Η Τουρκία που κινείται ημιεπίσημα ανεξάρτητα από το ΝΑΤΟ εδώ και τρία τουλάχιστον χρόνια, με την εισβολή σε Συρία, Λιβύη, Ιράκ, αντιδρά μέσω του τουρκικού τύπου (πίσω από τον οποίον βρίσκεται ο Ερντογαν) σε άσκηση του ΝΑΤΟ για τρεις κυρίως λόγους:
Α. Λόγω της απόβασης Αμερικανών στρατιωτών στην Αλεξανδρούπολη.
Β. Λόγω του τόπου διεξαγωγής της άσκησης στα Βαλκάνια.
Γ. Λόγω του ότι Τούρκοι στρατιωτικοί ουσιαστικά δεν συμμετείχαν στο σχεδιασμό των σεναρίων της ασκήσης που στοχεύουν τη Ρωσία και ειδικά την Κριμαία.
Αφορμή για αυτήν την συζήτηση αποτέλεσε η άσκηση του ΝΑΤΟ Defender 21, στην περιοχή των Βαλκανίων, η οποία κατά τους Τούρκους προκάλεσε το μεγάλο ενδιαφέρον και την οργή των εγχλωριων ΜΜΕ.
Οι τρεις πρεσβευτές που συμμετείχαν στην προετοιμασία και στην διαχείριση του Βορειοατλαντικού συμβουλίου, Ahmet Üzümcü, Tacan Ildem και Fatih Ceylan, εξηγούν το γιατί η Τουρκία, ενοχλήθηκε σφόδρα με την παρουσία στρατιωτών των Ηνωμένων Πολιτειών στην Αλεξανδρούπολη και γιατί δεν συμμετέχει στην άσκηση «Άμυνα της Ευρώπης 21».
Οι Τούρκοι αυτοί μας “περιγράφουν” ουσιαστικά την οργή και τα υπόγεια σχέδια της τουρκικής ελίτ, προαναγγέλλοντας πιθανότατα ακόμα και μια πιο ανεξάρτητη πορεία της Άγκυρας από το ΝΑΤΟ, ή τουλάχιστον μια πολύ χαλαρή σχέση με τη συμμαχία.
Στην νατοϊκή άσκηση εκτός από τις ΗΠΑ, επιπλέον 14 χώρες θα συμμετάσχουν, και πρόκειται για Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Ελλάδα, Κροατία, Εσθονία, Γερμανία, Ουγγαρία, Κοσσυφοπέδιο, Μαυροβούνιο, Σκόπια, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβενία.
Οι ίδιοι αναφέρουν ότι: “Όπως φαίνεται, εννέα από αυτές τις χώρες βρίσκονται στα Βαλκάνια. Επομένως, το κέντρο βάρους της νατοϊκής ασκήσης “AS 21-Defender-21” βρίσκεται στις βαλκανικές χώρες.
Θα ήταν σκόπιμο να αναζητήσουμε μια απάντηση στο ερώτημα γιατί έγινε μια διαφορετική επιλογή για την άσκηση AS 21 (σε σχέση με την περσινή άσκηση), η οποία καλύπτει τώρα αποκλειστικά τη βαλκανική χερσόνησο, όπου (η Τουρκία) έχει ειδικές σχέσεις που ενισχύονται από την ιστορία (πρώην εδάφη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας).
Η ανάγκη για αντικειμενική και ρεαλιστική συζήτηση, βλέπουμε ότι εμπόδισε τον δρόμο της υγιούς και ψύχραιμης αξιολόγησης, με την οποία εμπλέκεται η Τουρκία από το 1952 (έτος εισχώρησης της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ), με τις αμυντικές στρατηγικές και την εξωτερική πολιτική, να έχουν βασικό αντίκτυπο της αντικειμενικότητας σε θέματα που σχετίζονται με συγκεκριμένα γεγονότα.
Το τουρκικό Κέντρο Οικονομικών και Μελετών Εξωτερικής Πολιτικής (EDAM), δημοσίευσε στις 18 Φεβρουαρίου 2021 έκθεση με τίτλο "ΝΑΤΟ-Τουρκία".
Οι συνεργάτες μας λένε πολλά σε αυτήν την έκθεση. Εκτιμάται όμως ότι ως Τουρκία αν δεν μείνουμε μακριά από αυτήν την κατάσταση που δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα της χώρας μας, πιστεύουμε ότι θα είναι δύσκολο να βρούμε ρεαλιστικό έδαφος συζήτησης βασισμένο στην κοινή λογική.
Υπό το πρίσμα όλων των πληροφοριών και των δεδομένων που προαναφέρθηκαν, ελπίζουμε ότι θα δημιουργηθούν οι απαραίτητοι λόγοι για υγιέστερες συζητήσεις (εννοεί σχετικά με την συμμαχία)”, αναφέρουν οι Τούρκοι μόνιμοι αντιπρόσωποι της Τουρκίας (νυν και πρώην) στο ΝΑΤΟ Ahmet Üzümcü, Tacan İldem, Fatih Ceylan.
Για την άσκηση AS-21 με επίκεντρο τα Βαλκάνια / Νοτιοανατολική Ευρώπη που θα διεξαχθεί τον Μάιο-Ιούνιο του τρέχοντος έτους, ως γνωστόν, οι ΗΠΑ άρχισαν να συγκέντρωσαν στρατιωτικές δυνάμεις και εξοπλισμό στην Αλεξανδρούπολη τον Φεβρουάριο.
