Για την παράλληλη κυκλοφορία του κορονοϊού, της γρίπης και του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV) τους επόμενους μήνες ετοιμάζεται η χώρα μας, όπως και όλη η Ευρώπη.
Ο κορωνοϊός, ο οποίος ήταν… διακριτικά παρών τους προηγούμενους μήνες, ήδη κερδίζει έδαφος και τα κρούσματα covid έχουν εκτιναχθεί από τις αρχές Σεπτεμβρίου, με την τελευταία υποπαραλλαγή BA.2.86, ευρέως γνωστή ως Pirola, να εξαπλώνεται πλέον και στην Ελλάδα. Ο «σκληρός δείκτης» των νοσηλειών στο ΕΣΥ είναι αποκαλυπτικός: περισσότεροι από 750 ασθενείς με λοίμωξη covid βρίσκονται στα νοσοκομεία της χώρας, με τους γιατρούς να ζητούν να αυξηθούν και πάλι οι διαθέσιμες κλίνες covid.
Στόχος των επιστημονικών και υγειονομικών αρχών είναι η τριπλή αναζωπύρωση των ιώσεων να βρει τους πολίτες θωρακισμένους με τα διαθέσιμα εμβόλια, ώστε να αποτραπούν σοβαρά περιστατικά, νοσηλείες και θάνατοι. Το πρόγραμμα εμβολιασμού επικαιροποιείται και δρομολογείται η εφαρμογή του τον Οκτώβριο, καθώς έχουν εξασφαλιστεί οι αναγκαίες ποσότητες εμβολίων αντιγριπικών και για τον κορωνοϊό. Σε ό,τι αφορά τον ιό RSV αναμένεται η κυκλοφορία δύο εμβολίων στην Ελλάδα.
O κίνδυνος στη Θεσσαλία
Ωστόσο, στον σχεδιασμό των αρμοδίων περιλαμβάνεται πλέον ένας νέος, αστάθμητος μέχρι πρότινος, παράγοντας: η περιοχή της βαριάς χτυπημένης από τις πλημμύρες Θεσσαλίας. Η υγειονομική διαχείριση του πληθυσμού αποτελεί ήδη μία μεγάλη πρόκληση για τις αρχές, που επιχειρούν να προλάβουν εκτός από τις γαστρεντερίτιδες και τη λεπτοσπείρωση, περιστατικά τετάνου και ηπατίτιδας Α, οργανώνοντας εμβολιασμούς σε στοχευμένες ομάδες.
Επιπλέον, καταγράφονται ήδη εκατοντάδες περιστατικά αναπνευστικών λοιμώξεων, μεταξύ των οποίων και covid, φέρνοντας στο προσκήνιο επιτακτικά το ζήτημα της προτεραιοποίησης των εμβολιασμών για την εφετινή περίοδο στους κατοίκους των περιοχών που έχουν πληγεί. Το θέμα απασχολεί τους επιστήμονες αλλά και τους αρμόδιους υγειονομικούς φορείς στο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων, και έχει ζητηθεί σχετικά η γνωμοδότηση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών.
Εξαρχής διαπιστώθηκε ότι ο συγχρωτισμός και ο συνωστισμός σε χώρους κλειστούς εξαιτίας των πλημμυρών οδήγησε σε αύξηση της κυκλοφορίας των ιών και της μετάδοσης ασθενειών. Και όπως συμβαίνει σε κάθε επιδημική έξαρση, οι ευάλωτοι λόγω ηλικίας ή λόγω χρονίου νοσήματος είναι εκείνοι που πλήττονται περισσότερο.
Στο υπουργείο Υγείας είναι προετοιμασμένοι για τον εμβολιασμό στον πληθυσμό της Θεσσαλίας, εφόσον ανάψει το πράσινο φως η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Θα αξιοποιηθούν οι Κινητές Μονάδες του ΕΟΔΥ όπως και οι Μονάδες των ΤΟΜΥ για τον εμβολιασμό των κατοίκων, συνδράμοντας τα Κέντρα Υγείας και τις άλλες δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Σύσταση για εμβολιασμό
Το όπλο του εμβολιασμού πρέπει να ενεργοποιηθεί εγκαίρως ώστε να θωρακιστούν οι πολίτες αλλά και τα συστήματα υγείας, επισημαίνει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC).
Κορωνοϊός και γρίπη βρίσκονται ήδη στο μικροσκόπιο των ειδικών, μετά τις ανακατατάξεις που είχαν συμβεί πέρυσι που η γρίπη ενέσκηψε νωρίτερα από το αναμενόμενο, και άντεξε στην κούρσα με τον κορωνοϊό, κυκλοφορώντας παράλληλα, όλη τη χειμερινή περίοδο.
