Σύμφωνα με την αιγυπτιακή εφημερίδα Al-Ahram Weekly, τα εμπόδια που αντιμετωπίζει η εξομάλυνση των διμερών σχέσεων Τουρκίας -Αιγύπτου κατά την διάρκεια του δευτέρου γύρου συνομιλιών είναι αρκετά και πολύ σοβαρά.
Η Τουρκία πιέζει συνεχώς για συμφιλίωση με την Αίγυπτο, χωρίς όμως να κάνει βήμα πίσω από τα νεο-οθωμανικά σχέδια της φανερά και κρυφά.
Ο δεύτερος γύρος διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας ξεκίνησε χθες Τρίτη στην Άγκυρα εν μέσω χαμηλών προσδοκιών ότι θα οδηγήσει σε μια πρόοδο στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.
“Οι σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Καίρου είναι τεταμένες από το 2013 λόγω της τουρκικής ανάμειξης στις αιγυπτιακές υποθέσεις. Αν και η Τουρκία, υποσχέθηκε ότι θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την επανέναρξη των σχέσεων, ο πρώτος γύρος συνομιλιών δεν κατέληξε πουθενά”, εξήγησε ο Ράχα Χασάν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πολιτικές διαβουλεύσεις Τουρκίας-Αιγύπτου: ''Όνειρα'' Ερντογάν να αλλάξει τους συσχετισμούς στην Α. Μεσόγειο
Οι συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών έγιναν κατόπιν αιτήματος διαφόρων κομμάτων στην Τουρκία που τάσσονταν υπέρ της εξομάλυνσης των σχέσεων με την Αίγυπτο,«δηλαδή της τουρκικής αντιπολίτευσης, επιχειρηματιών και της μετριοπαθούς πτέρυγας του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ.
“Ωστόσο, η Αίγυπτος δεν μπορεί να δεχτεί απλά λόγια από το τουρκικό καθεστώς, διότι αυτά πρέπει να ακολουθούνται από πράξεις», συνέχισε ο ίδιος.
Στις συνομιλίες, η αιγυπτιακή πλευρά απαίτησε από την Τουρκία να μην παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της Αιγύπτου, αλλά και να σταματήσει να στεγάζει μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Επίσης απαίτησε να σταματήσουν τα τηλεοπτικά προγράμματα που επιτίθενται στην αιγυπτιακή κυβέρνηση.
«Η Αίγυπτος ζήτησε επίσης από την Άγκυρα να σταματήσει να παρεμβαίνει στις υποθέσεις των αραβικών κρατών, ιδίως της Λιβύης και της Συρίας», δήλωσε ο Χασάν.
Ο Αιγύπτιος καθηγητής διεθνών σχέσεων Τάρεκ Φαχμί είπε ότι οι συνομιλίες αυτής της εβδομάδας δεν θα είναι απλώς διερευνητικές, αλλά θα επικεντρωθούν στον καθορισμό προτεραιοτήτων και για τις δύο πλευρές.
Το Κάιρο έχει απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένης της παύσης της εκστρατείας των τουρκικών ΜΜΕ κατά της Αιγύπτου, καθώς και διαδικασίες που ξεκίνησε η Άγκυρα σχετικά με τη χορήγηση ιθαγένειας σε Αιγύπτιους που διαμένουν στην Τουρκία.
“Έχουν γίνει θετικά βήματα σε διμερές επίπεδο. Τα τηλεοπτικά προγράμματα που επιτίθενται στην Αίγυπτο σταμάτησαν, αν και άλλα εξακολουθούν να λειτουργούν.
Η Αίγυπτος θέλει η Τουρκία να απελάσει Αιγύπτιους πολίτες που καταδικάστηκαν για ποινικά αδικήματα στην Αίγυπτο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που κατηγορούνται για τη δολοφονία του [πρώην γενικού εισαγγελέα] Χισάμ Μπαρακάτ”, δήλωσε ο Φαχμί ο οποίος συνεχίζοντας τόνισε ότι “δεν υπήρξε σχεδόν καμία πρόοδος σε περιφερειακό επίπεδο, συγκεκριμένα στη Λιβύη.
Η συμπεριφορά της Άγκυρας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου παραβιάζει επίσης τα χωρικά ύδατα της Ελλάδας.Το γεγονός ότι ο τρέχων γύρος συνομιλιών διεξάγεται στην Τουρκία δείχνει ότι η Άγκυρα είναι πρόθυμη να ανταποκριθεί στα αιτήματα της Αιγύπτου».
Οι συνομιλίες, με επικεφαλής τον αιγυπτιακό υφυπουργό Εξωτερικών Χάμντι Σανάντ Λόζα, έγιναν μετά από πρόσκληση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.
Υποτίθεται ότι θα αξιολογούσαν τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου διαβουλεύσεων, και το πόσο ικανοποιήθηκαν τα αιτήματα της Αιγύπτου και θα συμφωνήσουν σε μια πορεία δράσης.
