούν.
Έτσι, η αρχική διάρκεια των έξι μηνών του πλαισίου προστασίας που προέβλεπε η προηγούμενη κυβέρνηση, παρατάθηκε, συνολικά, κατά επτά μήνες από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Πέραν όμως της συγκεκριμένης παράτασης, η κυβέρνηση δρομολογεί και θα υλοποιήσει ένα νέο πρόγραμμα υποστήριξης δανειοληπτών, που θα χρησιμοποιηθεί ως «γέφυρα» μέχρι την εφαρμογή του νέου πτωχευτικού πλαισίου.
Πρόγραμμα στο οποίο το Κράτος θα επιδοτεί, για ορισμένο χρονικό διάστημα, σημαντικό μέρος των μηνιαίων δόσεων όσων πλήττονται από τις συνέπειες του κορωνοϊού, και έχουν δάνεια με υποθήκη στην πρώτη κατοικία.
Με το νέο αυτό πρόγραμμα, ενισχύονται, για πρώτη φορά, οι συνεπείς δανειολήπτες, με εξυπηρετούμενα δάνεια, οι οποίοι έχουν πληγεί από την πανδημία, υποστηρίζεται το σύνολο των δανειοληπτών που επλήγησαν από την υγειονομική κρίση, και έχουν «κόκκινο» δάνειο, ακόμη και μετά το τέλος του 2018, καλλιεργείται η κουλτούρα πληρωμών, αποτρέπεται η εκμετάλλευση του νέου πλαισίου από στρατηγικούς κακοπληρωτές, περιορίζεται ο κίνδυνος δημιουργίας μιας νέας γενιάς «κόκκινων» δανείων, ενισχύεται η κοινωνική συνοχή και καλύπτονται πολλαπλάσιοι δανειολήπτες σε σχέση με το υφιστάμενο πλαίσιο.
Συνεπώς, η κυβέρνηση και το υπουργείο Οικονομικών αποδεικνύουν έμπρακτα ότι η αντιμετώπιση της υπερχρέωσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων αποτελεί έναν από τους βασικούς τους στόχους.
