Σε μπελάδες έμπλεξε το κράτος και η Κυβέρνηση προσανατολίζεται να «αγοράσει τον μπελά» με περίπου 25 εκατομμύρια επιπλέον αποζημίωση προς την κρατική κινεζική εταιρεία CPP, η οποία ανέλαβε, στο πλαίσιο κοινοπραξίας, την κατασκευή του τερματικού επαναεριοποίησης LNG στο Βασιλικό. Παράλληλα, όμως, η Κυβέρνηση, μέσω της ΕΤΥΦΑ (θυγατρικής της ΔΕΦΑ) διατηρεί ως όπλο το δικαίωμα που της δίνει το συμβόλαιο με την κοινοπραξία να απαιτήσει αποζημιώσεις, μερικών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ μέχρι τώρα, για την καθυστέρηση 8-9 μηνών που παρατηρείται στα έργα, σύμφωνα με τον "Φιλελεύθερο" της Κύπρου.
Τόσο η κυπριακή, όσο και η κινεζική Κυβέρνηση θεωρούν το έργο στο Βασιλικό κρίσιμης σημασίας. Η μεν κυπριακή γιατί χωρίς το τερματικό LNG η κυπριακή οικονομία και τα νοικοκυριά θα συνεχίσουν να τελούν υπό την ομηρία των όλο και ακριβότερων αερίων του θερμοκηπίου, με τεράστιο ετήσιο κόστος, η δε κινεζική γιατί προσδοκεί ότι το έργο στο Βασιλικό θα λειτουργήσει ως διαβατήριο για μεγάλες κρατικές εταιρείες να αναλάβουν δημόσια έργα και σε άλλες χώρες της ΕΕ.
Θα το ήθελε η κυβέρνηση να ολοκληρώσει τις επόμενες λίγες μέρες την διαπραγμάτευση με την κινεζική CPP και να καταλήξει σε συμφωνία για συνέχιση και ολοκλήρωση, το ταχύτερο, των έργων για την κατασκευή τερματικού επαναεριοποίησης φυσικού αερίου στο Βασιλικό, έστω με κάπως μεγαλύτερο κόστος για το κράτος, αλλά την απόφαση για την τροποποίηση του συμβολαίου θα τη λάβει, εκ της νομοθεσίας, η Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΑΑ), η οποία, πάντως, στελεχώνεται από ανώτατους κρατικούς λειτουργούς.
Υπό αυτά τα δεδομένα, η κυβέρνηση θα πρέπει τις επόμενες λίγες μέρες να ολοκληρώσει τη διαπραγμάτευση με τη CPP και τους δικηγόρους της και αμέσως μετά, εφόσον καταλήξει στην απόφαση να τροποποιήσει το αρχικό συμβόλαιο, θα πρέπει να ετοιμάσει λεπτομερές έγγραφο για τις ακριβείς αλλαγές που θέλει να επιφέρει στη σύμβαση και τους λόγους που επιβάλλουν αυτές τις αλλαγές και να το καταθέσει στην ΚΕΑΑ, η οποία έχει και τον τελικό λόγο. Τις επόμενες μέρες αναμένεται και γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα ως προς την ευχέρεια του κράτους να ζητήσει από την ΚΕΑΑ συγκεκριμένες αλλαγές επί του συμβολαίου.
Ποιοι είναι η ΚΕΑΑ
Η ΚΕΑΑ είναι το ανώτατο όργανο εξέτασης αλλαγών και απαιτήσεων για συμβάσεις του δημοσίου. Σε αυτήν συμμετέχουν η Γενική Λογίστρια της Δημοκρατίας, ως πρόεδρος, ο γενικός διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Συντονισμού και Ανάπτυξης, ο γ.δ. του Υπουργείου Μεταφορών, ο διευθυντής του Τμήματος Δημοσίων Έργων, ο διευθυντής του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων και ο διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως. Όλοι οι ανωτέρω μπορούν να εκπροσωπηθούν από άλλο λειτουργό. Στην ΚΕΑΑ μετέχουν, ως παρατηρητές, ο Γενικός Ελεγκτής και ο Γενικός Εισαγγελέας.
Τα δύο καυτά προβλήματα
Χθες επιβεβαιώθηκε με τον πιο επίσημο τρόπο η ύπαρξη σοβαρού προβλήματος για την έγκαιρη και ακριβή εκτέλεση του συμβολαίου με την ανάδοχη κοινοπραξία, για το οποίο έγραψε μερικές φορές τις προηγούμενες μέρες ο Φιλελεύθερος.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συγκάλεσε σύσκεψη με την υπουργό Ενέργειας, τον Γενικό Εισαγγελέα, τον Γενικό Ελεγκτή, τη Γενική Λογίστρια, τον πρόεδρο της ΔΕΦΑ και τους νομικούς συμβούλους της κρατικής εταιρείας (μεταξύ αυτών και ο Γιώργος Παμπορίδης).
