Η αγορά του ρωσικού συστήματος αντιαεροπορικής άμυνας S-400 από την Τουρκία και η επακόλουθη απέλαση της από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35, θα βρεθεί στην κορυφή των θεμάτων συζήτησης στα πλαίσια της συνάντησης μεταξύ του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις 14 Ιουνίου, δήλωσε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Yaşar Yakış.
«Η φημολογία ποικίλλει ως προς το αν θα είναι μια ουσιαστική συνάντηση ή μια σύντομη συνάντηση στο περιθώριο της συνόδου κορυφής, αλλά αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι η συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν δεν θα είναι μια εγκάρδια ανταλλαγή απόψεων», είπε.
Η σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας επιδεινώθηκε αφού η Τουρκία απέκτησε πυραύλους αντιαεροπορικής άμυνας S-400 από τη Ρωσία το 2019, με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό της Άγκυρας από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35 και την επιβολή κυρώσεων κατά της αμυντικής βιομηχανίας της από τις ΗΠΑ.
Οι δύο χώρες έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις σε σχέση με τη Συρία, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν Κούρδους μαχητές που η Τουρκία θεωρεί τρομοκράτες, τη Λιβύη και την Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Γιακίς δήλωσε ότι οι εντάσεις έχουν αυξηθεί ακόμη περισσότερο την περασμένη εβδομάδα, αφού ο Φρανκ Κένταλ, γραμματέας της Πολεμικής Αεροπορίας του Μπάιντεν, τόνισε ότι θα τερματίσει το ρόλο της Τουρκίας στην παραγωγή ανταλλακτικών για τα F-35, κατά τη διάρκεια της ακρόασης επιβεβαίωσης του στη Γερουσία.
Αυτά τα μέτρα θα περιλαμβάνουν τον τερματισμό της παραγωγής εξαρτημάτων των κινητήρων και της ατράκτου των μαχητικών F-35 στην Τουρκία το επόμενο έτος, δήλωσε ο Yakış.
Παρά την απέλαση της Τουρκίας από το πρόγραμμα, η κατασκευή ορισμένων εξαρτημάτων F-35 συνεχίστηκε, «είτε επειδή η Τουρκία ήταν ο μοναδικός κατασκευαστής είτε η μητρική εταιρεία, η Lockheed Martin, δεν μπόρεσε να βρει ένα κατάλληλο υποκατάστατο της », δήλωσε ο Γιακίς.
Μια σκληρή νομική μάχη είναι πιθανό να πραγματοποιηθεί στα δικαστήρια των ΗΠΑ για την εκκαθάριση των αμφισβητούμενων ζητημάτων που συνδέονται με τη λύση της σύμβασης με την Τουρκία, είπε.
«Εάν η Τουρκία δεν μπορεί να βρει μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση, θα γίνει και πάλι ευάλωτη. Αυτό θα την ωθήσει να διασφαλίσει την αεροπορική της άμυνα με ένα σύστημα προερχόμενο από πηγές εκτός του ΝΑΤΟ. Αυτό είναι ένα παράδοξο που θα πρέπει να λύσει η Τουρκία » είπε ο Γιακίς
Ωστόσο δεν είναι ο πρώην Τούρκος ΥΠΕΞ, ο μόνος που έχει επισημάνει το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η Τουρκία λόγω των S-400
Το Τουρκικό Κέντρο Μελετών Εξωτερικής Πολιτικής και Οικονομικών (EDAM), δημοσίευσε μια έκθεση που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η τουρκική πολεμική αεροπορία κινδυνεύει να «μείνει πίσω από τις παγκόσμιες τάσεις», ως αποτέλεσμα της εγκατάλειψης του προγράμματος F-35.
Τα F-4s τρίτης γενιάς και τα F-16 τέταρτης γενιάς πλησιάζουν στο τέλος της " επιχειρησιακής ζωής τους" και το τουρκικό μαχητικό 5ης γενιάς TF-X, είναι απίθανο να είναι έτοιμο εγκαίρως για να τα αντικαταστήσει.
