Χθες έπεσε η αυλαία για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου (Euro 2024) έχοντας προσφέρει θέαμα και συγκινήσεις σε εκατομμύρια θεατές, είτε δια ζώσης, στα στάδια της Γερμανίας, είτε εξ αποστάσεως με παρέες, μικρές και μεγάλες, κολλημένες στην οθόνη. Το ίδιο σκηνικό αναμένεται να επαναληφθεί, με μεγαλύτερη ένταση, από τις 26 Ιουλίου έως και τις 11 Αυγούστου, που θα διεξαχθούν οι Ολυμπιακοί αγώνες στο Παρίσι.
Το τέλος των αθλητικών αυτών διοργανώσεων, ωστόσο, θα σηματοδοτήσει τις εξελίξεις και στο επιδημιολογικό πεδίο, στην πορεία του κορωνοϊού, που ήδη «πρωταγωνιστεί» στις λοιμώξεις του καλοκαιριού. Οι ειδικοί αναμένουν αύξηση των κρουσμάτων, καθώς οι μεγάλης κλίμακας διοργανώσεις, όπως αυτές που γίνονται τώρα στην Ευρώπη, έχουν συσχετιστεί με την εξάπλωση μεταδοτικών ασθενειών, όπως και η λοίμωξη covid.
«Το επόμενο 15νθήμερο θα αποτυπωθεί η κυκλοφορία του κορωνοϊού στις χώρες που συμμετείχαν στο Euro. Η επιστροφή των ομάδων, των παραγόντων, των φιλάθλων από τη Γερμανία στις χώρες τους θα ανοίξει πιθανότατα νέους κύκλους μετάδοσης. Κι αυτό ενώ ήδη σε κάποιες χώρες καταγράφεται έξαρση που αποδίδεται μεταξύ άλλων και στις συγκεντρώσεις σε σπίτια ή αλλού για να βλέπουν τους αγώνες» λέει στο ΘΕΜΑ ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας και μέλος της Επιτροπής Εξέτασης Αιτήσεων Χορήγησης Αντιικών Φαρµάκων για Covid 19, Στέλιος Λουκίδης.
Η προηγούμενη διοργάνωση Euro, αυτή του 2020, που διεξήχθη υπό περιοριστικά μέτρα σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης βρέθηκε στο μικροσκόπιο των ειδικών που εκτίμησαν με τη βοήθεια μοντέλων, την επίδραση που είχε στη μετάδοση της λοίμωξης covid, τόσο στα πρωτογενή κρούσματα (άμεσες μολύνσεις από συγκεντρώσεις που σχετίζονται με αγώνες), όσο και τις επακόλουθες αλυσίδες μόλυνσης. Τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στο Nature Communications, έδειξαν σημαντική αύξηση των κρουσμάτων κορωνοϊού στην Ευρώπη, λόγω του Euro 2020, με την Αγγλία και τη Σκωτία να βιώνουν τις σοβαρότερες επιπτώσεις σε ό,τι αφορά κρούσματα και νοσηλείες. Τις ημέρες των αγώνων παρατηρήθηκε μια μέση αύξηση του αριθμού αναπαραγωγής (R) 0,46, αλλά οι σημαντικοί αγώνες προκαλούσαν αύξηση έως και +3, υποστηρίζουν τα ευρήματα. Δηλαδή κάθε ένα άτομο που είχε τον ιό, ήταν πιθανό να μολύνει έως και άλλα τρία άτομα.
Σύμφωνα με στοιχεία από το Εuropean Respiratory Virus Surveillance Summary (ERVISS), καταγράφεται αύξηση της κυκλοφορίας του κορωνοϊού στην Ευρώπη, με βάση τουλάχιστον τα στοιχεία επιδημιολογικής επιτήρησης που δηλώνονται. Τα θετικά τεστ κορωνοϊού στην κοινότητα είναι υψηλά στην Ισπανία (42,5%), στην Ιρλανδία (32,5%), στη Σλοβενία (20%), στο Λουξεμβούργο (17,5%) και στην Ελλάδα (16,2%). Στη Γερμανία όπου ολοκληρώθηκε το Euro 2024 αναφέρεται 10% ποσοστό θετικών τεστ.
