Μετά τη σύνοδο κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η ΕΕ διαιρείται σαφώς στην προσέγγισή της έναντι της Τουρκίας, αναφέρεται σε σχετικό άρθρο του globalriskinsights.com, το οποίο αναλύει όλα τα δεδομένα.
Κατά τη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25-26 Μαρτίου, ένα από τα κύρια σημεία της ημερήσιας διάταξης ήταν η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Πιο εκτενώς, η διάσκεψη κορυφής επικεντρώθηκε στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας. Οι ηγέτες της ΕΕ υπενθύμισαν «το στρατηγικό συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία». Παρόλο που ορισμένοι υποστηρίζουν περισσότερες κυρώσεις, πολλοί ηγέτες ελπίζουν για μια αποκλειστικά θετική ατζέντα μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας.
Μετά τη συνάντηση της 25ης Μαρτίου, η ΕΕ δήλωσε ότι, υπό την προϋπόθεση ότι η Τουρκία διατηρεί την τρέχουσα αποκλιμάκωση και τις προϋποθέσεις που ορίζονται στα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η ΕΕ είναι έτοιμη να αναπτύξει μια θετική ατζέντα που θα διευκολύνει τη συνεργασία με την Τουρκία σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής συνεργασίας και της μετανάστευσης. Ωστόσο, μια αποκλειστικά θετική ατζέντα συνοδεύεται από κινδύνους εις βάρος της ΕΕ.
Κίνδυνος 1: Η ΕΕ υπονομεύει τη δική της νομιμότητα
Ένας κρίσιμος κίνδυνος που ενέχει μια θετική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας είναι ότι μπορεί να υπονομεύσει την ΕΕ ως νόμιμο παράγοντας στη διεθνή σκηνή. Υιοθετώντας μια θετική ατζέντα με την Τουρκία, η ΕΕ διατρέχει τον κίνδυνο να φαίνεται παράδοξη.
Η ΕΕ επέβαλε πρόσφατα περαιτέρω κυρώσεις στη Ρωσία για τη φυλάκιση του ηγέτη της αντιπολίτευσης Alexey Navalny, στη Λευκορωσία για τη βίαιη καταστολή της αντιπολίτευσης και στη Μιανμάρ μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα. Ωστόσο, η ΕΕ είναι απρόθυμη να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία, η οποία επίσης παραβίασε νόμους και βασικές ευρωπαϊκές αξίες, συμπεριλαμβανομένης της δημοκρατίας, της κυριαρχίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στην πραγματικότητα, η ΕΕ συνεχίζει να συζητά για περαιτέρω χρηματοδότηση και επενδύσεις στην Τουρκία τα επόμενα χρόνια.
Αυτό προκαλεί σκεπτικισμό γύρω από την αποτελεσματικότητα της κανονιστικής εξουσίας της ΕΕ και θέτει σε δοκιμασία την αλληλεγγύη της ΕΕ. Η προσκόλληση σε μια προσέγγιση μαλακής εξουσίας παρά τις κατάφωρες παραβιάσεις της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κρατικής κυριαρχίας της Τουρκίας θα έκανε την ΕΕ να φαίνεται αδύναμη, υπονομεύοντας τις αξίες που ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί. Εκτός από το να διακινδυνεύσει τη θέση της ως νόμιμου διεθνούς παράγοντα, είναι πιθανό ότι μια αποκλειστικά θετική ατζέντα θα κάνει την ΕΕ να φαίνεται σαν να στερείται αποφασιστικότητας, καθιστώντας έτσι πιο δύσκολο να διατηρήσει την επιρροή της σε θέματα που θα προκύψουν στο μέλλον, όπως σχετικά με τη νέα συμφωνία για τη μετανάστευση.
Κίνδυνος 2: Η επιστροφή της κρίσης στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας
Μια θετική συμφωνία με την Τουρκία πρέπει να επιτευχθεί με συνεπή επιστροφή στο κράτος δικαίου. Ωστόσο, μια πιο προσεκτική ματιά στην εσωτερική πολιτική της Τουρκίας και μια σειρά δημοκρατικών αποτυχιών στην Τουρκία αποκαλύπτει ότι είναι πολύ πιθανή μια μελλοντική κρίση στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας. Είτε πρόκειται για απειλή για τη ροή της μετανάστευσης στην ΕΕ, είτε για μη εξουσιοδοτημένες εξερευνήσεις φυσικού αερίου που υπονομεύουν την κυριαρχία των κρατών μελών της ΕΕ, και εκτενέστερα την παραβίαση του διεθνούς δικαίου, εάν δεν ευθυγραμμίζεται με τα συμφέροντα της Τουρκίας.
Είναι μάλλον αφελές να περιμένουμε ότι ένα κράτος του οποίου ο Πρόεδρος ασκεί τον πλήρη έλεγχο της εσωτερικής και της εξωτερικής πολιτικής - χωρίς να αφήνει περιθώρια για εγχώρια αντιπολίτευση από άλλα κόμματα - απλώς θα συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο. Η ΕΕ θα ήταν καλό να προσέχει τις δηλώσεις του Ερντογάν σχετικά με την προθυμία του να συνεργαστεί. Ο κίνδυνος για την προσέγγιση της ΕΕ με την Τουρκία είναι πως μια τέτοια προσέγγιση θα ήταν μόνο μερική και προσωρινή επιτυχία στη διαχείριση του ζητήματος της Τουρκίας. Οι μελλοντικές συγκρούσεις συμφερόντων στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας είναι επομένως πολύ πιθανές.
Συμπεράσματα
Η υιοθέτηση μιας αμιγώς θετικής ατζέντας με την Τουρκία, και η πλήρης παραβίαση της συζήτησης για την προσθήκη κυρώσεων , ενέχει πιθανές απειλές για τη νομιμότητα και τη σταθερότητα της ΕΕ.
-Πρώτον, υπονομεύει την επιρροή της ΕΕ ως κανονιστική δύναμη. Λειτουργεί υπέρ της αυταρχικής εξουσίας στην Τουρκία. Εάν η ΕΕ ακολουθήσει αυτήν την προσέγγιση στην κατάσταση με την Τουρκία, θα διατρέχει τον κίνδυνο να εμφανιστεί παράδοξη και παράνομη στη διεθνή σκηνή. -Δεύτερον, υιοθετώντας μια εντελώς ήπια προσέγγιση, η ΕΕ διατρέχει τον κίνδυνο να αποκτήσει μια προσωρινή μισή νίκη, δηλαδή να εξομαλύνει τις σχέσεις στην περιοχή με το κόστος των αξιών που ισχυρίζεται ότι κατέχει
Είναι πιθανό να προκύψουν μελλοντικές συγκρούσεις με την Τουρκία που βλάπτουν τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, δεδομένου του ισχύοντος αυταρχικού καθεστώτος και της επιδείνωσης των δημοκρατικών αξιών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο εσωτερικό της χώρας.
