Ειδικά μέτρα και από άλλες χώρες - Πολλοί Αφγανοί σε απόγνωση, προσπαθούν να φύγουν, καθώς φοβούνται για τις ζωές τους - Ένοπλες συμπλοκές στις πύλες προς το συγκρότημα του αεροδρομίου
Σκηνές χάους, πανικού και απελπισίας εξακολουθούν να γίνονται ορατές στο σίριαλ πολιτικής ρευστότητας που κυριαρχεί στο Αφγανιστάν μετά την απόλυτη επικράτηση των Ταλιμπάν, ενώ ταξιδιωτική οδηγία εξέδωσε η αμερικανική πρεσβεία για την αποφυγή μετακίνησης των πολιτών προς το αεροδρόμιο της Καμπούλ.
Χιλιάδες άνθρωποι πολιορκούν τις εισόδους του αεροδρομίου της Καμπούλ, που αποτελεί τη μοναδική σανίδα σωτηρίας για τους Αφγανούς και τους ξένους υπηκόους, οι οποίοι επιχειρούν να φύγουν από τη χώρα, μετά την κατάληψή της από τους Ταλιμπάν.
Πυροβολισμοί συνεχίζουν να ακούγονται, σχεδόν αδιάκοπα, έξω από το αεροδρόμιο, είπε στο Γερμανικό Πρακτορείο ένας αυτόπτης μάρτυρας.
Η προειδοποποίηση των ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ συνέστησαν στους Αμερικανούς στο Αφγανιστάν να μην πηγαίνουν στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, σε μια ταξιδιωτική οδηγία που εξέδωσε η πρεσβεία σήμερα, την ώρα που χιλιάδες άνθρωποι προσπαθούν να φύγουν από τη χώρα.
«Λόγω των πιθανών απειλών ασφαλείας έξω από τις πύλες στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, συστήνουμε στους Αμερικανούς πολίτες να αποφεύγουν να μετακινούνται προς το αεροδρόμιο και να αποφεύγουν τις πύλες του αεροδρομίου αυτή τη στιγμή, εκτός και αν λάβουν ατομικές οδηγίες από κάποιον εκπρόσωπο της αμερικανικής κυβέρνησης να το κάνουν», τονίζεται στην οδηγία.
Η Ελβετία ανέβαλε πτήση απομάκρυνσης
Η Ελβετία ανέβαλε μια πτήση τσάρτερ για το Ουζμπεκιστάν, με την οποία επρόκειτο να βοηθήσει τις επιχειρήσεις εκκένωσης από το γειτονικό Αφγανιστάν, έγινε σήμερα γνωστό από το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας, που επικαλέστηκε την επιδεινούμενη κατάσταση ασφαλείας, η οποία εμποδίζει την πρόσβαση στο αεροδρόμιο της Καμπούλ.
«Η κατάσταση ασφαλείας περιμετρικά του αεροδρομίου της Καμπούλ επιδεινώθηκε σημαντικά τις τελευταίες ώρες. Ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων μπροστά από το αεροδρόμιο και ορισμένες φορές οι βίαιες συμπλοκές εμποδίζουν την πρόσβαση στο αεροδρόμιο της Καμπούλ», αναφέρει το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εξωτερικών (FDFA), σε ανακοίνωση.
Χθες, η Ελβετία ανακοίνωσε ότι οργάνωσε μια πτήση τσάρτερ προς το Ουζμπεκιστάν προκειμένου να παράσχει στήριξη στην επιχείρηση απομάκρυνσης ανθρώπων από το Αφγανιστάν.
«Μονάχα ένας μικρός αριθμός ανθρώπων μπορεί αυτή τη στιγμή να πετάξει από την Καμπούλ προς την Τασκένδη. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει ανάγκη για εκκενώσεις από την Τασκένδη, το FDFA ανέβαλε την πτήση τσάρτερ στην πρωτεύουσα του Ουζμπεκιστάν, η οποία είχε προγραμματιστεί για σήμερα», τονίζεται στην ανακοίνωση που εκδόθηκε.
Η Γερμανία ακύρωσε επίσης πτήσεις απομάκρυνσης πολιτών που είχαν προγραμματιστεί για σήμερα και άλλες χώρες αντιμετωπίζουν όλο και μεγαλύτερες δυσκολίες προκειμένου να μεταφέρουν τους πολίτες τους και ντόπιους εργαζόμενους εκτός του Αφγανιστάν, σύμφωνα με το υπουργείο.