Ο συντάκτης της έκθεσης, Can Kasapoglu, διευθυντής του προγράμματος ασφάλειας και άμυνας της EDAM έγραψε ότι: «Οι δυνατότητες της Τουρκικής πολεμικής Αεροπορίας θα αντιμετωπίσουν μια σοβαρή δοκιμασία για τα επόμενα 10 έως 20 χρόνια».
Ωστόσο, μια άλλη έκθεση του Nordic Monitor έχει επισημάνει ένα ακόμη πιο πιεστικό πρόβλημα, το οποίο μπορεί να επιδεινώσει την υπάρχουσα έλλειψη πιλότων, ασκώντας περαιτέρω πίεση στο ανεπαρκές υπάρχον σύστημα εκπαίδευσής τους.
Έχει αναφερθεί ότι τέσσερις στους πέντε πιλότους της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας απολύθηκαν ή φυλακίστηκαν από την κυβέρνηση μετά το πραξικόπημα. Οι αναφορές των μέσων ενημέρωσης δείχνουν ότι 600-716 πιλότοι συνελήφθησαν απροσδόκητα ή αποστρατεύθηκαν μετά το πραξικόπημα, με την αναλογία πιλότου προς αεροσκάφος να είναι μικρότερη από 0,4: 1!
Σε μια προσπάθεια να καλύψει το κενό, το 2017 η τουρκική κυβέρνηση προσπάθησε να αναγκάσει 300 πρώην πιλότους μαχητών, οι περισσότεροι από τους οποίους εργαζόταν στην πολιτική αεροπορία να επιστρέψουν στην πολεμική αεροπορία, με αποτέλεσμα μόνο 40 από αυτούς να ανταποκριθούν σε αυτό το κάλεσμα για επιστροφή στην ενεργό υπηρεσία.
Η Τουρκία ήθελε επίσης να στρατολογήσει πακιστανικούς πιλότους για τα F-16, αλλά αυτό εμποδίστηκε από τις ΗΠΑ, οι οποίες είχαν το δικαίωμα να εγκρίνουν την πρόσβαση τρίτων χωρών στα τουρκικά F-16 βάσει των όρων της αρχικής διμερούς σύμβασης.
Στην απελπισία της, η τουρκική πολεμική αεροπορία ανακάλεσε 1.040 υποψήφιους πιλότους που είχαν προηγουμένως απορριφθεί!
Περίπου 830 από αυτά φέρεται να πέρασαν νέα τεστ ικανότητας και μπήκαν στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Απόρροια όλων των παραπάνω είναι η αναγνώριση, ότι τουρκική πολεμική αεροπορία αντιμετωπίζει σοβαρότατα επιχειρησιακά προβλήματα, με γερασμένα μαχητικά, χωρίς έμπειρους και επαρκείς σε αριθμό πιλότους και με ανεπαρκή εκπαίδευση σε όσους κατ' ανάγκη κάνει πιλότους, οι οποίοι σε προηγούμενες μάλιστα εξετάσεις ως υποψήφιοι πιλότοι είχαν κριθεί ως ανεπαρκείς .
Με γνώμονα και κριτήριο, ότι η Πολεμική Αεροπορία είναι εκείνη που διαδραματίζει το σημαντικότερο ρόλο στην εξέλιξη και έκβαση των σύγχρονων στρατιωτικών επιχειρήσεων και βλέποντας τα "χάλια " της τουρκική πολεμικής αεροπορίας, συνάγουμε το συμπέρασμα ότι για την Ελλάδα από στρατιωτικής άποψης, είναι η κατάλληλη χρονική συγκυρία να προχωρήσει τώρα σε αποφασιστικά βήματα για την κατοχύρωση και διασφάλιση των συμφερόντων της σε Αιγαίο και ΝΑ Μεσόγειο.
Επίσης η Διεθνής απομόνωση της Τουρκίας, κυρίως από ΗΠΑ-ΕΕ, καθώς και τα τεράστια εσωτερικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Ερντογάν, δείχνουν ότι ιδανικότερη στιγμή για να κλείσουμε όλα τα θέματα με την Τουρκία, είναι τώρα.
