Ένα μυστήριο 150 χρόνων στην πόλη του Δαβίδ κατάφεραν να λύσουν οι αρχαιολόγοι, ανακαλύπτοντας, στην αρχαιολογική περιοχή «Givati Parking Lot», τεράστια τάφρο, που χρησιμοποιούταν για την οχύρωση και την προστασία του Όρους του Ναού και του ανακτόρου από την υπόλοιπη πόλη, στη βιβλική εποχή της Ιερουσαλήμ.
Την ανακάλυψη ανακοίνωσαν, στις 21 Ιουλίου, η Ισραηλινή Αρχή Αρχαιοτήτων (ΙΑΑ) και το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ.
Για περισσότερο από 1,5 αιώνα, η βόρεια οχύρωση της πόλης είχε διαφύγει από τις μελέτες των αρχαιολόγων, καθώς ήταν αδύνατον να εντοπίσουν τα ίχνη της. Ωστόσο, οι πρόσφατες ανασκαφές στην περιοχή Givati Parking Lot, παρακείμενη στα Παλαιά Τείχη της πόλης, αποκάλυψαν ότι, η τάφρος χώριζε την πόλη του Δαβίδ στην μέση, διαχωρίζοντας το Όρος του Ναού και την περιοχή Ophel, από την υπόλοιπη Ιερουσαλήμ.
Τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του οχυρωματικού έργου
Αρχικά, ο σκοπός της λάξευσης του βράχου, δεν ήταν γνωστός στους αρχαιολόγους όμως, περαιτέρω ανασκαφές έκαναν δυνατή τη σύνδεσή του με προγενέστερες ανακαλύψεις, οδηγώντας στην αποκάλυψη ότι πρόκειται για ένα τμήμα της βόρειας οχυρωματικής γραμμής της κάτω πόλης.
Η πελώρια τάφρος, τουλάχιστον 9 μέτρων βάθους και 30 μέτρων πλάτους, σύμφωνα με δελτίο τύπου της ΙΑΑ, ήταν ένα «από τα σπουδαιότερα οχυρωματικά έργα που προστάτευαν την πόλη της Ιερουσαλήμ».
«Δεν είναι γνωστό πότε πρωτοδημιουργήθηκε η τάφρος, όμως τα ευρήματα μαρτυρούν ότι, χρησιμοποιήθηκε κατά την περίοδο που η Ιερουσαλήμ ήταν πρωτεύουσα του Βασιλείου της Ιουδαίας-σχεδόν 3.000 χρόνια πριν, ξεκινώντας από τον βασιλιά Ιωσία», σύμφωνα με τους επικεφαλής της ανασκαφής, Δρ. Yuval Gadot και Δρ. Yiftah Shalev. «Εκείνα τα χρόνια, η τάφρος χώριζε το νότιο οικιστικό τμήμα της πόλης από την κυρίαρχη Ακρόπολη στα βόρεια – την άνω πόλη όπου βρίσκονταν το παλάτι και ο ναός».
Αλλαγή της τοπογραφίας και επίδειξη ισχύος του Βασιλείου της Ιερουσαλήμ
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η οχύρωση άλλαξε τη φυσική τοπογραφία της Ιερουσαλήμ, ενώ για τη δημιουργία της, απαιτήθηκαν προηγμένες γνώσεις μηχανικής και πλούσιοι πόροι.
H IAA περιγράφει πως, τα προηγούμενα 150 χρόνια, είχαν πραγματοποιηθεί πάρα πολλές προσπάθειες από ερευνητές και αρχαιολόγους, προκειμένου να ιχνηλατήσουν τη διαδρομή της βόρειας οχύρωσης της Ιερουσαλήμ αλλά αυτή ανακαλύφθηκε τώρα, στη διάρκεια των ανασκαφών στο Givati Parking Lot.
«Η κατασκευή της τάφρου, ήταν μία επιχείρηση μεγάλης, μνημειώδους έκτασης, σχεδιασμένη ώστε ν’ αλλάξει και να προσαρμόσει τη φυσική τοπογραφία, με στόχο την επίδειξη ισχύος των κυβερνώντων της Ιερουσαλήμ σ’ όσους διάβαιναν τις πύλες της», αναφέρει η ΙΑΑ.
«Μετά τη σπουδαία ανακάλυψη, επανεξετάσθηκαν προηγούμενες αναφορές ανασκαφών, οι οποίες είχαν συνταχθεί από τη βρετανίδα αρχαιολόγο Kathleen Kenyon, η οποία πραγματοποίησε ανασκαφές στην πόλη του Δαβίδ το 1960, στην περιοχή λίγο πιο ανατολικά από τη σημερινή περιοχή Givati Parking Lot», εξηγεί ο Δρ. Yuval Gadot.
