Συνέντευξη στον Μάνο Χατζηγιάννη
“Η άποψη μου είναι ότι η Αμερική ουδέποτε θα υποστήριζε την Ελλάδα σε μία ένοπλη σύγκρουση με την Τουρκία όπως κάποιοι υπονοούν“αναφέρει μεταξύ άλλων στην αποκλειστική του συνέντευξη στο ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος, Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας-ΠΕΜΑΣ
Αναλύει γιατί είναι σημαντική η συμφωνία μας με την Γαλλία, πέραν όσων τετριμένων έχουμε συνηθίσει να ακούμε, υπογραμμίζοντας κυρίως τον τρόπο που θα πρέπει να την εκμεταλλευτεί η χώρα μας. Σχολιάζει και τις υπόλοιπες συμφωνίες , αλλά τονίζει πως “η υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας, της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων είναι ευθύνη δική μας, των Ελλήνων όπως έχουμε αποδείξει ιστορικά και αυτή η ευθύνη δεν εκχωρείται”.
Διαφωνεί με το αφήγημα πως η Τουρκία απομονώνεται και υποστηρίζει πως “καλώς ή κακώς η Τουρκία έχει αμείωτη την αξία της στο γεωπολιτικό χρηματιστήριο και χώρες όπως τα ΗΑΕ, η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία, ίσως αργότερα και το Ισραήλ βλέπουν ότι το συμφέρον τους, τις οδηγεί σε μία κατ΄ αρχήν χαλάρωση των τεταμένων σχέσεων και σε δεύτερο χρόνο σε πλήρη εξομάλυνση”.
Προσγειώνει τους πάντες θυμίζοντας πως η συμφωνία μας με τις ΗΠΑ κρατάει από το 1990, ενώ για την Ρωσία τονίζει πως “εκτός του ότι είναι Μόνιμο Μέλος του ΣΑ/ΟΗΕ, είναι πλέον μία Μεγάλη Δύναμη και αρέσει δεν αρέσει χωρίς αυτήν δεν μπορούμε να μιλάμε για Ευρωατλαντική Αρχιτεκτονική Ασφαλείας”.
Θεωρεί επίσης πως “η Ευρώπη κινείται πολύ αργά και δεν αλλάζει” , ενώ τέλος για την κατάσταση στα Βαλκάνια εκτιμάει πως η χώρα μας “μπορεί με τα μέσα που έχει να προβάλει ως αποσταθεροποιητικό παράγοντα τις κυρίαρχες ιδέες στα Τίρανα που επιζητεί ένταξη στην για Μεγάλη Αλβανία, όπως επίσης να κατοχυρώσει τα δικαιώματα της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας, επίσης να καταστήσει σαφές στην «Βόρεια Μακεδονία» ότι θα πρέπει να εφαρμόζει πλήρως του όρους της Συμφωνίας των Πρεσπών η οποία επιμένω ότι είναι εθνικά βλαπτική”
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:
-Στρατηγέ, τα πιόνια στην σκακιέρα στην περιοχή ζωτικού εθνικού και γεωπολιτικού ενδιαφέροντος για την χώρα μας κινούνται. Δύο μήνες μετά τις υπογραφείσες συμφωνίες με Γαλλία και ΗΠΑ τι αξιολόγηση μπορούμε να κάνουμε σε συνάρτηση και με άλλες, οικονομικές, ενεργειακές ή στρατιωτικές, όπως αυτές με Αίγυπτο και χώρες του Κόλπου;
Όντως κύριε Χατζηγιάννη υπάρχει μεγάλη κινητικότητα στην ευρύτερη περιφέρεια η οποία μας ενδιαφέρει και βλέπουμε ότι και κάποιες εξελίξεις ακόμα και σε μακρινή μας περιοχή μπορεί από «καραμπόλα» και συμπαθάτε με για την λέξη μας επηρεάζει όπως έγινε κατά την εκτίμηση πολλών από εμάς με την AUKUS.
Η Συμφωνία μεταξύ της Γαλλίας και της Ελλάδας για την «εγκαθίδρυση Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης για τη Συνεργασία στην Άμυνα και την Ασφάλεια» με τις προβλέψεις του Άρθρου 2 περί αμοιβαίας συνδρομής σε περίπτωση που διαπιστωθεί από κοινού επίθεση εναντίον της επικράτειας ενός από τα δύο μέρη καθιστούν την Συμφωνία μοναδική και δημιουργούν συνθήκες στρατηγικής εξισορρόπησης. Πέρα όμως από τα παραπάνω η Συμφωνία επιτρέπει στην Ελλάδα να αναλάβει δίπλα στην Γαλλία πρωταγωνιστικό ρόλο στις πρωτοβουλίες που αφορούν στην Κοινή Πολιτική Άμυνας και Ασφάλειας της ΕΕ, στην Στρατηγική Αυτονομίας της Ένωσης αλλά και την ευρωπαϊκή ταυτότητα του ΝΑΤΟ.
