Από το 2005, όταν πάτησε για πρώτη φορά σε αφρικανικό έδαφος, κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας του στη Αιθιοπία, τη Νότια Αφρική, το Μαρόκο και την Τυνησία, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν είχε δύο στόχους: αφενός να βγάλει τη χώρα του από την αποκλειστική σχέση συνεργασίας με τη Δύση και, αφετέρου, να διανοίξει νέους εμπορικά εκμεταλλεύσιμους ορίζοντες.
Όπως αναφέρει το theafricareport.com, η τουρκική κυβέρνηση είχε κάνει μια πρώτη προσπάθεια να βελτιώσει τους δεσμούς της με την Αφρική το 1998. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών, Ισμαήλ Τσεμ, συνέταξε ένα "σύμφωνο δράσης για την Αφρική", αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ λόγω της σοβαρής οικονομικής κρίσης στην Τουρκία.
Η Αίγυπτος δια μέσω του αρχηγού των μυστικών υπηρεσιών της, είχε κάνει ήδη συνομιλίες με τους ομολόγους του σε χώρες της Βόρειας Αφρικής, προκειμένου να εκθέσει το πρόβλημα της κακόβουλης τουρκικής επιρροής τόσο στη Λιβύη, όσο και στην Βόρεια Αφρική γενικότερα. Η γεωγραφική θέση της Αιγύπτου, δίνει ταυτόχρονα πλεονεκτήματα, αλλά και μειονεκτήματα στη χώρα «κρηπίδωμα» του αραβικού κόσμου.
Η Αίγυπτος, είναι οικονομικά ότι της δίνει ο Νείλος. Δυστυχώς για την Αίγυπτο, ο Νείλος δεν μπορεί να αξιοποιηθεί ως υδάτινη οδός, για την μεταφορά εμπορικών προϊόντων. Αυτό σημαίνει πως η Αίγυπτος, στηρίζεται σε χερσαίες εμπορικές οδούς και το κόστος μεταφοράς, είναι πολύ μεγάλο. Αυτό σημαίνει ότι το Σουέζ και ο έλεγχος της Ερυθράς Θάλασσας μέχρι το Κέρας της Αφρικής, αποτελούν τους πνεύμονες του Καϊρου. Η ανατολική Μεσόγειος, είναι για την Αίγυπτο η αρχή του ελέγχου του Σουέζ και επομένως, της Ερυθράς Θάλασσας.
Στα πλαίσια των φιλικών και διπλωματικών σχέσεων του Ερντογάν με την Αιθιοπία, επετεύχθη μία συμφωνία για από κοινού εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Η απόφαση σχετικά με την επικύρωση της "Συμφωνίας Συνεργασίας σε Μεταλλευτικά και Υδρογοναθρακικά Πεδία", που υπογράφηκε μεταξύ Τουρκίας και Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Αιθιοπίας δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα.
Κατά συνέπεια, με την έγκριση της συμφωνίας που υπεγράφη στην Αντίς Αμπέμπα στις 28 Δεκεμβρίου 2016, στόχο είχε να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ των χωρών στους τομείς της εξόρυξης και των υδρογονανθράκων.
Η Τουρκία έχει θέσει ως στόχο της, την εκμετάλλευση των ακραίων μουσουλμανικών στοιχείων σε όλη τη Βόρεια Αφρική. Ταυτόχρονα, η Τουρκία φιλοδοξεί να αυξήσει την επιρροή της στη Σομαλία, (στην οποία διατηρεί βάση) στην Αιθιοπία και στο Σουδάν.
Μια τέτοια εξέλιξη, θα περικύκλωνε την Αίγυπτο η οποία προσώρας, αντιμετωπίζει τα τουρκικά σχέδια με συμμαχίες που δίνουν βάθος στον αιγυπτιακό ρόλο στην ανατολική Μεσόγειο, (βελτίωση σχέσεων με Ελλάδα, Κύπρο, Γαλλία, ΗΑΕ και Σαουδική Αραβία). Το ζήτημα που έχει προκύψει με τη δημιουργία φράγματος από την Αιθιοπία, έχει προκαλέσει ένταση ανάμεσα σε Κάϊρο και Αντίς Αμπέμπα.
