Μέση Ανατολή

Γιατί το Ριάντ απειλείται με βίαιη αλλαγή καθεστώτος

Η ανακοίνωση της Παρασκευής ότι το Ιράν και η Σαουδική Αραβία είχαν αποκαταστήσει τις διμερείς σχέσεις για πρώτη φορά μετά από επτά χρόνια σηματοδοτεί μια σημαντική γεωπολιτική εξέλιξη στον Περσικό Κόλπο.

Οι δύο κύριες δυνάμεις της περιοχής, η Τεχεράνη και το Ριάντ είχαν βρεθεί να υποστηρίζουν αντίπαλες πλευρές στις συγκρούσεις τόσο στη Συρία όσο και στην Υεμένη την τελευταία δεκαετία, με αποτέλεσμα εντάσεις που κορυφώθηκαν με το τέλος των διπλωματικών σχέσεων τον Ιανουάριο του 2016, μετά την εκτέλεση του σιίτη κληρικού Σεΐχ Νιμρ Αλ-Νιμρ από τη Σαουδική Αραβία, η οποία θεωρείται η κυρίαρχη σουνιτική δύναμη στον ισλαμικό κόσμο, με το Ιράν να θεωρείται ως η σιιτική αντίστοιχη.

Έτσι, η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο εθνών θα πρέπει να οδηγήσει σε αυξημένη σταθερότητα σε μια περιοχή που πλήττεται από συγκρούσεις τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Φτάνοντας πέρα από τη δυτική Ασία, η ανακοίνωση της Παρασκευής σηματοδοτεί επίσης την εγκαθίδρυση μιας νέας πολυπολικής παγκόσμιας τάξης, με την Κίνα να έχει μεσολαβήσει στη συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών. Με τη Σαουδική Αραβία να είναι βασικός σύμμαχος των ΗΠΑ και εμπορικός εταίρος στην περιοχή, αυτό μπορεί επίσης να υποδηλώνει ότι εάν η Ουάσιγκτον νιώθει τώρα ότι το Ριάντ κινείται στη σφαίρα επιρροής του Πεκίνου, μπορεί να διεκδικήσει την αλλαγή καθεστώτος στη Σαουδική Αραβία σε μια προσπάθεια να διατηρήσει ηγεμονία στη δυτική Ασία.

Πράγματι, ένα τέτοιο περιστατικό έχει ιστορικό προηγούμενο. Τον Ιούλιο του 1979, η τότε αμερικανική κυβέρνηση του Τζίμι Κάρτερ θα ξεκινούσε την Operation Cyclone, ένα κρυφό πρόγραμμα της CIA που θα έβλεπε τον οπλισμό, τη χρηματοδότηση και την εκπαίδευση μαχητών Ουαχάμπι γνωστών ως Μουτζαχεντίν, οι οποίοι στη συνέχεια διεξήγαγαν πόλεμο κατά της σοσιαλιστικής κυβέρνησης του πρώην φιλικού προς τη Δύση Αφγανιστάν, το οποίο είχε τεθεί υπό σοβιετική επιρροή μετά την επανάσταση του Saur του 1978.

Πέντε μήνες πριν από την έναρξη της Επιχείρησης Cyclone, το Ιράν - επίσης πρώην δυτικός σύμμαχος στην περιοχή - θα ερχόταν υπό την ηγεσία του Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί, μετά την Ισλαμική Επανάσταση που είδε την ανατροπή του υποστηριζόμενου από τις ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου Σάχη Παχλαβί. Μια σημαντική απειλή για την ηγεμονία των ΗΠΑ στην περιοχή, η ιρανική επανάσταση ήταν ένας βασικός παράγοντας στην απόφαση του Λευκού Οίκου να εξοπλίσει τους Αφγανούς Μουτζαχεντίν, μήπως η επιρροή του εξασθενήσει ακόμη περισσότερο στη δυτική Ασία, καθώς και σύροντας τη Σοβιετική Ένωση σε έναν δαπανηρό πόλεμο.

Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες αισθάνονται τώρα ότι η Σαουδική Αραβία απομακρύνεται από τη σφαίρα επιρροής της προς την Κίνα, και αποφασίσουν να επιδιώξουν την αλλαγή καθεστώτος ως απάντηση, ένα από τα πρώτα βήματα που μπορεί να κάνουν είναι μια σημαντική αναθεώρηση στην κάλυψη των εταιρικών μέσων ενημέρωσης της Σαουδικής Αραβίας για βάναυσο πόλεμο στη γειτονική Υεμένη.

