Το ινστιτούτο στρατηγικών μελετών της Ιερουσαλήμ, αναφέρει τρία βαρυσήμαντα γεγονότα τις τελευταίες εβδομάδες που επισημαίνουν τη σημασία των ελληνο-ισραηλινών αμυντικών σχέσεων σε σχέση με την προκλητική Τουρκία.
Α. Την υπογραφή μιας μεγάλης συμφωνίας με την οποία το Ισραήλ θα εκπαιδεύει πιλότους της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Β. Την συμμετοχή (και πάλι) της Ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας στη διεθνή στρατιωτική άσκηση «ΗΝΙΟΧΟΣ-21».
Γ. Την συνάντηση στην Πάφο των Υπουργών Εξωτερικών Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Στις 16 Απριλίου 2021, το ελληνικό υπουργείο άμυνας, υπέγραψε επίσημα συμφωνία με την Elbit Systems, για ένα ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό πακέτο για την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς ιταλικών αεροσκαφών εκπαίδευσης M-346, ισραηλινών ηλεκτρονικών συστημάτων αλλά και εξομοιωτών πτήσεων.
Ο Ισραηλινός υπουργός άμυνας, Μπέννι Γκάντς, σημείωσε ότι οι συμφωνίες με τον Έλληνα ομόλογό του Νικόλαο Παναγιωτόπουλο. τονίζουν την αυξανόμενη αλληλεπίδραση μεταξύ Ισραηλινών και Ελληνικών ενόπλων δυνάμεων.
Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για τη συμμετοχή αεροσκαφών της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας (συμπεριλαμβανομένων των αεροσκαφών F-15i και F-16 και μεταγωγικών αεροσκαφών) στη μεγάλη διεθνή άσκηση αεροπορικής τακτικής ΗΝΙΟΧΟΣ-21 τον Απρίλιο στην Ανδραβίδα (μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία, τα ΗΑΕ, την Ισπανία, την Κύπρο και τον Καναδά).
Ο Ισραηλινός συνταγματάρχης ε.α. Res Lerman, αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών της Ιερουσαλήμ, πρώην αναπληρωτής διευθυντής εξωτερικής πολιτικής και διεθνών υποθέσεων στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και πρώην επικεφαλής σε ανώτερες θέσεις στην στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών, μας εξηγεί την σχέση Ελλάδος-Ισραήλ στην περιοχή.
“Αυτή η δραστηριότητα έρχεται παράλληλα με την αυξανόμενη αβεβαιότητα σχετικά με τα παγκόσμια και περιφερειακά γεγονότα, καθιστώντας τα κρατών της Α.Μεσόγείου να δημιουργούν άξονα και να συντονίζουν τις κινήσεις τους.
Όλα αυτά πρέπει να εξεταστούν στο πλαίσιο και άλλων πρόσφατων ασκήσεων στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και άλλων χωρών, όπως η «Μέδουσα» 2020, τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο του περασμένου έτους, στην οποία συμμετείχαν η Αίγυπτος, τα ΗΑΕ, η Κύπρος και η Γαλλία. Συνολικά, όλες αυτές οι ασκήσεις αποτελούν δομικά στοιχεία μιας στρατηγικής ευθυγράμμισης, που αποσκοπεί σαφώς στην αντιμετώπιση διαφόρων κινδύνων για την περιφερειακή σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο ( την οποία όλως τυχαίως απειλεί μόνο η Τουρκία).
Με το ίδιο πνεύμα, ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γκάμπι Ασκενάζι συναντήθηκε με Έλληνες και Κύπριους συναδέλφους του, Νίκο Δένδια και Νίκο Χριστοδουλίδη, καθώς και με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΑΕ, Anwar Gargash, σε ένα νεοσύστατο στρατηγικό φόρουμ στην Πάφο της Κύπρου, για να συζητήσουν μια σειρά θεμάτων που αφορούν απειλές στην περιφερειακή σταθερότητα.
Έτσι, οι «Συμφωνίες του Αβραάμ» συνδέθηκαν και πάλι με την κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο (ενώ παράλληλα υπάρχει μια κοινή αντίληψη για την ιρανική απειλή). Υπάρχουν προφανή οφέλη εδώ για το Ισραήλ. Η IAF επωφελείται από την ευκαιρία εκπαίδευσης σε νέα και άγνωστα τοπία. Το πιο σημαντικό από όλα είναι η ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των εταίρων αυτού που μπορεί να περιγραφεί ως αλυσίδα ομόφωνων εθνών από το «Αμπού Ντάμπι έως το Παρίσι», με τη συνεργασία του Ισραήλ και της Ελλάδας να διαδραματίζει όμως κεντρικό ρόλο.