Η Αιθιοπία είναι περίκλειστη χώρα, η οποία όμως, έχει επενδύσει όλη της την ανάπτυξη και τον αυξανόμενο περιφερειακό της ρόλο, στην αφθονία των υδάτων της (λόγω των πολλών ποταμών) τα οποία σπανίζουν στην περιοχή. Πιθανή βελτίωση των σχέσεων της Αιθιοπίας με Τζιμπουτί ή/και Σομαλία, θα έφερνε την Αιθιοπία να έχει ρόλο και στην Ερυθρά Θάλασσα. Στα σχέδια της Αιθιοπίας είναι μάλιστα, η σταδιακή ναυπήγηση πολεμικών πλοίων, τα οποία θα βρίσκονται σε λιμάνια του Τζιμπουτί.
Η Τουρκία λόγω των ειδικών σχέσεων που έχει με τη Σομαλία, μπορεί να επηρεάσει εξελίξεις πολύ αρνητικές για την Αίγυπτο, όπως και με την εκμετάλλευση ακραίων στοιχείων από το Βόρειο Σουδάν, το οποίο η Τουρκία, έχει πάντα στο σχεδιασμό της, ως ορμητήριο για πιθανές επιχειρήσεις εντός της Λιβύης.
Αν η Τουρκία, καταφέρει μέσα από το πολιτικό Ισλάμ να ελέγξει την Αίγυπτο, τότε θα ελέγχει και το Σουέζ και την Ερυθρά Θάλασσα. Μια τέτοια εξέλιξη, δεν τρομάζει μόνο την Αίγυπτο αλλά και τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, που θα είχαν από τα δυτικά τους την Τουρκία και από τα ανατολικά τους το Ιράν.
Ο Abdulkadir Mohammad Nur, Υπουργός Δικαιοσύνης της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Σομαλίας, θέλοντας να δείξει την «αγαστή» σχέση της χώρας του με την Τουρκία, έκανε την εξής δήλωση: «Η Τουρκία έχει διαδραματίσει ενεργό ρόλο, στην ανοικοδόμηση του Σομαλικού Εθνικού Στρατού και άλλων κρατικών θεσμών, ειδικότερα, και του κράτους της Σομαλίας γενικότερα, και έχει γυρίσει σε έναν πολύτιμο μοχλό για τον καθαρισμό του Κέρατος της Αφρικής, από την τρομοκρατία και την εξάλειψη της αστάθειας ».
Η παραπάνω τεκμηρίωση, εξηγεί ουσιαστικά και την αιγυπτιακή υποχώρηση, στο θέμα της πρόσφατης τμηματικής οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Ελλάδα. Η Αίγυπτος δεν επιθυμούσε οριοθέτηση με την Ελλάδα επί 15 έτη. Η οικονομική καχεξία της Αιγύπτου, δεν τις επέτρεπε να ανοίξει μέτωπο με την Τουρκία, πόσο μάλλον πριν το 2011.
Το 2005, όταν και ξεκίνησαν οι ελληνο-αιγυπτιακές συζητήσεις για την οριοθέτηση ΑΟΖ, η Αίγυπτος υπέγραφε τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου με την Τουρκία. Τότε η Τουρκία, ακολουθούσε την τακτική της ύπνωσης όλων των γειτόνων της, σύμφωνα με την πρόταση Νταβούτογλου περί ''μηδενικών τριβών με τους γείτονες''.
Σε έναν κόσμο όπου η Τουρκία, δε θα είχε αναθεωρητικές βλέψεις και που δε θα υπήρχαν διεθνείς και περιφερειακές συνθήκες, που ευνοούν την αέναη αλλαγή των διεθνώς καταμερισμού ισχύος, Αίγυπτος και Τουρκία θα είχαν φιλικές σχέσεις.
Όμως ο περιφερειακός ρόλος της Αιγύπτου, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το όραμα της Άγκυρας. Ο ρόλος της Τουρκίας στη Λιβύη, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός από την Αίγυπτο καθώς αν η Ανατολική Λιβύη με τον καιρό, περάσει στη σφαίρα επιρροής της Τουρκίας (πράγμα που φαντάζει αδύνατον) τότε η Αίγυπτος κινδυνεύει, καθώς η δυτική πλευρά της Αιγύπτου είναι ερημική. Αυτό σημαίνει ότι είναι δύσκολα προστατεύσιμη, ελλείψει φυσικών εμποδίων. Τι μπορεί να κρατήσει ο Ελληνισμός, από την ανάγνωση των τουρκο-αιγυπτιακών σχέσεων;
Ο τουρκο-αιγυπτιακός ανταγωνισμός θα κρατήσει για αρκετό καιρό, μέχρι η Τουρκία, να πάψει να εγείρει αξιώσεις πέραν των συνόρων της σε Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική.