«Είναι σαφές ότι, η Kenyon είχε παρατηρήσει ότι, ο φυσικός βράχος έχει κλίση προς τα βόρεια σ’ ένα σημείο όπου κανονικά, θα έπρεπε να στέκει κάθετος. Η Keynon θεώρησε ότι πρόκειται για μία φυσική κοιλάδα, όμως τώρα αποδεικνύεται ότι, το σημείο που είχε ανακαλύψει, ήταν η συνέχεια της τάφρου, λαξευμένη προς τα δυτικά. Η σύνδεση των δύο ακάλυπτων τμημάτων, δημιουργεί μία πλατιά και βαθιά τάφρο, η οποία εκτείνεται τουλάχιστον 70 μέτρα από την ανατολή προς τη δύση», αναφέρει ο Gadot.
Η παρατήρηση της αρχαιολόγου Kathleen Kenyon το 1960
H ανακάλυψη ταιριάζει με τις αναφορές της Βίβλου στην τοπογραφία της περιοχής. Μία απ’ τις αναφορές αυτές, βρίσκεται στο πρώτο Βιβλίο των Βασιλέων (11: 27), όπου περιγράφεται πως ο Σολομώντας χτίζει την οχύρωση, η οποία ονομάζεται «Millo»: «Ο Σολομώντας έχτισε τη Millo και έκλεισε το ρήγμα του τοίχου της Πόλης του Δαβίδ, του πατέρα του».
«Πρόκειται για μία συναρπαστική ανακάλυψη, η οποία ανοίγει εκ νέου τη συζήτηση για τους όρους των αναφορών της Βίβλου στην τοπογραφία της Ιερουσαλήμ, όπως οι περιοχές Ophel και Millo», εξηγεί η IAA.
O Δρ. Shalev, σχολιάζοντας την ανακάλυψη, είπε πως «είναι άγνωστο πότε χτίστηκε η τάφρος. Τόσο σημαντικά σχέδια κατασκευών και λατομικές δραστηριότητες στην Ιερουσαλήμ, χρονολογούνται στην Μέση Εποχή του Χαλκού-σχεδόν 3.800 χρόνια στο παρελθόν (αρχές της 2ης χιλιετίας π.Χ.). Αν η τάφρος χτίσθηκε την περίοδο αυτή, τότε σκοπός του έργου ήταν η προστασία της πόλης από τα βόρεια-το μόνο αδύναμο σημείο της πλευράς της Πόλης του Δαβίδ. Σε κάθε περίπτωση, είμαστε βέβαιοι ότι χρησιμοποιήθηκε κατά την περίοδο του Πρώτου Ναού και της Βασιλείας του Ιούδα (ένατος αιώνας π.Χ.), δημιουργώντας ένα ξεκάθαρο σύνορο ανάμεσα στην κατοικημένη πόλη στον νότο και την άνω πόλη, στο βορά»,.
«Η αρχαία Ιερουσαλήμ είχε χτιστεί στην κορυφή μίας στενής και απότομης κορυφογραμμής, εκτεινόμενη σε λόφους και κοιλάδες που τη χώριζαν στα διακριτά της μέρη και κάνοντας την μετακίνηση από το ένα σημείο στο άλλο, δύσκολη. Έτσι, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλές από τις κατασκευαστικές εταιρείες των ανακτόρων, εργάστηκαν για την αναμόρφωση της τοπογραφίας», συνέχισε .
Πλέον προκύπτει με σαφήνεια ότι, σ’ όλη τη διάρκεια της Εποχής του Σιδήρου (την περίοδο του Πρώτου Ναού) – η περίοδος η οποία είναι συμπτυγμένη στα βιβλία της Βίβλου – η πόλη ήταν διαιρεμένη τουλάχιστον σε δύο διακριτά μέρη. Ο διαχωρισμός της πόλης της Ιερουσαλήμ παρέμεινε και στη διάρκεια της Περσικής και της Ελληνιστικής περιόδου.
Ο διευθυντής της ΙΑΑ, μίλησε επαινετικά για την ανακάλυψη: «Οι ανασκαφές στην Πόλη του Δαβίδ δεν παύουν να μας εκπλήσσουν: για μία ακόμη φορά, οι ανακαλύψεις ρίχνουν ζωηρό φως στη βιβλιογραφία της Βίβλου. Όταν στέκεσαι στο έδαφος αυτής της γιγαντιαίας ανασκαφής και σε περιβάλλουν οι πελώριοι, πελεκημένοι τοίχοι, αισθάνεσαι δέος και εκτίμηση για τους αρχαίους πληθυσμούς οι οποίοι, πριν από περίπου 3.800 χρόνια, κίνησαν κυριολεκτικά βουνά και λόφους», είπε.
Τα πορίσματα της ανασκαφής θα παρουσιαστούν σε συνέδριο για τις Σπουδές της Πόλης του Δαβίδ, στις αρχές του Αυγούστου.
