Από τον Μουαμάρ Καντάφι στη Λιβύη, στον Μπεν Αλί στην Τυνησία, στον Αλί Αμπντουλάχ Σαλέχ στην Υεμένη, στον Χόσνι Μουμπάρακ στην Αίγυπτο και, τελικά, στη Συρία και τον Μπασάρ αλ Άσαντ. Ο «τελευταίος» δικτάτορας της Μέσης Ανατολής, έπεσε, δεκατρία χρόνια μετά την «Αραβική Άνοιξη».
CONTINUE READING
Μπάιντεν: «Πράξη δικαιοσύνης» για τον συριακό λαό η πτώση του Άσαντ
Επί ώρες η τύχη του αγνοούνταν.
Όπως αναφέρει το skai.gr, ο μέχρι προχθές κληρονόμος του καθεστώτος του πατέρα του, Χαφέζ αλ Άσαντ, και πρόεδρος της Συρίας, επί 24 συναπτά έτη, Μπασάρ, επιβιβάστηκε σε αεροσκάφος κι έφυγε από τη συριακή πρωτεύουσα, Δαμασκό, μία ώρα προτού οι ισλαμιστές αντάρτες εισβάλουν σε αυτή.
Την πληροφορία έκανε γνωστή η Μόσχα.
Όταν όμως το αεροσκάφος του εξαφανίστηκε από τα ραντάρ, η σεναριολογία ξεκίνησε.
«Ζει ο Μπασάρ αλ Άσαντ;», ρωτούσαν δυτικά Μέσα Ενημέρωσης.
Κανείς δεν είχε την απάντηση. Ώσπου, λίγο πριν τις 8 χθες το βράδυ, και πάλι, η απάντηση ήρθε από τη Μόσχα.
Ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων, επικαλούμενα το Κρεμλίνο, μετέδωσαν ότι ο Μπασάρ αλ Άσαντ και η οικογένειά του, βρίσκονται στη ρωσική πρωτεύουσα και ότι τους χορηγήθηκε «άσυλο για ανθρωπιστικούς λόγους».
Ουδεμία έκπληξη. Η Ρωσία ήταν και θέλει να δείχνει πως παραμένει ο ισχυρός του σύμμαχος. Ωστόσο, δύσκολα μπορεί να αγνοήσει κανείς το γεγονός ότι μπορεί να υπήρξε η δύναμη που κράτησε το καθεστώς του Άσαντ ζωντανό κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, αλλά φάνηκε να τον ξεχνά στις τελευταίες του στιγμές σαν πρόεδρο.
Σήμερα, του προσφέρει καταφύγιο και την ίδια στιγμή αναζητεί δίαυλο επικοινωνίας με τη νέα ηγεσία στη Συρία, ώστε να καταφέρει να οικοδομήσει μία σχέση μαζί της. Κι αυτό, επειδή ανησυχεί για τη μοίρα των δύο στρατιωτικών της βάσεων στη χώρα. Πρόκειται για την αεροπορική βάση Χμεϊμίμ και τη ναυτική στην Ταρτούς - δύο βάσεις που βρίσκονται σε στρατηγικό σημείο στον χάρτη, αφού επιτρέπουν τα τελευταία χρόνια στον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλάντιμιρ Πούτιν, την… έξοδο του στη Μεσόγειο.
Η πτώση του Άσαντ
Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ επετεύχθη σε μόλις 11 ημέρες. Οι αντάρτες κατάφεραν να αιφνιδιάσουν τον Σύρο πρόεδρο, ο οποίος έμοιαζε ανήμπορος να σταματήσει την προέλασή τους, που προχωρούσε με αστραπιαίο ρυθμό.
Ο εμφύλιος πόλεμος στη χώρα, εδώ και τέσσερα χρόνια, έμοιαζε να έχει παγώσει. Η κυβέρνηση του Άσαντ είχε ανακαταλάβει τον έλεγχο των περισσότερων πόλεων της Συρίας με τη βοήθεια της Ρωσίας, του Ιράν αλλά και της υποστηριζόμενης από την Τεχεράνη, Χεζμπολάχ. Βέβαια, μεγάλο μέρος της Συρίας παρέμενε εκτός του ελέγχου του.
Στις 27 Νοεμβρίου, ο άλλοτε συριακός βραχίονας της Αλ Κάιντα, η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ, από κοινού με τους συμμάχους της – συμπεριλαμβανομένων και ομάδων ανταρτών υποστηριζόμενων από την Τουρκία, ξεκινούν την επίθεση κατηγορώντας το καθεστώς για κλιμάκωση επιθέσεων κατά αμάχων.