Ημέρες αφότου οι Ταλιμπάν πήραν τον έλεγχο της πρωτεύουσας και της χώρας, την περασμένη Κυριακή, χιλιάδες άνθρωποι απομακρύνθηκαν αεροπορικώς από το Αφγανιστάν, από το αεροδρόμιο της Καμπούλ, το μοναδικό σημείο της αφγανικής πρωτεύουσας, που ελέγχουν ξένα στρατεύματα.
Πολλοί Αφγανοί σε απόγνωση, οι οποίοι είτε εργάστηκαν με τα ξένα στρατεύματα τις τελευταίες δύο δεκαετίες ή εργάζονταν σε τομείς όπως εκείνου της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων φοβούνται για τις ζωές τους και πολλοί προσπαθούν να μπουν οι ίδιοι ή οι οικογένειές τους εντός του αεροδρομίου.
Όπως μεταδίδει το γερμανικό πρακτορείο dpa, καταγράφονται επανειλημμένως ένοπλες συμπλοκές στις πύλες προς το συγκρότημα του αεροδρομίου. Ο αμερικανικός στρατός αποφασίζει πότε και πώς ανοίγουν και κλείνουν οι πύλες και ο χρόνος δεν είναι προβλέψιμος.
Σε ανακοινώσεις που ακούγονται από τα μεγάφωνα στη βόρεια είσοδο αναφέρεται πως η πύλη αυτή θα παραμείνει κλειστή για δύο ημέρες, αφηγήθηκε ο μάρτυρας στο dpa.
Ένας δεύτερος αυτόπτης μάρτυρας περιέγραψε πως άνθρωποι όλων των κοινωνικών στρωμάτων και ηλικιών συνωστίζονται έξω από το αεροδρόμιο: μεταξύ άλλων ηθοποιοί, προσωπικότητες της τηλεόρασης, νέοι άνθρωποι, γυναίκες με νεογέννητα παιδιά ή άνθρωποι σε αναπηρικά αμαξίδια.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν διαβεβαίωσε τους Αμερικανούς υπηκόους και τους Αφγανούς πολίτες, που εργάστηκαν με τους Αμερικανούς, ότι θα τους φέρει πίσω στις ΗΠΑ, ωστόσο χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν στη χώρα.
Στρατιώτες από πολλές άλλες χώρες, μεταξύ άλλων τη Γερμανία, τη Βρετανία και την Τουρκία διεξάγουν ταυτόχρονα επιχειρήσεις εκκένωσης από το αεροδρόμιο.
Αφγανούς πρόσφυγες φέρνουν οι ΗΠΑ σε Αλβανία, Κόσοβο και Σκόπια
Τουλάχιστον 12.000 άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί από το Αφγανιστάν, μέσω του αεροδρομίου της Καμπούλ, από την περασμένη Κυριακή. Στην πλειονότητά τους πρόκειται για δυτικούς κυβερνητικούς υπαλλήλους και εργαζόμενους σε οργανισμούς βοήθειας, καθώς και Αφγανούς που έχουν συνεργαστεί με κυβερνήσεις ή υπηρεσίες της Δύσης, ή θεωρούνται ότι κινδυνεύουν ιδιαίτερα λόγω της φύσης της εργασίας τους, όπως δημοσιογράφοι, μεταφραστές ή ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με τον Guardian, η πλειοψηφία -περίπου 7.000- μεταφέρθηκαν από την Καμπούλ με αμερικανικά στρατιωτικά αεροσκάφη. Το Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσε ότι είχε βγάλει περίπου 1.200 άτομα από τη χώρα μέχρι το πρωί της Τετάρτης, ενώ ο υπουργός Άμυνας της Γερμανίας δήλωσε την Παρασκευή το απόγευμα ότι είχε μεταφέρει περίπου 1.700 άτομα σε ασφαλείς προορισμούς.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε ότι η χώρα του έχει εκκενώσει 550 άτομα έξω από το Αφγανιστάν μέχρι στιγμής, ενώ η Γαλλία και η Ιταλία έχουν αναφέρει ότι έχουν απομακρύνει περίπου 500 άτομα η κάθε μία.