Η Ελλάδα οφείλει μια και για πάντα, να αφαιρέσει όλες τις αφελείς σκέψεις και ιδέες που κυριάρχησαν στην εξωτερική μας πολιτική πριν το 2010. Μια από αυτές τις σκέψεις και ιδέες, αφορούσε την ταύτιση της προβλεψιμότητας με την σταθερότητα. Η σταθερότητα υφίσταται ως αποτέλεσμα των συνεχών αλλαγών.
Για παράδειγμα, αν η Τουρκία είχε υπογράψει συμφωνία με τον Μόρσι για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, σήμερα η φίλη χώρα Αίγυπτος, θα ήταν εχθρική για την Ελλάδα και θα ήταν κομμάτι στο τουρκικό σχέδιο της περικύκλωσης της Ελλάδας από την Τουρκία. Η Αθήνα θα έχει πάγια προβληματικές σχέσεις με την Τουρκία.
Οι χώρες της Μέσης Ανατολής, χαρακτηρίζονται από ρευστότητα και δεν πρέπει να παρασυρθούμε από αυτήν. Οι συμμαχίες χτίζονται, πάνω σε κοινά συμφέροντα που υφίστανται σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Η Αίγυπτος, θα παραμείνει για καιρό μια χώρα που θα χρειάζεται την Ελλάδα, όμως όπως και η Αίγυπτος έχει τη δική της ατζέντα, έτσι έχει τη δική της και η Ελλάδα.
Σε αυτή τη λογική, η μεγαλύτερη επιτυχία της Ελλάδας στην συμφωνία τμηματικής οριοθέτησης με την Αίγυπτο, δεν είναι μόνο στο ότι η Ελλάδα αποκτά πραγματικό ρόλο στην περιοχή της. Είναι ότι δέχτηκε συγχαρητήρια από αραβικές και μουσουλμανικές χώρες. Η Ελλάδα δεν είχε ποτέ εχθρικές σχέσεις με το Ισλάμ και έτσι, αφαιρείται ταυτόχρονα από την Τουρκία, ο ''πόλεμος πολιτισμών'' και ο ερεθισμός θρησκευτικών παθών που προσπαθεί η Άγκυρα να υλοποιήσει έναντι της Ελλάδας.
Η κακή κατάσταση, στην οποία βρίσκεται η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική, ανοίγει την πόρτα σε συνομιλητές σαν την Ελλάδα να παίξουν ρόλο και παρουσιάζεται ένα παράθυρο ευκαιρίας, για τον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων της Δύσης με τον αραβικό κόσμο.
Τέλος αυτό που περιπλέκει την κατάσταση είναι το έργο του αιώνα, το λεγόμενο Φράγμα της Αναγέννησης (Grand Ethiopian Renaissance Dam – GERD), ή αλλιώς Φράγμα του Νείλου, που βρίσκεται στο δεύτερο στάδιο της κατασκευής του. Τέλος Ιουλίου η Αντίς Αμπέμπα ανακοίνωσε, ότι πλέον η στάθμη των υδάτων έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο, ώστε να μπορούν να τεθούν σε λειτουργία οι πρώτες τουρμπίνες που θα δώσουν φθηνή ενέργεια στο περίπου 50% των πολιτών της χώρας των 110 εκατ. Κατοίκων, που δεν έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια.
Ωστόσο στην Αίγυπτο, τη χώρα που διαρρέει ο ποταμός πριν εκβάλλει στη Μεσόγειο Θάλασσα, όχι μόνο δεν υπάρχει ο αντίστοιχος ενθουσιασμός, αλλά αντίθετα το Κάιρο απειλεί να χρησιμοποιήσει, όλα τα μέσα ώστε να αποτρέψει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, καθώς η Αιθιοπία θα μπορεί να ελέγχει μέχρι και το 85% των υδάτων που τροφοδοτούν τον ποταμό Νείλο που διαρρέει την Αίγυπτο.
Ακόμα και αν η “διαμάχη” φαίνεται μακρινή για τους Ευρωπαίους πολίτες, πρόκειται για έναν ακήρυχτο πόλεμο, τον οποίον εμπλέκονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο η Ευρωπαϊκή Ένωση (σ.σ η Ελλάδα είναι από τις χώρες της ΕΕ που έχει ιδιαίτερα συμφέροντα με την Αίγυπτο στην παρούσα συγκυρία), η Αίγυπτος, το Σουδάν, η Κίνα και η Τουρκία.