“Τα νέα αυτής της συγκέντρωσης αμερικανικών δυνάμεων πυροδότησαν έντονες συζητήσεις, συμπεριλαμβανομένων και γνωστών θεωριών συνωμοσίας.
Οι εντάσεις που προέκυψαν από τα πρόσφατα προβλήματα στο τουρκικό κοινό στο πλαίσιο των διμερών μας σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες έπαιξαν ρόλο στην υποβολή τέτοιων ισχυρισμών που δεν συμπίπτουν με τα γεγονότα.
Για το ΝΑΤΟ, που είναι μια αμυντική συμμαχία από την φύση του, πέρα από εκπαιδευτικούς σκοπούς, ήταν πάντα σημαντικό οι στρατιωτικές ασκήσεις να διαδραματίζουν αποτρεπτικό ρόλο εναντίον των εχθρικών κρατών.
Οι ασκήσεις προγραμματίζονται πολύ νωρίτερα και απαιτούν μακρά προετοιμασία, η οποία μερικές φορές μπορεί να διαρκέσει έως και δύο χρόνια.
Αυτές πραγματοποιούνται σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και μορφές. Υπάρχουν ασκήσεις στις οποίες χερσαίες, ναυτικές και εναέριες δυνάμεις συμμετέχουν πραγματικά στο πεδίο, ενώ άλλες ασκήσεις υλοποιούνται σε γραφεία με την χρήση υπολογιστή.
Οι ασκήσεις "Defender of Europe" είναι πολυεθνικές ασκήσεις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, στις οποίες συμμετέχουν χώρες του ΝΑΤΟ και “πρόθυμοι” σύμμαχοι.
Ο σκοπός αυτών των ασκήσεων είναι να δείξει τη δέσμευση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ και την αποφασιστικότητά του να δράσει μαζί με τους Ευρωπαίους συμμάχους και εταίρους του.
Η άσκηση European Defender-20 (AS-20), η οποία πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο-Αύγουστο 2020, δεν προκάλεσε κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Τουρκία.
Στο πλαίσιο όμως των προκαταρκτικών προετοιμασιών για την άσκηση Defender-21, η οποία είχε προγραμματιστεί πέρυσι και θα εκτελεστεί φέτος, η συγκέντρωση στρατιωτικής δύναμης και εξοπλισμού των ΗΠΑ στην Αλεξανδρούπολη προκάλεσε την προσοχή των τουρκικών μέσων ενημέρωσης.
Το έτερο σημείο που ενόχλησε ήταν ότι, η αμερικανική διοίκηση, αγνόησε την Τουρκία στον επιχειρησιακό σχεδιασμό της άσκησης.
Σε αυτό το σημείο, πρώτα απ 'όλα, είναι απαραίτητο να διευκρινιστεί ότι οι ασκήσεις αυτού του τύπου σε τι στοχεύουν:
Στοχεύουν στην εισβολή της Ρωσίας και στην προσάρτηση της χερσονήσου της Κριμαίας από την Ουκρανία το 2014, μαζί με την αποσταθεροποίηση της περιοχής του Ντονένσκ, ανεβάζοντας την ετοιμότητα για απειλές που προέρχονται από τη Ρωσία, ιδίως στις χώρες της Βαλτικής, αλλά και στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής / Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Σε τέτοιες ασκήσεις μεγάλης κλίμακας, η προ-συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων και εξοπλισμού στην περιοχή άσκησης ελήφθη επίσης ως βάση στον σχεδιασμό.
Προβλέφθηκε ότι η δύναμη και ο εξοπλισμός θα μεταφερθούν σε μια συγκεκριμένη περιοχή εκ των προτέρων, αλλά δεν θα παραμείνουν εκεί και θα μεταφερθούν σε άλλες χώρες.
Ο απώτερος στόχος ήταν να ενισχυθούν οι ένοπλες δυνάμεις όλων των χωρών που συμμετέχουν και όχι μόνο ενός συμμετέχοντος. (Για παράδειγμα, οι αμερικανικές δυνάμεις που αναπτύσσονται στην Αλεξανδρούπολη δεν θα παραμείνουν εκεί μόνιμα, αλλά θα μεταφερθούν στις συμμετέχουσες χώρες με τον εξοπλισμό τους εντός του σχεδίου άσκησης.)” καταλήγουν οι Τούρκοι αξιωματούχοι μεταξύ πολλών άλλων.
Με λίγα λόγια την Τουρκία ενόχλησε σφόδρα η παρουσία αμερικανικών δυνάμεων στην Αλεξανδρούπολη, η μη παρουσία Τούρκων στρατιωτικών κατά τον σχεδιασμό των σεναρίων της άσκησης, καθώς και ότι η Defender-21 υλοποιείται στα Βαλκάνια, χώρο παραδοσιακής δράσης του τουρκικού επεκτατισμού.
Αυτό όμως που ενόχλησε σφόδρα την Άγκυρα είναι ο διαμοιρασμός των αμερικανικών δυνάμεων στις βαλκανικές χώρες.
Οι Τούρκοι φοβούνται ότι οι ΗΠΑ κινούνται ήδη με σενάρια κατά των σχεδίων τους στα Βαλκάνια, ενώ δείχνουν ότι μια πιθανή αποχώρηση τους από το ΝΑΤΟ, μελλοντικά, ίσως να είναι μέσα στα σχέδια τους.