Τα περισσότερα στρατιωτικά αεροπλάνα από την Καμπούλ έκαναν στάση στην πρωτεύουσα του Ουζμπεκιστάν, την Τασκένδη, τη Ντόχα στο Κατάρ ή το Ισλαμαμπάντ στο Πακιστάν, όπου όσοι που απομακρύνονται από το Αφγανιστάν προωθούνται με τακτικές πτήσεις προς τη χώρα υποδοχής.
Ορισμένοι Αφγανοί, κυρίως άμαχοι που έχουν συνεργαστεί με αμερικανικές ή διεθνείς αποστολές στη χώρα, θα μεταφερθούν προσωρινά στην Αλβανία, το Κοσσυφοπέδιο ή στα Σκόπια, σύμφωνα με τον Guardian. Οι τρεις βαλκανικές χώρες, οι οποίες πρόκειται να λάβουν συμφωνημένο αριθμό Αφγανών από αυτό το Σαββατοκύριακο, είναι οι πρώτες ευρωπαϊκές χώρες που δεσμεύτηκαν σε μία συμφωνία χώρας διέλευσης με τις ΗΠΑ.
Παρόμοια προγράμματα διέλευσης προγραμματίζονται για την Κολομβία, την Ουγκάντα και το Κατάρ.
Πού θα πάνε οι πρόσφυγες;
Οι ΗΠΑ έχουν δεσμευτεί να υποδεχτούν 10.000 άτομα από το Αφγανιστάν, ενώ η Αυστραλία θα υποδεχτεί 3.000 στο πλαίσιο ενός υπάρχοντος προγράμματος. Το Τατζικιστάν δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι είναι έτοιμο να στεγάσει 100.000 εκτοπισμένους από τη γειτονική του χώρα.
Το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε ένα σχέδιο εγκατάστασης που θα μπορούσε να προσφέρει καταφύγιο σε 20.000 Αφγανούς πρόσφυγες τα επόμενα χρόνια, με επίκεντρο τις γυναίκες, τα παιδιά και τις θρησκευτικές μειονότητες. Ο Καναδάς έχει δεσμευτεί να επανεγκαταστήσει τον ίδιο αριθμό.
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες εμφανίστηκαν διστακτικές να δεχτούν συγκεκριμένο αριθμό Αφγανών προσφύγων, εκτός από εκείνους που συνεργάστηκαν με τις δικές τους υπηρεσίες, εν μέσω ανησυχιών για επανάληψη της προσφυγικής κρίσης του 2015.
Η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, είπε σε συναδέλφους του κόμματος ότι η χώρα της θα πρέπει να δεχτεί περίπου 10.000 άτομα σε κίνδυνο από το Αφγανιστάν, ενώ τόνισε ότι η πλειοψηφία των προσφύγων θα πρέπει να στεγαστούν σε γειτονικές χώρες.
Ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που έχει καλέσει την στην Ευρωπαϊκή Ένωση να αναλάβει τις ευθύνες της για τους πρόσφυγες, είχε χθες επικοινωνία με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν διεξοδικά απόψεις, καθώς κοινή πεποίθηση αποτελεί το ότι και οι δύο χώρες θα επηρεαστούν -σε κάθε περίπτωση- από τα γεγονότα στο Αφγανιστάν, αφού στην πραγματικότητα Ελλάδα και Τουρκία αντιμετωπίζουν την «ίδια πρόκληση» -αυτή μιας νέας ισχυρής προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης- και χωρίς αυτή τη στιγμή να έχει χαρτογραφηθεί το τοπίο, μετά την αποχώρηση των Αμερικανών από τη χώρα.
Και οι δύο χώρες, ωστόσο, έχουν δώσει ένα πρώτο δείγμα των προθέσεών τους, κοιτάζοντας κυρίως προς τη Δύση, προκειμένου να επιβαρυνθούν το λιγότερο δυνατό από την νέα κατάσταση στο Αφγανιστάν.
