Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων religija.mk της πΓΔΜ στις 26 Σεπτεμβρίου 2020, ο Μητροπολίτης Ιλαρίων, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, σε συνέντευξή του σε ρωσικά μέσα ενημέρωσης μίλησε για την τελευταία πρωτοβουλία των πολιτικών της πΓΔΜ να επιδιώξουν την αναγνώριση της Αυτοκεφαλίας από τον Οικουμενικό Πατριάρχη.
Σύμφωνα με το πρακτορείο η δήλωση του Ιλαρίωνα δεν είναι ούτε τυχαία ούτε πρέπει να ερμηνευθεί ως επίσημη, δεδομένου ότι έρχεται σε μια ενδιαφέρουσα στιγμή που προαναγγέλλονται νέες αναστατώσεις στον Ορθόδοξο κόσμο.
Αυτή η δήλωση του επικεφαλής της ρωσικής εκκλησιαστικής διπλωματίας, δείχνει ότι η Ρωσική Εκκλησία γνωρίζει καλώς ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα συνεχίσει τη διαδικασία αναγνώρισης της «Μακεδονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας – Αρχιεπισκοπής Αχρίδος MOC-OA». Αυτό που εξακολουθεί να είναι ενδιαφέρον σε αυτή τη δήλωση του Ιλαρίωνα είναι η σύγκριση που κάνει του Ουκρανικού εκκλησιαστικού ζητήματος και της πΓΔΜ. Ένας από τους λόγους είναι ότι το σχίσμα εκεί, εκτός από το να είναι εκκλησιαστικό, είναι επίσης σε μεγάλο βαθμό εθνοτικό, μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων, κάτι που δεν συμβαίνει στην πΓΔΜ.
Πιο συγκεκριμένα ο Ιλαρίων αναφερόμενος στις επιστολές που στάλθηκαν από την πΓΔΜ στον Οικουμενικό Πατριάρχη είπε: «Δεν θα ήθελα να κάνω προβλέψεις για τις περαιτέρω ενέργειες του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, αλλά βλέπουμε που οδήγησε η νομιμοποίηση του σχίσματος στην Ουκρανία. Υποσχέθηκε σε όλους εκεί – τόσο τις αρχές της χώρας όσο και τους ηγέτες της Εκκλησίας – ότι θα υπάρξει θεραπεία του σχίσματος, ότι όλοι οι Ορθόδοξοι θα ενωθούν. Όμως από την αρχή ήταν σαφές με βάση αυτούς που πρότεινε να ενωθούν, ότι αυτή η ενοποίηση δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί.
Επειδή απλά η τοποθέτηση από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο στο ίδιο επίπεδο της Κανονικής Εκκλησίας και των σχισματικών που την πολεμούσαν για περισσότερο από ένα τέταρτο του αιώνα, εξισώνοντάς τους σε δικαιώματα, αναμειγνύοντάς τους σε μια οργάνωση και λέγοντας – επιλέξτε τον αρχηγό σας, αυτό δεν σημαίνει θεραπεία του σχίσματος. Το σχίσμα μπορεί να θεραπευτεί μόνο βάσει τους κανόνες της Εκκλησίας.
Προειδοποιήσαμε γι΄αυτό τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Ο Πατριάρχης Κύριλλος είχε κάνει ένα ειδικό ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη για να συναντηθεί με τον αδερφό του και να εξηγήσει την πραγματική κατάσταση. Ο Πατριάρχης δεν ήθελε να ακούσει τη φωνή του Πατριαρχείου της Μόσχας όπως είχε εντολή από τον τότε πρόεδρο της Ουκρανίας Poroshenko.
Για τον Poroshenko ήταν απαραίτητη η Αυτοκεφαλία για την προεκλογική του εκστρατεία. Ήλπιζε ότι με αυτόν τον τρόπο θα εξασφάλιζε ένα πολιτικό μέλλον για τον εαυτό του. Όταν ένας πολιτικός παίζει μια εκκλησιαστική κάρτα, και το κάνει με τρόπο που πραγματικά έρχεται σε αντίθεση με τους δικούς του ανθρώπους, δεν θα έχει καλό τέλος για αυτόν.
Βλέπουμε τι συνέβη στην Ουκρανία. Βλέπουμε ποια ήταν η πολιτική μοίρα του Poroshenko. Βλέπουμε ότι η διαίρεση όχι μόνο δεν θεραπεύεται, αλλά, αντιθέτως, εμβαθύνεται. “Ελπίζω πολύ ότι το ίδιο πράγμα δεν θα συμβεί στη πΓΔΜ όπως και στην Ουκρανία”.
