Παρά την επέλαση του πληθωρισμού από την αρχή του χρόνου, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι τα ελληνικά νοικοκυριά πιέζονται μεν από τις συνεχείς ανατιμήσεις, αλλά το δεύτερο τρίμηνο αύξησαν τις καταναλωτικές τους δαπάνες κατά 20,1%, ενώ το τρίτο τρίμηνο του χρόνου αύξησαν τις καταθέσεις τους κατά 1,4 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τον Τάσο Δασόπουλο "ανθεκτικότητα" της ιδιωτικής κατανάλωσης καταγράφεται στα τριμηνιαία στοιχεία που δημοσιοποίησε η ΕΛΣΤΑΤ, σύμφωνα με τα οποία το δεύτερο τρίμηνο του χρόνου καταγράφεται αύξηση κατά 1,7% στο διαθέσιμο εισόδημα και 20,1% στις δαπάνες των νοικοκυριών.
Είναι σαφές, ότι η αύξηση των δαπανών ενσωματώνει και τις συνεχείς ανατιμήσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες και την άνοδο του πληθωρισμού με διψήφιους ρυθμούς για έξι συνεχόμενους μήνες. Ωστόσο, δεν αναιρεί το γεγονός ότι, ακόμη και "αποπληθωρισμένες", οι δαπάνες υποδηλώνουν μια αύξηση της κατανάλωσης πάνω από 8%, τουλάχιστον για το πρώτο μισό του 2022.
Σε απόλυτα ποσά η τελική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων που εξυπηρετούν νοικοκυριά αυξήθηκε το β’ τρίμηνο του 2022 στα 37,7 δισ. ευρώ από 31,4 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του 2021. Αυτό σημαίνει ότι οι επιδοτήσεις σε ηλεκτρικό ρεύμα και υγρά καύσιμα (το διάστημα Απριλίου-Ιουνίου έτρεξε το fuel pass 1) μετρίασαν τις επιπτώσεις από την ενεργειακή κρίση στο διαθέσιμο εισόδημα. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα νοικοκυριά δεν νιώθουν το πορτοφόλι τους να αδειάζει με ταχύτερους ρυθμούς απ’ ότι έναν χρόνο νωρίτερα. Αυτό δείχνει το γεγονός ότι για το διάστημα Απριλίου Ιουνίου η ακαθάριστη αποταμίευση επιβραδύνθηκε κατά 14,2%.
Το μεγάλο πρόβλημα με τον υψηλό πληθωρισμό αφορά κυρίως τα εισοδήματα που βρίσκονται από το όριο της φτώχειας (5640 ευρώ) και λίγο υψηλότερα έως και 7000- 7500 ευρώ, που δεν έχουν περιθώριο αποταμίευσης και, λόγω των ανατιμήσεων, έχουν αναγκαστεί σε περικοπές ακόμη και σε βασικά είδη διατροφής.
Αύξηση των καταθέσεων
Σε ό,τι αφορά το τρίτο τρίμηνο, την τάση για τα νοικοκυριά δίνει η εξέλιξη των καταθέσεων, που αποτελεί ένα ανεπίσημο δείκτη για το επίπεδο διατήρησης του διαθέσιμου εισοδήματος. Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα για το διάστημα Ιουλίου - Σεπτεμβρίου αυξήθηκαν κατά 2,6 δισ. ευρώ από τα 182,9 δισ. ευρώ τον Ιούλιο στα 185,5 δισ. τον Σεπτέμβριο.
Οι καταθέσεις των επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 1,19 δισ. ευρώ, ενώ οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 1,41 δισ. ευρώ.
Μόνο τον Σεπτέμβριο, η αποταμίευση του ιδιωτικού τομέα πλην τραπεζών αυξήθηκε συνολικά κατά 2,25 δισ. ευρώ, έναντι αύξησης κατά 89 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Οι καταθέσεις των νοικοκυριών, παρουσίασαν αύξηση κατά 753 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2022, έναντι αύξησης κατά 465 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα,
Οι επιχειρήσεις αύξησαν τον Σεπτέμβριο τις καταθέσεις τους κατά 1.502 εκατ. ευρώ, έναντι μείωσης κατά 376 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Καύσιμο για την ανάπτυξη
Τα απολογιστικά στοιχεία της στατιστικής αρχής για το β’ τρίμηνο, αλλά και η πορεία των καταθέσεων για το γ’ τρίμηνο του χρόνου, επιβεβαιώνουν την ανεπίσημη ακόμη πρόβλεψη ότι η αύξηση του ΑΕΠ θα φτάσει και ίσως και να ξεπεράσει το 6% για φέτος.
Τούτο με δεδομένο ότι, παρά την απόλυτη αύξηση του ποσοστού των επενδύσεων και των εξαγωγών στο ΑΕΠ, "βαρόμετρο" για τον ρυθμό ανάπτυξης κάθε χρονιάς παραμένει η ιδιωτική κατανάλωση, η οποία παράγει πάνω από το 65% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.