Όπως επισήμανε η διευθύντρια του ECDC, Aντρεα Άμον, σε ειδική ενημέρωση την περασμένη Πέμπτη, «η κυκλοφορία του SARS-COV-2 υποχώρησε αισθητά πέρυσι σε σχέση με τα προηγούμενα δύο χρόνια, αλλά ο αντίκτυπός του ενισχύθηκε από τη συν-κυκλοφορία της γρίπης και του RSV, με αποτέλεσμα οι υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης να υφίστανται μεγάλη πίεση». Το ίδιο αναμένεται κι εφέτος.
Αδύναμος στόχος αποδεικνύονται με βάση τα τελευταία στοιχεία του Σεπτεμβρίου οι ηλικιωμένοι. Στην πλειονότητα των χωρών της Ευρώπης που αναφέρουν δεδομένα στο ECDC σχετικά με τον αριθμό των κρουσμάτων covid ανά ηλικία, καταγράφηκε αύξηση της λοίμωξης στα άτομα ηλικίας άνω των 65 χρόνων.
Ζητούμενο για όλες τις χώρες είναι να ελαχιστοποιήσουν την αναμενόμενη επιβάρυνση των συστημάτων υγείας, που προκαλείται από τη συν-κυκλοφορία των αναπνευστικών ιών, κάτι που επιτυγχάνεται με τον εμβολιασμό. Μάλιστα, μελέτη του ECDC δείχνει ότι μια αποτελεσματική εκστρατεία εμβολιασμού για τη λοίμωξη covid θα μπορούσε να μειώσει μέχρι τον Φεβρουάριο έως και 32% τις νοσηλείες λόγω κορωνοϊού των ατόμων ηλικίας άνω των 60, στις χώρες της Ευρώπης.
Στο πλαίσιο αυτό, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών έχει διαμορφώσει τις συστάσεις για τη χορήγηση των νέων αντιγριπικών εμβολίων – που θα περιληφθούν σε σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Υγείας- καθώς και των εμβολίων για τον κορωνοϊό.
Οι ομάδες υψηλού κινδύνου
Το αντιγριπικό εμβόλιο – που σημειωτέον θα είναι συνταγογραφούμενο και δωρεάν- πρέπει να λάβουν όσοι είναι 60 ετών και άνω, όλα τα άτομα από 12 ετών και άνω που έχουν υποκείμενα προβλήματα υγείας, οι έγκυοι, οι ανοσοκατεσταλμένοι, όσοι διαμένουν σε Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων και Μονάδες Χρονίως Πασχόντων καθώς και όσοι τους φροντίζουν, οι υγειονομικοί εργαζόμενοι.
Για όλες αυτές οι ομάδες πληθυσμού συστήνεται και ο αναμνηστικός εμβολιασμός για τον κορωνοϊό. Ωστόσο, η πρόσβαση στα εμβολιαστικά κέντρα της ΠΦΥ και των νοσοκομείων, κατά περίπτωση, θα είναι ανοιχτή για όλους όσοι επιθυμούν να θωρακιστούν έναντι του κορωνοϊού.
Προς το παρόν, η υποπαραλλαγή BA.2.86, όπως είναι η επίσημη ονομασία της «Pirola», δεν αλλάζει τις συστάσεις των αρμοδίων. Έχει μεγάλο αριθμό μεταλλάξεων, περισσότερων από 30, και για αυτό βρίσκεται στο «μικροσκόπιο» των επιστημόνων, αλλά δεν τεκμηριώνεται ότι η μόλυνση με αυτές τις παραλλαγές μπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρές ασθένειες ή να κάνει τα εμβόλια λιγότερο αποτελεσματικά έναντι σοβαρών ασθενειών σε σύγκριση με προηγούμενες παραλλαγές που κυκλοφορούσαν.
Σε ό,τι αφορά τον ιό RSV, πρόκειται για έναν κοινό αναπνευστικό ιό που συνήθως προκαλεί ήπια συμπτώματα κρυολογήματος. Οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν σε διάστημα έως 10-14 ημερών, ωστόσο μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές σε ευάλωτα λόγω μεγάλης ηλικίας ή σοβαρών παθήσεων άτομα. Επίσης, επικίνδυνος αποδεικνύεται ο ιός RSV και για τα πολύ μικρά βρέφη έως 6 μηνών.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) και η Κομισιόν έχουν δώσει το πράσινο φως για δύο εμβόλια έναντι του RSV (GlaxoSmithKlein, Pfizer) για τα οποία όμως δεν έχουν δοθεί ακόμη συγκεκριμένες συστάσεις για τη χορήγησή τους σε ευρωπαϊκό ή σε εθνικό επίπεδο.
