Οι παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) του Σουδάν λαμβάνουν υποστήριξη από τον Λίβυο στρατιωτικό ηγέτη Χαλίφα Χάφταρ στον αγώνα τους εναντίον των Σουδανικών Ενόπλων Δυνάμεων (SAF), σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal.
Πηγές που γνωρίζουν το θέμα είπαν στην αμερικανική εφημερίδα ότι ο Χάφταρ, ο διοικητής του Εθνικού Στρατού της Λιβύης (LNA) που ελέγχει την ανατολική Λιβύη, έχει στείλει τουλάχιστον ένα αεροπλάνο γεμάτο στρατιωτικές προμήθειες στις RSF, της οποίας ο αρχηγός Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο, πιο γνωστός ως Χεμέτι, βρίσκεται σε μια θανατηφόρα μάχη με τον διοικητή των SAF, στρατηγό Αμπντέλ Φατάχ αλ Μπουρχάν, τον de facto αρχηγό του κράτους του Σουδάν.
Δύο πηγές που παρακολουθούν στενά τα γεγονότα στη Λιβύη και το Σουδάν ανέφεραν στο Middle East Eye ότι τουλάχιστον δύο αεροπλάνα απογειώθηκαν από την Κούφρα, στην Κυρηναϊκή της νοτιοανατολικής Λιβύης, και προσγειώθηκαν σε σουδανικό έδαφος που ελέγχεται από τον Χεμέτι. Η Κούφρα είναι ένας σημαντικός εμπορικός κόμβος τόσο για νόμιμα όσο και για παράνομα εμπορεύματα που διασχίζουν τα σύνορα της Λιβύης προς το Τσαντ και το Σουδάν.
Περισσότεροι από 300 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στο Σουδάν, ανακοίνωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, καθώς οι μάχες μεταξύ των δύο στρατιωτικών οντοτήτων συνεχίστηκαν για έκτη ημέρα. Μια σειρά προσπαθειών για κατάπαυση του πυρός απέτυχαν, με τον Χεμέτι να λέει τώρα ότι «δεν έχει αντίρρηση» να την εφαρμόσει κατά την αργία του Άιντ αλ Φιτρ αυτό το Σαββατοκύριακο. Η σύγκρουση μεταξύ των RSF και των SAF προκλήθηκε από μια διαφωνία σχετικά με την ενσωμάτωση της παραστρατιωτικής οντότητας στον σουδανικό στρατό ως μέρος μιας διεθνούς διαμεσολάβησης για την έναρξη της μετάβασης του Σουδάν στην πολιτική κυβέρνηση.
Η συμφωνία επρόκειτο να υπογραφεί στις αρχές Απριλίου. Αντίθετα, οι δύο στρατηγοί, των οποίων ο ανταγωνισμός γινόταν όλο και πιο έντονος, πήγαν σε πόλεμο. Οι υπολογισμοί και τα συμφέροντα των περιφερειακών και διεθνών δυνάμεων αποτελούν κρίσιμο μέρος αυτής της αντιπαλότητας. Ο Μπουρχάν και ο Χεμέτι απολαμβάνουν διαφορετικές πηγές δύναμης και πλούτου και έχουν διαφορετικούς υποστηρικτές στο εξωτερικό.
Το πρωί της Πέμπτης, ο αιγυπτιακός στρατός είπε ότι τρεις πτήσεις που μετέφεραν αιγυπτιακά στρατεύματα που αιχμαλωτίστηκαν από τις RSF την περασμένη εβδομάδα επιστράφηκαν στο Κάιρο από το Σουδάν. Η SAF είχε πει νωρίτερα ότι 177 στρατιώτες της αιγυπτιακής πολεμικής αεροπορίας μεταφέρθηκαν πίσω στην Αίγυπτο αφού έφτασαν στην αιγυπτιακή πρεσβεία στο Χαρτούμ με τη βοήθεια της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού (ICRC).
«Οι Αιγύπτιοι έχουν ήδη εμπλακεί σε μεγάλο βαθμό», είπε ο Κάμερον Χάντσον, πρώην αναλυτής της CIA, στο Middle East Eye τη Δευτέρα. «Είναι ενεργά στον αγώνα. Υπάρχουν αιγυπτιακά μαχητικά αεροσκάφη που αποτελούν μέρος αυτών των βομβαρδιστικών εκστρατειών. Αιγυπτιακές μονάδες ειδικών δυνάμεων έχουν αναπτυχθεί και οι Αιγύπτιοι παρέχουν πληροφορίες και τακτική υποστήριξη στις SAF».
Χαφτάρ και Χεμέτι
Τη Δευτέρα 10 Απριλίου, λίγες μέρες πριν ξεσπάσουν οι μάχες στο Σουδάν, ένας από τους γιους του Χάφταρ, ο Σαντίκ Χάφταρ, ονομάστηκε επίτιμος πρόεδρος του Al Merreikh Club, μιας από τις δύο μεγάλες ποδοσφαιρικές ομάδες στο Σουδάν. Ο Σαντίκ είχε πετάξει στο Χαρτούμ με ιδιωτικό τζετ και δώρισε 2 εκατομμύρια δολάρια στον σύλλογο, ο οποίος δυσκολεύεται οικονομικά. Μετά τη συνέντευξη Τύπου που τον ανακοίνωσε, ο γιος του Χάφταρ πήγε στο σπίτι του Χεμέτι στο Χαρτούμ, όπου οι δυο τους έλυσαν τη νηστεία τους μαζί. Ο Χεμέτι έχει δωρίσει ο ίδιος καθίσματα, ηλεκτρικό εξοπλισμό, ακόμη και γρασίδι στον ποδοσφαιρικό σύλλογο, ενώ ο αδερφός του επιβλέπει τις επισκευές στο γήπεδό του.