Αιγύπτιοι ειδικοί συμφωνούν ότι και οι δύο πλευρές έχουν βάσιμους λόγους να γεφυρώσουν τις διαφορές τους και να επιδιορθώσουν τους διπλωματικούς τους δεσμούς. Ωστόσο, τα περιφερειακά ζητήματα είναι πολύ πιο προκλητικά.
Ο Χασάν είπε ότι το θέμα της Λιβύης ήταν ένα από τα κύρια ζητήματα στον καθορισμό της πορείας των αιγυπτιακο-τουρκικών σχέσεων.Η Αίγυπτος έχει ζητήσει την απόσυρση μισθοφόρων μαχητών από τη Λιβύη και ενδιαφέρονται για μια διευθέτηση.
«Αλλά ποια θα είναι η τύχη της τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας στη Λιβύη, μια παρουσία που δεν είναι αποδεκτή από την Αίγυπτο; Είναι η απόσυρση των τουρκικών μονάδων από τη Λιβύη μια πιθανή επιλογή για την Άγκυρα;" ρώτησε ο ίδιος.
Η Τουρκία παρείχε πολιτική και στρατιωτική υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένων μισθοφόρων μαχητών από τη Συρία, στη Λιβυκή Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) με έδρα την Τρίπολη, την ώρα που η Αίγυπτος υποστήριξε τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό (LNA) του Χαλίφα Χάφταρ.
Ένα άλλο ακανθώδες ζήτημα θα είναι η συμμαχία της Αιγύπτου με την Ελλάδα. Δεν αναμένεται ότι το Κάιρο θα αλλάξει την πολιτική συμμαχίας στην Ανατολική Μεσόγειο προς όφελος της Τουρκίας, κάτι που και ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Αμπντελ Φατάχ Αλ-Σίσι κατά τη συνάντησή του με τον Κύπριο ομόλογό του Νίκο Αναστασιάδη.
Οι δύο ηγέτες επανέλαβαν τη σημασία της ενίσχυσης της τριμερούς συμφωνίας τους με την Ελλάδα.Η Τουρκία και η Κύπρος έχουν εγκλωβιστεί σε μια διένεξη στα θαλάσσια σύνορα, ενώ το Κάιρο και η Άγκυρα διαφωνούν για τα θαλάσσια σύνορα και τα δικαιώματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Τουρκία περιέγραψε τη περσινή συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας ως «άκυρη» και αρνήθηκε να αναγνωρίσει παρόμοια συμφωνία που υπεγράφη με την Κύπρο το 2013.
Η αυξανόμενη συνεργασία μεταξύ Αιγύπτου, Ελλάδας και Κύπρου αντικατοπτρίστηκε πρόσφατα στην υπογραφή τριμερούς συμφωνίας στρατιωτικής συνεργασίας τον Μάρτιο.Στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας, οι τρεις χώρες θα επεκτείνουν τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και δραστηριότητες εκπαίδευσης.
Ο Φαχμί είδε δύο πιθανά σενάρια μετά και τον δεύτερο γύρο συνομιλιών Τουρκίας-Αιγύπτου αυτή την εβδομάδα, είτε την μερική επίλυση ορισμένων διαφορών, αφήνοντας τις υπόλοιπες να επιλυθούν αργότερα, είτε τη σταδιακή επανέναρξη των σχέσεων με αργά βήματα.
"Η Άγκυρα επιδιώκει μια μερική συμφωνία, ενώ το Κάιρο μια ολοκληρωμένη, με τα δύο σενάρια να είναι πιθανά.
“Ωστόσο, το πρώτο είναι πιο ρεαλιστικό», πρόσθεσε ο Fahmi.
Τα ερωτήματα όμως για την Άγκυρα, σύμφωνα με τον ίδιο είναι αμείλικτα.
Θα μπορέσει η Τουρκία να εγκαταλείψει την ιδεολογική της υποστήριξη στην αιγυπτιακή Αδελφότητα;
Οι διαφορές στα ιδεολογικά θεμέλια των δύο καθεστώτων θα εμποδίσουν την προσέγγισή τους;
Θα κάνει η Άγκυρα υποχωρήσεις στη Λιβύη;
Μπορεί το τουρκικό καθεστώς υπό τον Ερντογάν να εγκαταλείψει τον ρόλο της ως πάτρονα της εξόριστης αιγυπτιακής αντιπολίτευσης;
Ρεαλιστικά όπως λέει και μια σοφή αρχαία ελληνική παροιμία “ο λύκος κι αν εγέρασε κι άσπρισε το μαλλί του, μήτε τη γνώμη άλλαξε, μήτε την κεφαλή του”, έτσι και οι Τούρκοι, θα σκέπτονται πάντα ως Οθωμανοί κατακτητές που αναμένουν την κατάλληλη στιγμή να κτυπήσουν το υποψήφιο “θύμα τους”.