Η χρονική στιγμή υπήρξε ατυχής για τον Άσαντ, που πολλοί είχαν αρχίσει να πιστεύουν πως βγαίνει αλώβητος από την κρίση του πολέμου στη Μέση Ανατολή.
Οι σύμμαχοί του υπήρξαν απορροφημένοι στα δικά τους προβλήματα: η Μόσχα εξαιτίας του εν εξελίξει πολέμου στην Ουκρανία και το Ιράν από κοινού με τη Χεζμπολάχ εξαιτίας του Ισραήλ και των σοβαρών χτυπημάτων που κατάφερε εναντίον τους αποδυναμώνοντάς τους. Όπως αποδείχθηκε χωρίς τη βοήθειά τους, ο Άσαντ ήταν… γυμνός.
Μπασάρ αλ Άσαντ: ο οφθαλμίατρος που έπρεπε να… τυφλωθεί για να δει το τέλος του
Ο ίδιος δεν διάλεξε τη μοίρα της εξουσίας.
Ήταν ο δευτερότοκος γιος της οικογένειας Άσαντ και εκείνος που είχε το ελέυθερο να κάνει τα δικά του όνειρα πραγματικότητα.
Η μοίρα της προεδρίας της χώρας προοριζόταν για τον αδελφό του, Μπασέλ. Ωστόσο, εκείνος σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα, το 1994 και ο πατέρας του Χαφέζ, που κυβερνούσε τη Συρία με σιδηρά πυγμή έπειτα από πραξικόπημα το 1970, κάλεσε τον Άσαντ να επιστρέψει πίσω.
Εκείνος που σπούδαζε για να γίνει οφθαλμίατρος στο Λονδίνο τα παράτησε όλα και άρχιζε να προσαρμόζεται στη νέα του ζωή. Ήταν ο επόμενος.
Από την ανάληψη των προεδρικών του καθηκόντων κι έπειτα, η ελπίδα για μία νέα σελίδα στη χώρα χάθηκε γρήγορα.
Ο Μπασάρ αλ Άσαντ, όπως και ο πατέρας του, δεν ανέχθηκε ποτέ ούτε την παραμικρή υποψία διαφωνίας.
Επί σειρά ετών στη Συρία δεν βασίλευε μόνον η δυναστεία Άσαντ, όπως αποκαλούσαν την οικογένεια, αλλά και η σιωπή. Όποιος μιλούσε ελεύθερα κινδύνευε να συλληφθεί και να φυλακιστεί και μάλιστα να μην αφεθεί ελεύθερος ποτέ ξανά.
Όταν δε «άνθισε» η Αραβική Άνοιξη, η Συρία κατασπαράχθηκε επί 11 ολόκληρα χρόνια εξαιτίας του εμφυλίου που τη μετέτρεψε σε ένα σωρό από νεκρούς και συντρίμμια, ενώ οδήγησε τον λαό της στην προσφυγιά.
Ο Μπασάρ αλ Άσαντ έκανε τα πάντα για να μην χάσει την εξουσία. Ώσπου έχασε και μάλιστα όσο ξαφνικά ανήλθε στην εξουσία το 2000 με εκείνη την τροποποίηση σε χρόνο ρεκόρ του Συντάγματος της χώρας και ένα δημοψήφισμα δίχως αντίπαλο.
Αίνιγμα η νέα εποχή
24 χρόνια μετά, η νέα εποχή στη Συρία ξεκινά με ανθρώπους διαλυμένους από την καταστολή και τα τραύματα της αιματοχυσίας του πολέμου να γιορτάζουν και να πανηγυρίζουν.
«Οι καρδιές μας χορεύουν από χαρά» τόνιζε στους Τάιμς της Νέας Υόρκης κάτοικος της Δαμασκού, που είχε πλημμυρίσει από πολίτες. «Δεν μπορούμε να προβλέψουμε το μέλλον. Όλα είναι δυνατά, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι ξεφορτωθήκαμε αυτό το καταπιεστικό καθεστώς», τόνιζε χαρακτηριστικά.
Το πρώτο κεφάλαιο έχει ήδη γραφτεί. Το επόμενο όμως εξακολουθεί να αποτελεί αίνιγμα, αφού κανείς, ακόμη, δεν μπορεί να απαντήσει με ασφάλεια για το ποια θα είναι η επόμενη ημέρα στη χώρα.