Δύο είναι τα βασικά προβλήματα που υπάρχουν:
1. Για διάφορους λόγους, επί των οποίων δεν συμφωνούν οι δύο πλευρές, υπάρχει σοβαρή καθυστέρηση στην προώθηση του έργου. Αρχικά, η αποπεράτωση είχε καθοριστεί για τον Οκτώβριο του 2022, ενώ τώρα, αν όλα πάνε καλά από δω και μπρος, η παράδοση θα γίνει το καλοκαίρι του 2023. Βάσει του συμβολαίου, η ΔΕΦΑ δύναται να απαιτήσει συγκεκριμένες αποζημιώσεις από την κοινοπραξία, που συμποσούνται σε μερικές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, μέχρι στιγμής. Η CPP (που είναι κρατική κινεζική εταιρεία και έχει ρόλο διαχειριστή στην ανάδοχη κοινοπραξία) υποστηρίζει ότι για τις πλείστες καθυστερήσεις υπεύθυνη είναι η ΕΤΥΦΑ (θυγατρική εταιρεία της ΔΕΦΑ) και αρνείται την υποχρέωση καταβολής αποζημιώσεων.
2. Λόγω της πανδημίας, των περιορισμών σε όλων των ειδών μετακινήσεις και των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα, τα οποία προκάλεσαν εκτόξευση των τιμών σε πολλές πρώτες ύλες, ιδίως σε μέταλλα που θα αξιοποιηθούν για το τερματικό LNG, η CPP αξιώνει πρόσθετη αποζημίωση (το έργο κοστολογήθηκε αρχικά γύρω στα 290 εκατ. ευρώ). Οι πληροφορίες μας επιμένουν ότι το αρχικό επιπλέον ποσό που ζητήθηκε ήταν περίπου 100 εκατ. ευρώ, ωστόσο μετά από διαπραγμάτευση υπολογίζεται ότι σήμερα το ποσό έχει κατεβεί κοντά στα 25 εκατ. Πλην όμως, η έγκριση αυτού του ποσού, έστω πολύ χαμηλότερου από την αρχική αξίωση, απαιτεί τροποποίηση του συμβολαίου, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες μας, με τη σημερινή του μορφή δεν επιτρέπει αποζημιώσεις σε περιπτώσεις αύξησης του κόστους των υλικών ή των εργασιών/υπηρεσιών.
ΚΡΙΣΙΜΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟ ΕΡΓΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΙΝΑ
Όπως προαναφέραμε, η πολιτική απόφαση προς την οποία προσανατολίζεται η κυβέρνηση συμπυκνώνεται στη συνέχιση της συνεργασίας με τη CPP και τα υπόλοιπα μέρη της κοινοπραξίας, αφού το έργο της επαναεριοποίησης φυσικού αερίου θεωρείται κρίσιμης σημασίας για τη χώρα και την οικονομία. Υπολογίζεται μάλιστα -και αναφέρθηκε χθες στη σύσκεψη- πως η λειτουργία του FSRU και του όλου έργου θα επιφέρει οφέλη 1,5 δισ. ευρώ ετησίως στην κυπριακή οικονομία. Ενδεχόμενη διακοπή των εργασιών ή η παράταση των διαπραγματεύσεων, με την εμπλοκή ίσως διαιτητή, θα προκαλούσε, θεωρεί η κυβέρνηση, πολύ μεγάλη οικονομική ζημιά στον τόπο, λόγω κυρίως της εκτόξευσης του κόστους αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου.
Κάποιες από τις καθυστερήσεις των 8-9 μηνών που έχουν ήδη καταγραφεί θεωρούνται από κυβερνητικές πηγές αναμενόμενες, λαμβανομένων υπόψη των έκτακτων συνθηκών που προκάλεσε παγκοσμίως η πανδημία. Από την άλλη, η κυβέρνηση αναμένει και από την κινεζική πλευρά να σεβαστεί βασικούς όρους του συμβολαίου και να αναγνωρίσει και το δικαίωμα της ΕΤΥΦΑ να αξιώσει αποζημιώσεις για την πολύμηνη καθυστέρηση, από την στιγμή που η CPP αξιώνει μερικά εκατομμύρια περισσότερα για την αντιστάθμιση του αυξημένου κόστους που υποστηρίζει ότι έχει για την εκτέλεση του έργου.
Με δεδομένο ότι και η κινεζική πλευρά, αλλά και η κινεζική κυβέρνηση, έχουν ξεκαθαρίσει πως είναι και γι' αυτούς στρατηγικής σημασίας το έργο στο Βασιλικό, στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν και άλλες κινεζικές κρατικές εταιρείες μεγάλα δημόσια έργα στην ΕΕ, θα πρέπει να αναμένεται τις επόμενες μέρες ότι οι δύο πλευρές θα κάνουν την τελική προσπάθεια για να μειώσουν τη διαφορά που τις χωρίζει στα δύο σκέλη του προβλήματος, ώστε η συνεργασία να συνεχιστεί, με νέες ασφαλιστικές δικλείδες ως προς το νέο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου. Επαναλαμβάνουμε, ωστόσο, πως την τελική απόφαση θα τη λάβει η ΚΕΑΑ.