Έχοντας ήδη δοκιμάσει τις αντοχές των κοινωνιών τους στην περίπτωση της Συρίας, αμφότεροι ο Έλληνας Πρωθυπουργός και ο Τούρκος Πρόεδρος συμφώνησαν, κατά πληροφορίες, στην ανάγκη να υποστηριχθούν έμπρακτα οι χώρες της άμεσης γειτονίας, ώστε οι Αφγανοί πρόσφυγες να μείνουν όσο το δυνατόν εγγύτερα στις εστίες τους.
Συντονίζοντας σε διπλωματικό πεδίο τις κινήσεις, Αθήνα και Άγκυρα εκπέμπουν το ίδιο μήνυμα προς τα έξω, επιταχύνοντας ταυτόχρονα και οι δύο χώρες τα έργα φύλαξης και «θωράκισης» των εξωτερικών τους συνόρων. Με ταχείς ρυθμούς εξελίσσεται η κατασκευή φράκτη στα σύνορα Τουρκίας-Ιράν, ενώ σε πλήρη επιφυλακή βρίσκονται οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις στα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Έβρο.
Χάος στο Αφγανιστάν: Οι Ταλιμπάν αναμένεται να ανακοινώσουν νέο κυβερνητικό πλαίσιο
Την έναρξη μιας πολιτικής περιόδου, που μέχρι στιγμής χαρακτηρίζεται από διαταραχή των ισορροπιών και σειρά προβληματισμών, σηματοδοτεί και επίσημα η πρόθεση των Ταλιμπάν να ανακοινώσουν νέο πλαίσιο διακυβέρνησης για το Αφγανιστάν εντός των επόμενων εβδομάδων.
Τα νέα τους σχέδια γνωστοποίησε εκπρόσωπός τους, λίγες ημέρες αφότου δόθηκε η συνέντευξη Τύπου με την οποία έδωσαν ένα πρώτο στίγμα της διακυβέρνησής τους.
«Νομικοί, θρησκευτικοί και ειδικοί στην εξωτερική πολιτική μεταξύ των Ταλιμπάν στοχεύουν να παρουσιάσουν το νέο πλαίσιο διακυβέρνησης εντός των επόμενων λίγων εβδομάδων», δήλωσε στο Reuters αξιωματούχος των Ταλιμπάν.
«Μπορούμε να καταλάβουμε τον πανικό, το στρες και την αγωνία. Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι εμείς δεν θα λογοδοτήσουμε, αλλά αυτό δεν θα συμβεί», σημείωσε.
Το νέο πλαίσιο για τη διακυβέρνηση του Αφγανιστάν δεν θα αφορά μια δημοκρατία με τον δυτικό ορισμό του όρου, αλλά «θα προστατεύει τα δικαιώματα όλων», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Οι Ταλιμπάν επεδίωξαν να παρουσιάσουν ένα πιο μετριοπαθές πρόσωπο μετά την ταχεία ανάληψη του ελέγχου της Καμπούλ την Κυριακή. Στο Αφγανιστάν, ωστόσο, οι σκηνές χάους δημιουργούν βαθιά ανησυχία, με τον κόσμο πανικόβλητο να τρέχει στο αεροδρόμιο της Καμπούλ για διαφυγή και να ποδοπατείται.
Οι δυτικές δυνάμεις, την ίδια ώρα, εκφράζουν τον προβληματισμό τους για καταπάτηση βασικών δικαιωμάτων και ειδικά των ελευθεριών των γυναικών. Οι Ταλιμπάν έχουν, έως τώρα, δημιουργήσει ένα πλαίσιο ασάφειας γύρω από τα δικαιώματα των γυναικών.
Έχουν διαμηνύσει ότι θα προβλέπονται δικαιωμάτα για τις γυναίκες εντός όμως των ορίων που υπαγορεύει το καθεστώς τους, δηλαδή της πιο σκληρής εκδοχής της σαρία.
Κατά την περίοδο διακυβέρνησής τους, από το 1996 έως το 2001, οι Ταλιμπάν απέκλειαν τις γυναίκες από εκπαίδευση και εργασία, ενώ τις υποχρέωναν να φορούν μπούρκα που κάλυπτε ολόκληρο το πρόσωπό τους.
Συγκλονιστικό βίντεο: Γυναικόπαιδα ποδοπατούνται στο αεροδρόμιο της Καμπούλ
Χάος συνεχίζει και επικρατεί στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, με χιλάδες Αφγανούς να προσπαθούν να φύγουν απο τη χώρα απο τη στιγμή που οι Ταλιμπαν ανέλαβαν τον έλεγχο της πρωτεύουσας.