«Ο γιος του Χάφταρ, Σαντίκ δεν ήξερε πού βρισκόταν το Σουδάν, αλλά μέρες πριν τον πόλεμο πόζαρε με τον Χεμέτι και τον συναντούσε», είπε στο MEE ο Τζαλέλ Χαρκάουι, πολιτικός αναλυτής και συνεργάτης στο Royal United Services Institute. «Η οικογένεια Χάφταρ ενδιαφέρεται για την επιβίωση των παράνομων εμπορικών δικτύων που υπάρχουν μεταξύ του Σουδάν και της ανατολικής Λιβύης», είπε ο Χαρκάουι. «Το στρατόπεδο του Χάφταρ στέλνει τώρα βοήθεια. Αυτή η ξαφνική καλοσύνη υποδηλώνει ότι τα Εμιράτα ή οι Ρώσοι ή κάποιος από το εξωτερικό αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τη μόχλευση τους με τον Χάφταρ προς όφελος του Χεμέτι».
Καύσιμα, διαμάντια, χασίς, χρυσός και κλεμμένα αυτοκίνητα είναι μεταξύ των παράνομων εμπορευμάτων που διακινούνται λαθραία μέσα και έξω από το Σουδάν και τη Λιβύη. Η περιοχή που ελέγχεται από τον Χάφταρ στη Λιβύη βρίσκεται επίσης κατά μήκος της μεταναστευτικής οδού από το Σουδάν, την Ερυθραία και την Αιθιοπία προς τη Μεσόγειο. Η εμπορία ανθρώπων έχει γίνει, από το 2014, ένα προσοδοφόρο εμπόριο στη Λιβύη. Όπως ο Χάφταρ, ο Χεμέτι έχει στενή σχέση με ηγετικές προσωπικότητες στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Ρωσία. Οι RSF, όπως και ο LNA, έχουν συνεργαστεί με την ομάδα Wagner, την ομάδα μισθοφόρων που δρα στη Λιβύη, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, την Ουκρανία και αλλού.
Ο Γουίλιαμ Μπερνς, διευθυντής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ (CIA), προσπαθεί να πείσει την Αίγυπτο να πιέσει τον Χάφταρ να διαλύσει και να απομακρύνει όχι μόνο τους στρατιώτες της Wagner, αλλά και μαχητές του Τσαντ και του Σουδάν που αποτελούν σημαντικό μέρος του LNA. Εκείνες οι πολιτοφυλακές του Τσαντ και του Σουδάν που εργάζονται για τον Χάφταρ συνδέονται συνήθως με τους αντιπάλους του Χεμέτι, συμπεριλαμβανομένου του Μίνι Μινάουι και του πρώην ηγέτη της Τζαντζαουίντ Μούσα Χιλάλ, ο οποίος αποφυλακίστηκε πρόσφατα από τη φυλακή στο Σουδάν.
Ο Χαρκάουι είπε ότι αν και ήταν απίθανο ο Χάφταρ να πετάει καύσιμα και όπλα από την Κούφρα κάθε μέρα, ο Λίβυος διοικητής θα μπορούσε να βοηθήσει στη διατήρηση του εφοδιασμού των RSF χρησιμοποιώντας χερσαίες διαδρομές. Ο αναλυτής είπε στο MEE ότι ενώ θεωρούσε απίθανο είτε τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είτε η Ομάδα Wagner να πίστευαν ότι ο Χεμέτι ήταν πιθανό να νικήσει τον Μπουρχάν και να ελέγξει το σουδανικό κράτος, και οι δύο μπορεί να βλέπουν πλεονεκτήματα στο είδος της αναταραχής που θα μπορούσε να δημιουργήσει ο ηγέτης των RSF.
«Είμαι βέβαιος ότι αυτό που συμβαίνει στο Σουδάν θα αλλάξει τα πράγματα στη Λιβύη», είπε ο Χαρκάουι. Για εννέα χρόνια, το σουδανικό κράτος αποδέχτηκε τον Χεμέτι, έναν «δοξασμένο γκάνγκστερ» του οποίου η παρουσία στο Χαρτούμ είχε «τεράστιες επιπτώσεις» όσον αφορά τα εγκληματικά δίκτυα. Εάν ο Χεμέτι ηττηθεί ή απομακρυνθεί από τον κρατικό μηχανισμό του Σουδάν, τα εγκληματικά δίκτυα που απολάμβαναν την υποστήριξή του θα πρέπει να αναδιαμορφωθούν.
«Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο ορισμένοι Λίβυοι ηγέτες προσεγγίζουν τις παράνομες επιχειρήσεις τους, αυτό αλλάζει το παιχνίδι», είπε ο Χαρκάουι. «Για πρώτη φορά από το 2014, το Χαρτούμ είναι πρόβλημα για τη Λιβύη. Ό,τι συνδέεται με τον νότο ίσως χρειαστεί να αλλάξει και ποιος ξέρει τι πολιτική αλλαγή θα προκύψει από αυτό».