Το ζήτημα όμως είναι πως η Ελλάδα από εδώ και πέρα θα εκμεταλλευτεί την Συμφωνία αυτή όπως και το δεύτερο τροποποιητικό Πρωτόκολλο της Συμφωνίας Αμυντικής Συνεργασίας με τις ΗΠΑ που και αυτή συνεισφέρει στην ασφάλειας της Χώρας.
Οι χώρες με τις οποίες έχουμε Στρατηγική Συνεργασία (και όχι Συμμαχία όπως κακώς αποκαλείται) όπως η Αίγυπτος , τα ΗΑΕ αλλά και το Ισραήλ ανήκουν στο πλέγμα συνεργασιών τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με την Γαλλία και αυτό είναι ακόμα ένα θετικό σημείο.
Αισθάνομαι όμως υποχρεωμένος, διότι έχουν ακουσθεί υπερβολές που δεν μας τιμούν, να σημειώσω ότι η υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας, της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων είναι ευθύνη δική μας, των Ελλήνων όπως έχουμε αποδείξει ιστορικά και αυτή η ευθύνη δεν εκχωρείται.. Καμία Συμμαχία δεν μας εξασφαλίζει έστω και εν μέρει, αν είμαστε υποχωρητικοί και δεν δημιουργήσουμε αξιόπιστη αποτρεπτική ικανότητα.
-Στην αντίπερα όχθη η Τουρκία του Ερντογάν, που όλο πέφτει και όλο στην θέση του βρίσκεται, προσπαθεί να επαναπροσεγγίσει τις χώρες του Κόλπου, αλλά και λαμβάνει οικονομικό “δεκανίκι” από ευρωπαϊκές χώρες. Θεωρείτε πως η προσέγγιση είναι ευκαιριακή ή θα πρέπει να ανησυχούμε για αλλαγή ισορροπιών;
Εκτός από την Οικονομία της δεν εκτιμώ ότι σε κάποιο άλλο πεδίο «πέφτει» η Τουρκία. Ούτε απομονωμένη είναι ούτε στριμωγμένη όπως είναι το αφήγημα κάποιων που προσπαθούν να μας καθησυχάσουν από την διαρκή επιθετικότητα. Το ότι δεν συμφωνούν οι περισσότερες χώρες με τις πρακτικές της δεν σημαίνει ότι την… απομονώνουν. Οι διεθνείς σχέσεις όπως συνήθως επισημαίνω διακατέχονται από μία έντονη κυνικότητα. Είναι τα συμφέροντα αυτά που τις καθορίζουν. Τα συμφέροντα της Ισπανίας επιβάλουν αμυντικές και οικονομικές σχέσεις με την Τουρκία, όπως και τα συμφέροντα της Γερμανίας την κάνουν να παραβλέπει τις αξίες που διέπουν την ΕΕ και να χαϊδεύει την Τουρκία, όποιος και είναι ο Καγκελάριος και ο ΥΠΕΞ όπως είδαμε την προηγούμενη εβδομάδα με νέο μπλοκάρισμα κυρώσεων. Καλώς ή κακώς η Τουρκία έχει αμείωτη την αξία της στο γεωπολιτικό χρηματιστήριο και χώρες όπως τα ΗΑΕ, η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία, ίσως αργότερα και το Ισραήλ βλέπουν ότι το συμφέρον τους, τις οδηγεί σε μία κατ΄ αρχήν χαλάρωση των τεταμένων σχέσεων (Détente) και σε δεύτερο χρόνο σε πλήρη εξομάλυνση.
