Η βρετανική τηλεόραση Sky News αφιέρωσε ένα ρεπορτάζ στα δύο Κέντρα Μεταναστών που πρόκειται να δημιουργηθούν στο Shengjin και στο Gjader της Αλβανίας, βάσει συμφωνίας με την Ιταλία.
Οι Βρετανοί δημοσιογράφοι κατάφεραν να εισέλθουν σε αυτές τις εγκαταστάσεις, των οποίων η λειτουργία έχει καθυστερήσει επανειλημμένα.
Το Sky News έγινε το πρώτο διεθνές μέσο ενημέρωσης που απέκτησε πρόσβαση σε αυτά τα κέντρα, προσφέροντας μια εικόνα εκ των έσω για το πώς θα λειτουργήσουν.
Το αμφιλεγόμενο σχέδιο της Ιταλίας για τη μεταφορά αιτούντων άσυλο στην Αλβανία πρόκειται να ξεκινήσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες, μετά από πολλές καθυστερήσεις και έντονη κριτική.
Η συμφωνία ανακοινώθηκε αρχικά από την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι και τον Αλβανό πρωθυπουργό Έντι Ράμα τον Νοέμβριο του προηγούμενου έτους στη Ρώμη. Η συμφωνία επιτρέπει την αποστολή έως και 36.000 μεταναστών ετησίως στην Αλβανία, οι οποίοι θα έχουν διασωθεί από ιταλικά πλοία, συμπεριλαμβανομένων της ακτοφυλακής και της συνοριακής αστυνομίας.
Στο ρεπορτάζ, οι δημοσιογράφοι επισκέπτονται το πρώτο κέντρο στο Shengjin, όπου έχουν κατασκευαστεί τέσσερα μεγάλα διώροφα κτίρια, καλύπτοντας μια έκταση 6.000 τετραγωνικών μέτρων. Ο Ιταλός αστυνομικός υπεύθυνος, Evandro Clementucci, εξηγεί ότι το κέντρο θα φιλοξενεί μόνο άγαμους άνδρες που έχουν διασωθεί σε διεθνή ύδατα. Όσοι διασώζονται από φιλανθρωπικά πλοία ή βρίσκονται ήδη σε ιταλικά ύδατα, δεν θα μεταφέρονται στην Αλβανία. Οι μετανάστες που θα προέρχονται από χώρες που θεωρούνται «ασφαλείς» από την ιταλική κυβέρνηση, όπως η Τυνησία, η Αίγυπτος, η Αλγερία, η Νιγηρία, το Μαρόκο και το Μπανγκλαντές, θα μεταφέρονται στο Shengjin. Εάν απορριφθεί το αίτημα ασύλου τους, θα επαναπροωθούνται στις χώρες καταγωγής τους, βάσει διμερών συμφωνιών.
Το δεύτερο κέντρο βρίσκεται στο Gjader, μια πρώην στρατιωτική βάση, και θα αποτελεί το επόμενο στάδιο στη διαδικασία επεξεργασίας των αιτημάτων ασύλου. Παρόλο που η κατασκευή του είναι ακόμη σε εξέλιξη, οι αρμόδιοι είναι σίγουροι ότι θα είναι έτοιμο «εντός λίγων εβδομάδων». Στο Gjader, οι εγκαταστάσεις θα είναι χωρισμένες σε τρεις ζώνες: μία για την ταχεία εξέταση αιτημάτων ασύλου, μία για όσους περιμένουν επαναπροώθηση και μία τρίτη που θυμίζει μίνι φυλακή για όσους παραβιάζουν τους κανόνες της εγκατάστασης.
Ο Ιταλός πρέσβης στην Αλβανία, Fabrizio Bucci, απορρίπτει οποιαδήποτε σύγκριση με το αποτυχημένο πρόγραμμα ασύλου του Ηνωμένου Βασιλείου στη Ρουάντα, τονίζοντας ότι οι εγκαταστάσεις στην Αλβανία λειτουργούν υπό ιταλική δικαιοδοσία και εναρμονίζονται με την ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία.
Από την άλλη, οι επικριτές καταγγέλλουν το πρόγραμμα ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Pierfrancesco Majorino, επικεφαλής πολιτικής για τη μετανάστευση στο ιταλικό κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα, περιγράφει το σχέδιο ως «ντροπιαστικό» και ως «ένα αποτυχημένο εγχείρημα που παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα». Ο Riccardo Magi, εκπρόσωπος του φιλοευρωπαϊκού κόμματος «Περισσότερη Ευρώπη», το αποκαλεί «Γκουαντάναμο της Ιταλίας» εξαιτίας της μη συμμόρφωσής του με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους διεθνείς νόμους.
Το πρόγραμμα, το οποίο αναμένεται να κοστίσει σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ευρώ σε μια περίοδο πέντε ετών, παρακολουθείται στενά από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρά τις ανησυχίες, οι Ιταλοί αξιωματούχοι αναφέρουν ότι έχουν λάβει αιτήματα από 15 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ για λεπτομέρειες σχετικά με το πρόγραμμα, το οποίο κάποιοι θεωρούν ως «καινοτόμο μοντέλο για τη διαχείριση των παράνομων μεταναστευτικών ροών».
Το πρόγραμμα αυτό αναδεικνύει την ένταση και την πολύπλοκη φύση που χαρακτηρίζει τη διαχείριση της μετανάστευσης στην Ευρώπη, με τις χώρες να αναζητούν νέες προσεγγίσεις για να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες προκλήσεις. Παρά την κριτική και τις ανησυχίες, η Ιταλία επιμένει ότι η συνεργασία με την Αλβανία είναι ένα βιώσιμο και νόμιμο μέσο για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης, παρέχοντας παράλληλα διασφαλίσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο.