Για στρατηγικούς, διπλωματικούς, στρατιωτικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς, ακόμη και πολιτιστικούς λόγους, αυτή η σχέση έχει καταστεί προτεραιότητα για την Ελλάδα. Στο Ισραήλ, αυτές οι εξελίξεις πρέπει να εξεταστούν με το ίδιο πρίσμα.
Η ανάγκη στενού συντονισμού καθίσταται πιο επείγουσα λόγω της δυσχερούς κατάστασης της Τουρκίας και των εντατικών προσπαθειών του Τούρκου Προέδρου Ερντογάν να απαλλαγεί από μια δύσκολη κατάσταση. Η Άγκυρα αντιμετωπίζει με μια επικίνδυνη “ψυχραιμία” τις σχέσεις της με την Ουάσιγκτον.
Η πρώτη συνομιλία του Προέδρου Μπάιντεν με τον Ερντογάν αφορούσε την απόφαση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν τη γενοκτονία των Αρμενίων, προκαλώντας οργή στην Τουρκία. Σε απάντηση αυτής της δραματικής μετατόπισης από τη συχνά (υπερβολικά) φιλική στάση του Τραμπ απέναντι στην Τουρκία σε τελείως εχθρική τώρα, η τουρκική διπλωματία επιδιώκει να διαλύσει τον ομοσπονδιακό συνασπισμό στην περιοχή ( Ελλάδα-Ισραήλ-Αίγυπτο-Κύπρο).
Αυτό εξηγεί τις πρόσφατες κινήσεις της Τουρκίας για μερική εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ, τη μείωση των εντάσεων έναντι της Λιβύης, την πιθανή επαναφορά των σχέσεων με την Αίγυπτο (μετά από χρόνια ανοιχτής εχθρότητας προς τον Πρόεδρο al-Sisi) και την τουρκική παρακίνηση των Σαουδάραβων (που είναι απογοητευμένοι με τις πολιτικές του Μπάιντεν στην Υεμένη). Σε αυτή τη λεπτή χρονική στιγμή, το ενδιαφέρον του Ισραήλ δεν είναι να κλείσει την πόρτα για πιθανό διάλογο με την Τουρκία, αλλά να καταστήσει σαφές ότι σε έναν τέτοιο διάλογο οι ανάγκες (και φόβοι) της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου πρέπει να βρίσκονται στο τραπέζι μαζί με εκείνες του Ισραήλ.
Η τουρκική υποστήριξη για την ανατροπή της Μουσουλμανικής Αδελφότητας (συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων της Χαμάς και της υποκίνησης στην Ιερουσαλήμ) πρέπει να σταματήσει. Ο χάρτης της τουρκικής ΑΟΖ στη Μεσόγειο μπορεί ίσως να επανασχεδιαστεί, αλλά μόνο εάν γίνουν σεβαστά τα συμφέροντα του Ισραήλ, της Ελλάδας, της Αιγύπτου και της Κύπρου, συμπεριλαμβανομένης της απρόσκοπτης πρόσβασης, μέσω του αγωγού East Med σε ευρωπαϊκές αγορές.
Επομένως, πρέπει να υποστηριχθούν οι προσπάθειες της Ελλάδας και της Αιγύπτου (υποστηριζόμενες από τη Γαλλία) για να διασφαλιστεί ότι η Λιβύη δεν θα αποτελέσει στρατηγική βάση της τουρκικής πολιτικής. Εάν η Τουρκία επιθυμεί να ανακτήσει το χαμένο έδαφος στην Ουάσινγκτον, πρέπει να λάβει υπόψη αυτές τις θέσεις.
Για να διατηρηθεί αυτή η θέση, είναι σημαντικό για τους συμμετέχοντες στο «Φόρουμ της Πάφου» να ενεργήσουν σε στενό συντονισμό. Η άμεση πρόκληση είναι να αντισταθμίσουμε, από θέση υπεροχής τις προσπάθειες του Ερντογάν να διαλύσει την ευθυγράμμιση των δυνάμεων που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια’, κατέληξε ο ίδιος.
Η ελληνική διπλωματία μας λέει ο Ισραηλινός πρώην στρατιωτικός, ουσιαστικά πρέπει να ξαναπάρει “φωτιά” και να ακυρώσει τις κινήσεις Ερντογάν, για δήθεν φιλίες με Αίγυπτο και Ισραήλ. Ο λόγος είναι ένας και δεν αλλάζει, “O λύκος κι αν εγέρασε κι άσπρισε το μαλλί του, μήτε τη γνώμη άλλαξε, μήτε την κεφαλή του’’, (όπου “λύκος” η Τουρκία).
