Η εκτίναξη του κόστους στις πρώτες ύλες και στα μεταφορικά ανεβάζει στα ύψη τις λιανικές τιμές προϊόντων και υπηρεσιώνμ με την αγορά να προειδοποιεί την κυβέρνηση για ένα μαζικό και δευτερογενές κύμα ανατιμήσεων τους επόμενους μήνες που θα αγγίξει από τον κλάδο της οικοδομής έως την εστίαση και τα σουπερμάρκετ.
Μάλιστα, η αγωνία αυτή γίνεται ακόμα μεγαλύτερη καθώς όλες οι εκτιμήσεις κατατείνουν στο ότι οι ανατιμήσεις των πρώτων υλών και η αύξηση του μεταφορικού κόστους θα διαρκέσουν τουλάχιστον έως τα τέλη του 2021, παρά τις αρχικές εκτιμήσεις ότι θα επρόκειτο για παροδικό φαινόμενο.
Η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) με επιστολή της προς τους αρμόδιους υπουργούς την περασμένη εβδομάδα ζήτησε να ενημερωθεί για τις παρεμβάσεις που σκοπεύει να κάνει η κυβέρνηση, καθώς το τελευταίο εξάμηνο οι τιμές των καυσίμων έχουν σημειώσει άνοδο κατά 50%, ενώ σημαντικές είναι και οι ανατιμήσεις σε πρώτες ύλες (τρόφιμα, μέταλλα κ.λπ.) που έχουν άμεση επίπτωση σε όλες τις οικονομικές δραστηριότητες, από τη μεταποίηση μέχρι και τον τομέα των υπηρεσιών.
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι οι διεθνείς τιμές τους τελευταίους μήνες έχουν αυξηθεί στο πετρέλαιο θέρμανσης κατά 37,94%, στη βενζίνη 52,14%, στη σόγια 17,10%, στον καφέ 26,59%, στο γάλα 20,06%, 12,07% στη ζάχαρη, 35,6% στο καλαμπόκι και 8,65% στο βοδινό κρέας, στα πουλερικά 16,64%, στο μαλλί 12,72%, στον χαλκό 33,19% και στο αλουμίνιο 26,54%.
Μέσα σε αυτό το εκρηκτικό μείγμα ανατιμήσεων οι επιχειρήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν και την άνοδο του κόστους των μεταφορών, με τον ναύλο από την Ασία προς την Ευρώπη να έχει αυξηθεί τον τελευταίο χρόνο κατά 525%, καθώς η μεταφορά ενός κοντέινερ κοστίζει πλέον πάνω από 10.000 δολάρια, όταν πριν από έναν χρόνο ήταν κάτω από 2.000 δολάρια.
Οι άνθρωποι της αγοράς επισημαίνουν τον κίνδυνο αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι είναι «θέμα χρόνου ένα μαζικό και δευτερογενές κύμα ανατιμήσεων που θα οδηγήσει σε αυξήσεις στην τελική κατανάλωση», καθώς η ελληνική οικονομία είναι εξαρτημένη από εισαγωγές. Η αυξητική τάση αναμένεται μάλιστα να ενταθεί το επόμενο διάστημα.
Σύμφωνα το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά, από στοιχεία της IRI και της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής προκύπτει αύξηση 3,6% στις τιμές φυτικής και ζωικής παραγωγής και γενικά στην κατηγορία των τροφίμων το πρώτο τετράμηνο του 2021 σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2020. Πρώτοι στη λίστα των ανατιμήσεων που περνούν σταδιακά στα ράφια είναι οι «εισαγόμενοι κωδικοί» και συγκεκριμένα το κρέας 17%, τα οπωροκηπευτικά 15%, τα όσπρια 8%, ζάχαρη, βρεφικά γάλατα 6%, τυριά, έλαια 5% και τα είδη ατομικής υγιεινής 1%.
Το ανησυχητικό είναι πως πολλά ακόμη προϊόντα από το «καλάθι της νοικοκυράς» ετοιμάζονται να ακολουθήσουν δεδομένου ότι οι αντοχές των προμηθευτών και των λιανεμπόρων για απορρόφηση του επιπλέον κόστους είναι περιορισμένες. Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν και οι μεγάλες βιομηχανίες τροφίμων και άλλων καταναλωτικών ειδών, που επισημαίνουν πως παρατηρούνται ανοδικές τάσεις σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής, από τα δημητριακά και το γάλα μέχρι τα υλικά συσκευασίας και τα πλαστικά.