Τον Μάρτιο του 2015, μετά την κατάληψη της πρωτεύουσας Σανάα από το κίνημα Ανσάρ Αλλάχ, το Ριάντ ξεκίνησε αεροπορική εκστρατεία σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσει την κυβέρνηση του Αμπντράμπουχ Μανσούρ Χάντι στην εξουσία.

Χρησιμοποιώντας βόμβες που προμήθευσαν οι ΗΠΑ και η Βρετανία και με στρατιωτικούς συμβούλους και από τις δύο χώρες για να βοηθήσουν στην επιλογή στόχων, η Σαουδική Αραβία έχει διαλύσει τις γεωργικές, ιατρικές και υδάτινες υποδομές της Υεμένης τα τελευταία οκτώ χρόνια, με αποτέλεσμα την εκτεταμένη πείνα και το μεγαλύτερο καταγεγραμμένο ξέσπασμα χολέρας στην ιστορία σε αυτήν που είναι ήδη η πιο φτωχή χώρα της Αραβικής Χερσονήσου. Μια κατάσταση που επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο από τον αποκλεισμό της Σαουδικής Αραβίας που εμποδίζει την είσοδο τροφίμων και ιατρικών προμηθειών στη χώρα.

Παρά τη βαρβαρότητα της σαουδαραβικής εκστρατείας, έχει λάβει ελάχιστη κάλυψη από τα συμβατικά μέσα ενημέρωσης τα τελευταία οκτώ χρόνια, λόγω του επικερδούς εμπορίου όπλων μεταξύ του Ριάντ και της Δύσης, καθώς και της χρήσης της Σαουδικής Αραβίας ως προπύργιο κατά του Ιράν στην περιοχή, με την Τεχεράνη να κατηγορείται εδώ και καιρό ότι παρέχει στρατιωτική βοήθεια στην Ανσάρ Αλλάχ (Αντάρτες Χούθι).

Ωστόσο, εάν η ύφεση με τη μεσολάβηση της Κίνας μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν καταλήξει σε εντάσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Ριάντ, και ειδικά σε ένα σενάριο όπου το Βασίλειο του Κόλπου μπορεί να αποφασίσει να αγοράσει όπλα από την Κίνα και όχι από τις Ηνωμένες Πολιτείες, μια νέα ανησυχία για την κατάσταση στην Υεμένη μπορεί να εμφανιστεί μεταξύ των δυτικών μέσων ενημέρωσης, με τρόπο που δεν διαφέρει από την ξαφνική κάλυψη του πολέμου στην Ουκρανία μετά τη ρωσική επέμβαση τον περασμένο Φεβρουάριο, παρά την ανεπαρκέστατη κάλυψη της σύγκρουσης κατά τα προηγούμενα οκτώ χρόνια.

Μια τέτοια κάλυψη των εγκλημάτων πολέμου της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη, μπορεί να ανοίξει το δρόμο για μια απόπειρα έγχρωμης επανάστασης στο Ριάντ με την πρόθεση να φέρει στην εξουσία μια ηγεσία πιο ευθυγραμμισμένη με τις ΗΠΑ.

Πράγματι, μια τέτοια προσπάθεια λαμβάνει χώρα αυτή τη στιγμή στο Ιράν, όπου οι ΗΠΑ προμηθεύουν όπλα στην «ιρανική αντιπολίτευση» σε μια προσπάθεια να εγκαταστήσουν ένα καθεστώς-μαριονέτα, και με αξιωματούχους από το σύμμαχο των ΗΠΑ Ισραήλ να έχουν ήδη εκφράσει την αντίθεσή τους στη σύσφιξη των σχέσεων Ιράν-Σαουδικής Αραβίας μπορεί να είναι θέμα χρόνου να συμβεί κάτι παρόμοιο στην άλλη πλευρά του Περσικού Κόλπου.

Αυτά βέβαια, δεν αναιρούν τα εγκλήματα των καθεστώτων στο Ιράν και τη Σαουδική Αραβία, αλλά αποτελούν κομβικές ενδείξεις για τον ανταγωνισμό των Μεγάλων Δυνάμεων στην περιοχή, τη σύγκρουση ανάμεσα στην επικρατούσα τάξη και την αναδυόμενη πολυπολική πραγματικότητα, όπου οι ΗΠΑ απειλούνται να χάσουν την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία.

Ακολουθήστε το Πενταπόσταγμα στο Google news Google News

ΔΗΜΟΦΙΛΗ