«Τουρκία εναντίον Ελλάδας; Κι όμως, η διαμάχη αυτή και η σύγκρουση έπαψε να είναι διμερής από τη στιγμή που το Ισραήλ ενεπλάκη στην κατασκευή του EastMed, συνεπώς, εαν ξεσπάσει πόλεμος θα πυροδοτήσει έκρηξη σε όλη την περιοχή».
Ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Coventry Alex Kazamias απηύθυνε προειδοποίηση στην Άγκυρα μέσω άρθρο του στην εφημερίδα Express τα εξής:
«Η ένταση κλιμακώνεται από τότε που ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν έστειλε την περασμένη εβδομάδα ένα μικρό στόλο να συνοδεύσει το ερευνητικό Οruc Reis που έπλευσε κοντά στο Καστελόριζο, φαινομενικά για να διεξάγει σεισμικές έρευνες.
Αυτή η κίνηση καταδικάστηκε από τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος προειδοποίησε τον Erdogan ότι “καμία πρόκληση δεν θα μείνει αναπάντητη”.
Ακολούθως η Γαλλία ενίσχυσε την στρατιωτική της παρουσία στην περιοχή και συμμετείχε σε κοινή στρατιωτική άσκηση με την Ελλάδα, κίνηση που προκάλεσε την οργισμένη μομφή της Άγκυρας.
“Δεν πιστεύω ότι η κλιμάκωση της διαμάχης σε πόλεμο εξυπηρετεί τα συμφέροντα κανενός. Μετά την εμπλοκή του Ισραήλ στην κατασκευή του αγωγού East-Med η διαμάχη Ελλάδας-Τουρκίας έπαψε να είναι διμερής.
Επομένως, εάν ξεσπάσει πόλεμος, θα ‘πυροδοτήσει έκρηξη’ σε όλη τη περιοχή. Ο μεγαλύτερος φόβος αυτού του παιχνιδιού στρατηγικής είναι ότι μπορεί να βγει εκτός ελέγχου και να πυροδοτήσει ένα θερμό επεισόδιο που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια ανθρώπινης ζωής.
Κατά τη διάρκεια σύγκρουσης στις 10 Αυγούστου μια από τις τουρκικές φρεγάτες υπέστη ζημιές. Για αυτό το λόγο είναι αναγκαίο ένα μορατόριουμ για έρευνα και γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Υπάρχει ισχυρό οικονομικό κίνητρο πίσω από τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς στην περιοχή.”
Ο κ. Kazamias απέδωσε ευθύνες και στις δυο πλευρές. Για την Τουρκία είπε ότι “θα μπορούσα να αποκαλέσω τις πράξεις αυτές προκλητικές, όχι όμως ‘επιθετικές’. Η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι το Oruc Reis παραβίασε την υφαλοκρηπίδα της, όμως αυτή βρίσκεται κάτω από το νερό και το Oruc Reis πλέει σε διεθνή ύδατα. Σύμφωνα με την ελληνική κυβέρνηση το πλοίο δεν έχει πραγματοποιήσει έρευνες. Συνεπώς, βάσει του επίσημου ελληνικού αφηγήματος, δεν υπάρχει παραβίαση της ελληνικής κυριαρχίας”.
Ο κ. Μητσοτάκης “θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει πιο εποικοδομητική γλώσσα” αλλά “παίζει όπως ο κ. Erdogan ένα λαϊκίστικο παιχνίδι για ένα εθνικιστικό κοινό”. Επεσήμανε ότι η Άγκυρα δεν έχει δικαίωμα σε γεωτρήσεις κοντά στο Καστελόριζο, παρόλο που είναι κοντά στην Τουρκία, γιατί σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας (1982) τα νησιά διαθέτουν υφαλοκρηπίδα.
Το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη Συνθήκη δεν της δίνει το δικαίωμα να αμφισβητεί την υφαλοκρηπίδα γειτονικών χωρών ενάντια στο Διεθνές Δίκαιο. Επίσης, ο κ. Kazamias απέρριψε τους παραλληλισμούς του Erdogan με έρευνες της Ελλάδας κοντά στην Κύπρο, οι οποίες έγιναν έπειτα από άδεια της κυπριακής πλευράς.
Για τη γαλλική παρέμβαση είπε ότι “θα μπορούσε να έχει προκαλέσει επεισόδιο” και ότι “δεν είναι σοφό να συγκεντρώνονται πολεμικά πλοία στην περιοχή”, ενώ για την Βρετανία τόνισε ότι “θα μπορούσε να ασκήσει επιρροή μέσω του ΝΑΤΟ και του ΟΗΕ ώστε να επιβληθεί ένα μορατόριουμ για έρευνες και γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο”.
“Οι δυο πλευρές κινούνται ανάποδα. Προσπαθούν να επιλύσουν μια παλιά διαμάχη για την Κύπρο και την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας στρατιωτικοποιώντας μια οικονομική διαμάχη για φυσικούς πόρους. Η μόνη βιώσιμη λύση είναι πρώτα να λύσουν τις διαφορές τους με διάλογο και με την διαιτησία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης και έπειτα να επικεντρωθούν στην εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων.
Ο Erdogan θέλει μερίδιο και αρνείται να απομονωθεί. Οι προκλητικές του ενέργειες, όπως η προσβλητική απόφαση για την Αγία Σοφία και η παράνομη συμφωνία με τη Λιβύη προέρχονται από αυτήν την στρατηγική. Το Ισραήλ είναι ‘ο ελέφαντας στο δωμάτιο’ στην κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά λίγοι αναλυτές μιλούν για αυτό. Φοβάμαι ότι το ΝΑΤΟ και η ΕΕ έχουν εμπλακεί στη διαμάχη Τουρκίας – Ισραήλ με την Ελλάδα και την Κύπρο να επηρεάζονται περισσότεροι γιατί γεωπολιτικά θεωρούνται οι πιο αδύναμοι κρίκοι”, καταλήγει ο κ. Kazamias.