Όπως μεταδίδει η Daily Mail τα πλάνα που τραβήχτηκαν από τη βόρεια πύλη του αεροδρομίου Χαμίντ Καρζάι φαίνονται οικογένειες να έχουν πέσει στο έδαφος την ώρα που οι συγκεντρωμένοι απομακρύνονταν από τις πύλες εισόδου. Για να γίνει αυτό οι στρατιώτες έριξαν καπνογόνα και πυροβόλησαν στο αέρα. To αποτέλεσμα ήταν πολλά παιδιά να ποδοπατηθούν, φωνάζοντας απεγνωσμένα για βοήθεια.
Τα συγκεκριμένα πλάνα είναι τα τελευταία από μια σειρά βίντεο που προέρχονται από το αεροδρόμιο και περιλαμβάνουν μητέρες να πετούν τα μωρά τους μέσα από τα συρματοπλέγματα, γυναίκες να μαστιγώνονται από τους Ταλιμπάν και άνδρες να σκοτώνονται πέφτοντας από τα αεροπλάνα που φεύγουν από το αεροδρόμιο της Καμπούλ.
Μπάιντεν: Είμαστε σε επαφή με τους Ταλιμπάν, θα υπάρξει άμεση απάντηση σε περίπτωση επίθεσης
Την ώρα που οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν δημιουργούν νέα δεδομένα στη διπλωματική σκακιέρα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, τόνισε ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται σε επικοινωνία με τους Ταλιμπάν, ενώ ξεκαθάρισε πως σε περίπτωση επίθεσης θα υπάρξει άμεση και σκληρή απάντηση από την Ουάσινγκτον.
«Η περασμένη εβδομάδα ήταν σπαρακτική», τόνισε σε ένα ακόμη μήνυμά του από τον Λευκό Οίκο ο Αμερικανός πρόεδρος, μια εβδομάδα μετά το χάος στο Αφγανιστάν.
«Έχουμε δει σοκαριστικές εικόνες πανικόβλητων ανθρώπων να τρέχουν σε απόγνωση. Είναι τρομαγμένοι. Απογοητευμένοι. Αβέβαιοι για το μέλλον», επεσήμανε μετά τις σκηνές από το αεροδρόμιο της Καμπούλ, που έκοψαν την ανάσα.
Τουλάχιστον 5.000 αμερικανικά στρατεύματα βρίσκονται στο Αφγανιστάν, με τον αριθμό να αναμένεται να αυξηθεί στα 6.000.
Στην ερώτηση εάν θα στείλει στρατεύματα στο κέντρο της Καμπούλ για να βοηθήσει όσους Αμερικάνους δεν μπορούν να μεταβούν στο αεροδρόμιο, ο Μπάιντεν διεμήνυσε ότι δεν είναι ακόμη απαραίτητο καθώς έχει υπάρξει συμφωνία με τους Ταλιμπάν.
Στο σημείο αυτό προσέθεσε ότι όσοι έχουν αμερικανικά διαβατήρια δεν έχουν παρεμποδιστεί για το αεροδρόμιο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος εστίασε και στην τεράστια επιχείρηση ασφαλούς απομάκρυνσης Αμερικανών πολιτών από το Αφγανιστάν.
Οι ΗΠΑ απομάκρυναν 13.000 ανθρώπους από το Αφγανιστάν από τις 14 Αυγούστου, καθώς και άλλους σε πτήσεις τσάρτερ.
«Ας είμαστε ξεκάθαροι. Οποισδήποτε Αμερικανός θελήσει να επιστρέψει, θα επιστρέψει», ξεκαθάρισε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ωστόσο, τόνισε, ότι δεν γνωρίζει την έκβαση της επιχείρησης απομάκρυνσης λόγω του κινδύνου στο αεροδρόμιο.
Ο Μπάιντεν πιστεύει ότι οι Αφγανοί σύμμαχοι των ΗΠΑ μπορούν να φύγουν έως τις 31 Αυγούστου.
Οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Αμερικανό πρόεδρο, παρέχουν στήριξη και σε ξένους δημοσιογράφους στην Καμπούλ.