Το μόνο βέβαιο είναι πως ένα από τα πρόσωπα αυτής θα είναι ο αρχηγός της ισλαμιστικής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ, ο Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζουλάνι, που πλέον χρησιμοποιεί το πραγματικό του όνομα, Αχμέντ αλ Σαραά.
Ωστόσο, ο αρχηγός μίας οργάνωσης που και από τον ΟΗΕ αλλά και από τις δυτικές κυβερνήσεις περιγράφεται ως τρομοκρατική, δεν είναι ο μόνος ο οποίος θα αποτελέσει παίκτη στο ραγδαία μεταβαλλόμενο σκηνικό στη χώρα.
«Η ιστορία ακόμη δεν έχει γραφτεί» προειδοποιεί η Μαρί Φορέστιερ, ανώτατη σύμβουλος για θέματα της Συρίας στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ειρήνη. Τόσο εκείνη, όσο κι άλλοι παρατηρητές αναφέρουν πως ακόμη μία ομάδα ανταρτών εισέβαλε στη Δαμασκό με το όνομα Southern Operations Room. Στις τάξεις αυτής συναντά κανείς μαχητές του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (FSA), οι οποίοι εργάστηκαν στενά με δυνάμεις της Δύσης στην αρχή της Αραβικής Άνοιξης στη Συρία.
Ανάμεσα στα δεδομένα για το μετά ξεχωρίζει επίσης το γεγονός ότι όσο η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ συνέχιζε την προέλασή της ώθησε κι άλλες ομάδες ανταρτών σε άλλες περιοχές της Συρίας να κάνουν το ίδιο. Το γεγονός ότι από κοινού πολεμούσαν τον Άσαντ τις κρατούσε δεμένες, σημειώνουν αναλυτές, επισημαίνοντας, ότι τώρα που το καθεστώς Άσαντ κατέρρευσε η ενότητα ανάμεσά τους θα αποτελέσει πρόκληση.
Εν ολίγοις, μία νέα παρτίδα σκάκι θα ξεκινήσει, αφού σε αυτές τις ομάδες θα συναντήσει κανείς τις υποστηριζόμενες από την Άγκυρα πολιτοφυλακές γνωστές ως Συριακός Εθνικός Στρατός, ο οποίος όπως και η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ κυριαρχούσε στα βορειοδυτικά της χώρας.
Την ίδια στιγμή, εάν - κοιτάζοντας κανείς τον χάρτη της Συρίας - στρέψει το βλέμμα του βορειοανατολικά, τότε θα εντοπίσει πως η περιοχή είναι υπό τον έλεγχο των (κυρίως) κουρδικών Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων - υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ - που και πήραν εδάφη τις τελευταίες ημέρες και είναι αποφασισμένοι να τα κρατήσουν. Απο την εξίσωση δεν απουσιάζουν ούτε οι Αλαουίτες, από όπου «κατάγεται» η δυναστεία Άσαντ, καθώς επίσης και οι Δρούζοι.
Επομένως, ζητούμενο για τη νέα εποχή στη Συρία παραμένει, εάν οι ανησυχίες πως η χώρα θα διολισθήσει στο χάος ενός πολέμου ξανά, θα επαληθευτούν.
Προς το παρόν, αναλυτές εστιάζουν στην ιστορική σημασία της πτώσης του καθεστώτος Άσαντ με ορισμένους να σχολιάζουν σκωπτικά πώς η Δύση αλλά και η Ρωσία βαφτίζουν τους μέχρι πρότινος «τρομοκράτες», απελευθερωτές.
Σημαντικός δε θα είναι ο ρόλος της Τουρκίας, αφού αναδεικνύεται σε ρόλο ρυθμιστή από θέση ισχύος στην περιοχή, ενώ απαρατήρητη δεν μπορεί να περάσει και η στάση που θα επιλέξει να διατηρήσει το Ισραήλ που εδώ και τέσσερα χρόνια εξαπέλυε αλλεπάλληλα χτυπήματα από αέρος κατά του συριακού εδάφους. Ήδη ο Ισραηλινός πρωθυπουργός έδωσε εντολή στις Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις να καταλάβουν εδάφη στην ουδέτερη ζώνη με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την ίδια στιγμή, να ξεκαθαρίζουν πως θα διατηρήσουν την παρουσία τους στην ανατολική Συρία για να εμποδίσουν την αναβίωση του Ισλαμικού Κράτους.