Η έξαρση στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα ένα έντονο θερινό ξέσπασμα του κορωνοϊού βρίσκεται σε εξέλιξη τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες, οδηγώντας κάθε εβδομάδα κατά μέσο όρο 500 ασθενείς, κυρίως ηλικιωμένους και ευάλωτους, στα νοσοκομεία. Μέχρι χθες ο αριθμός των νοσηλευομένων ήταν πάνω από 530, με τους 90 σε Μονάδες. Μεσα στο σαββατοκύριακο έγιναν περίπου 200 εισαγωγές. Η αύξηση των εισαγωγών και των νοσηλειών είχε το μοιραίο αποτέλεσμα και της αύξησης των θανάτων, που ωστόσο κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα σε σύγκριση με όσα εκτυλίσσονταν προ διετίας. Την τελευταία εβδομάδα αναφέρθηκαν 21 θάνατοι, όταν ο αριθμός τις προηγούμενες εβδομάδες ήταν 13.
«Το στέλεχος, FLiRT του κορωνοϊού, το οποίο κυριαρχεί και στην Ελλάδα, παρουσιάζει αυξημένη μεταδοτικότητα. Το στέλεχος αυτό έχει τις ίδιες μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη ακίδας με άλλα γνωστά στελέχη, κάτι που το καθιστά πιο ικανό να διαφεύγει της ανοσίας που προσφέρουν προηγούμενες νόσοι ή εμβολιασμοί» εξηγεί στο ΘΕΜΑ, ο καθηγητής Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Γκίκας Μαγιορκίνης. Όπως εκτιμά, η έξαρση θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα τουλάχιστον για άλλες τέσσερις εβδομάδες, ενώ το διάστημα του Δεκαπενταύγουστου στη χώρα μας αποτελεί επιπλέον επιβαρυντικό παράγοντα.
Παρά την αυξημένη μεταδοτικότητα του κορωνοϊού, τα εμβόλια εξακολουθούν να προσφέρουν προστασία, ιδιαίτερα κατά της βαριάς νόσου. Οι ειδικοί επαναλαμβάνουν εμφατικά την αξία του εμβολιασμού για την προστασία όσων ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσηση όπως είναι οι ηλικιωμένοι. Ωστόσο, η ανταπόκριση είναι χαμηλή, αναδεικνύοντας το εμβολιαστικό κενό αλλά και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν ώστε να πειστούν οι ευάλωτοι και οι ηλικιωμένοι να κάνουν κάθε χρόνο το εμβόλιο για τη λοίμωξη covid. Τα στοιχεία του ECDC δείχνουν ότι λιγότερο από το 8% των ηλικιωμένων στην χώρα μας έχουν εμβολιαστεί με το επικαιροποιημένο εμβόλιο για τον κορωνοϊό.
Ο συνδυασμός του κυρίαρχου στελέχους με την καλοκαιρινή κινητικότητα – συναυλίες, αθλητικές εκδηλώσεις, κατασκηνώσεις, διακοπές, συναθροίσεις, ταξίδια- αλλά και με τη χαμηλή ανοσία του γενικού πληθυσμού οδηγεί αυτό το κύμα, το δεύτερο του έτους. Το πρώτο είχε ξεκινήσει αμέσως μετά τις γιορτές και είναι εκείνο που έχτισε φυσική ανοσία για την πλειονότητα του πληθυσμού.
Κομβική και σωτήρια για την υγεία των ηλικιωμένων, εφόσον μολυνθούν με κορωνοϊό, είναι η έγκαιρη λήψη αντιικών φαρμάκων. «Είναι πολύ σημαντικό όσοι μολύνονται, να επικοινωνούν άμεσα με τον γιατρό τους και να γίνονται οι δέουσες κινήσεις για τη χορήγηση αντιικής θεραπείας. Πολλοί κάνουν το λάθος να απευθύνονται στον γιατρό μόνο όταν εμφανίσουν πυρετό ή όταν επιδεινωθούν τα συμπτώματα. Ωστόσο, η θεραπεία πρέπει να λαμβάνεται τις πρώτες 48 ώρες και ιδανικά το πρώτο 24ωρο» λέει ο κ. Λουκίδης. Αυτήν την περίοδο τα αιτήματα για αντιική αγωγή έχουν εξαπλασιαστεί: είναι κατά μέσο όρο 300 την ημέρα (το Σαββατοκύριακο μειώνονται κατά το ήμισυ), όταν τον Μάιο δεν ξεπερνούσαν τα 60 σε ημερήσια βάση.