Δεν είναι ευκαιριακή προσέγγιση, ούτε αλλάζει τις ισορροπίες αν εμείς διατηρούμε σε αυτές τις στρατηγικές ισορροπίες το αναγκαίο ειδικό βάρος. Άλλωστε όπως έχει πει ο μέγας στοχαστής Παναγιώτης Κονδύλης : Καμιά προστασία και καμιά συμμαχία δεν διασφαλίζει τελειωτικά όποιον βρίσκεται μαζί της σε σχέση μονομερούς εξάρτησης. Η αξία μιας συμμαχίας για μιαν ορισμένη πλευρά καθορίζεται από το ειδικό βάρος της πλευράς αυτής μέσα στο πλαίσιο της συμμαχίας. Ισχυροί σύμμαχοι είναι άχρηστοι σε όποιον δεν διαθέτει ο ίδιος σεβαστό ειδικό βάρος
-Ειδικά για την συμφωνία Αθήνας -Ουάσινγκτον μέχρι που φτάνει το...πάπλωμα πιστεύετε και πως κρίνετε την πολυποίκιλη κι ενισχυμένη αμερικανική παρουσία στην χώρα μας το τελευταίο διάστημα; Τουρκική αντίδραση έχει ήδη υπάρξει, πιστεύετε θα έχουμε και ρωσική;
Συμφωνίας που υπάρχει από το …1990. Επεκτείνεται σε ότι αφορά τις βάσεις και διευκολύνσεις και επαναβεβαιώνει αυτά που προβλέπει η Συμφωνία του 1990. Κάνω αυτήν την διευκρίνιση γιατί ακούστηκαν πολλές υπερβολές. Η επιστολή του Αμερικανού ΥΠΕΞ Άντονυ Μπλίνκεν είναι βέβαια σημαντική και έχει πολιτική βαρύτητα αλλά δεν είναι συμβατική δέσμευση.
Η άποψη μου είναι ότι η Αμερική ουδέποτε θα υποστήριζε την Ελλάδα σε μία ένοπλη σύγκρουση με την Τουρκία όπως κάποιοι υπονοούν. Είναι αρκετά σημαντική για αυτήν. Άλλωστε πάντα μιλούν για… αμφισβητούμενα ύδατα, αοριστίες για την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου, μείωση του στρατιωτικού αποτυπώματος στα νησιά (και ο νοών νοείτω) ενώ ζητούν αορίστως και γενικώς διάλογο για τις ελληνοτουρκικές διαφορές (σημειώστε τον πληθυντικό) . Όλα αυτά τα κατανοεί πολύ καλά η Άγκυρα και για αυτό εξέφρασε… αντίδραση για την αντίδραση. Αν όπως λέγεται εκνευρίζεται για τις διευκολύνσεις στην Αλεξανδρούπολη είναι γιατί βλέπει ότι οι Αμερικανοί αναπτύσσουν δυνάμεις στην Μαύρη Θάλασσα μέσω αυτής και όχι μέσω των. ..Στενών.
Η Ρωσική δυσαρέσκεια είναι βέβαιο ότι έχει μεταφερθεί στην Ελληνική Κυβέρνηση μέσω των διπλωματικών δίαυλων και οπωσδήποτε κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην Μόσχα.
-Τι αλλαγές μπορεί να προκύψουν από την συνάντηση Πούτιν-Μητσοτάκη και πως δύναται αυτή να μας ωφελήσει; .
H συνάντηση Πούτιν – Μητσοτάκη στο Σότσι την 8 Δεκεμβρίου έγινε σε μία πολύ δύσκολη περίοδο καθόσον οι σχέσεις ΝΑΤΟ - Ρωσίας βρίσκονται στη χειρότερη κατάσταση μετά το 2014 όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία και υποστήριξε τη βίαιη απόσχιση της Ανατολικής Ουκρανίας στο Ντόντσεκ και Λουγκάσκ. Η Ρωσία αντιπαρατίθεται στο ΝΑΤΟ και το ΝΑΤΟ στην Ρωσία η οποία έχει και ιδιαίτερη σχέση με την Τουρκία.
Σε θέματα χαμηλής πολιτικής, όπως ενέργεια, τουρισμός, πολιτισμός, εμπόριο κλπ το πρόσημο της επίσκεψης. Δεν νομίζω όμως στα θέματα υψηλής πολιτικής να είχαμε κάτι αξιοσημείωτο πλέον της διαχρονικής στάσης της Μόσχας στο Κυπριακό που ευνοεί την βιωσιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του ΣΑ/ΟΗΕ και φυσικά τις θέσεις της ελληνικής πλευράς. Βέβαια οτιδήποτε υπονομεύει το ΝΑΤΟ, όπως η ένταση στις Ελληνοτουρκικές Σχέσεις με ευθύνη της Τουρκίας ευνοεί την Μόσχα που αντιμετωπίζει πλέον την Ατλαντική Συμμαχία ως αντίπαλο και αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.
Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι η Ρωσία εκτός του ότι είναι Μόνιμο Μέλος του ΣΑ/ΟΗΕ, είναι πλέον μία Μεγάλη Δύναμη και αρέσει δεν αρέσει χωρίς αυτήν δεν μπορούμε να μιλάμε για Ευρωατλαντική Αρχιτεκτονική Ασφαλείας έστω και με τον τρόπο που αυτή την αντιλαμβάνεται. Επιπροσθέτως έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την περιοχή μας. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα μας τηρουμένων των αναλογιών θα πρέπει να διατηρεί όσο το δυνατόν καλές σχέσεις.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αποκάλυψη ZDF: Οι Γερμανοί βρίσκονται πίσω από την κατασκευή του τουρκικού Bayraktar TB2
-Η Ευρώπη αλλάζει και αυτή. Στην Γερμανία η εποχή Μέρκελ παρήλθε, ενώ η Γαλλία βγαίνει μπροστά με την βοήθεια και της Ιταλίας. Την ίδια στιγμή ολοένα και περισσότερο ακούγονται πληροφορίες για ενεργοποίηση του Ευρω-στρατού. Μπορεί να επιτευχθεί πιστεύετε το δόγμα Μακρόν και με τι ...τίμημα; Επίσης τι ρόλο μπορεί να παίξει η Ελλάδα σε όλο αυτό.
Κατά την άποψη μου η Ευρώπη κινείται πολύ αργά και δεν πιστεύω ότι αλλάζει. Το ότι τα εθνικά συμφέροντα των κρατών μελών και ιδιαίτερα αυτά των ισχυρών χωρών κατέστησαν την ΕΕ σε ότι αφορά την Κοινή Πολιτική Άμυνας και Ασφάλειας πλαδαρή και άνευρη με κάνουν εξαιρετικά επιφυλακτικό σε ότι αφορά τον πυλώνα αυτό που ευρέως στην χώρα μας αποκαλείται… «Ευρωστρατός». Ακούγονται κατά διαστήματα μεγάλα λόγια κενού περιεχομένου κάθε φορά που διαπιστώνεται το αμυντικό έλλειμμα της ΕΕ παρά την σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί την τελευταία δεκαετία αλλά κάθε εξέλιξη θα είναι περιορισμένη. Μακάρι να γίνει κάτι ριζοσπαστικό, μακάρι. Ο Μακρόν ο οποίος και αυτός πρωτίστως τα συμφέροντα της Γαλλίας θέλει να προωθήσει θα ήθελε να είναι στρατηγικά αυτόνομη η ΕΕ και για αυτό αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και μένει να δούμε με την έναρξη της Γαλλικής Προεδρίας της ΕΕ τι άλλο θα γίνει. Η Ελλάδα θα πρέπει να είναι μαζί με την Γαλλία σε αυτό το πεδίο. Άλλωστε οι Αμερικανοί κάθε τόσο καλούν τους Ευρωπαίους να αναλάβουν μεγαλύτερες ευθύνες σε ότι αφορά στην Άμυνα και Ασφάλεια τους.
-Τέλος, σας ανησυχούν όσα διαδραματίζονται το τελευταίο διάστημα στα Βαλκάνια, σε Αλβανία-Κόσοβο, Βοσνία αλλά και για την πολιτική αναταραχή στα Σκόπια;
Τα όσα διαδραματίζονται στα Δυτικά Βαλκάνια αποδεικνύουν ότι το εγγύς περιβάλλον μας συνεχίζει να είναι ασταθές καθόσον οι παράγοντες αστάθειας δεν έχουν εκλείψει. Βέβαια υπάρχουν και οι εξωτερικοί δρώντες οι οποίοι παίζουν τον δικό τους ρόλο. Η εξωτερική πολιτική της χώρας μας θα πρέπει να διέπεται από στρατηγική ενόραση και να προηγείται των γεγονότων και όχι να τα ακολουθεί ασθμαίνοντας. Μπορεί με τα μέσα που έχει να προβάλει ως αποσταθεροποιητικό παράγοντα τις κυρίαρχες ιδέες στα Τίρανα που επιζητεί ένταξη στην για Μεγάλη Αλβανία, όπως επίσης να κατοχυρώσει τα δικαιώματα της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας, επίσης να καταστήσει σαφές στην «Βόρεια Μακεδονία» ότι θα πρέπει να εφαρμόζει πλήρως του όρους της Συμφωνίας των Πρεσπών η οποία επιμένω ότι είναι εθνικά βλαπτική.
