Το 2000, ένα από τα χειρότερα ατυχήματα υποβρυχίων εν καιρώ ειρήνης, έλαβε χώρα στα ανοικτά των ακτών της Ρωσίας. Μια τεράστια έκρηξη βύθισε το γιγάντιο πυρηνοκίνητο υποβρύχιο Kursk, σκοτώνοντας το μεγαλύτερο μέρος του πληρώματος του και καθηλώνοντας σχεδόν 24 επιζώντες εκατοντάδες πόδια κάτω από την επιφάνεια του νερού. Μια διεθνής ομάδα διάσωσης συγκεντρώθηκε για να σώσει τους ναύτες, αλλά δεν κατάφερε να τους φτάσει εγκαίρως.
Το Kursk, ένα ρωσικό πυρηνικό υποβρύχιο, βυθίστηκε στις 12 Αυγούστου 2000, κατά τη διάρκεια άσκησης του Βόρειου Στόλου σε βάθος 108 μέτρων, σκοτώνοντας και τα 118 μέλη του πληρώματος. Σύμφωνα με την επίσημη ιστορία, η τραγωδία προκλήθηκε από έκρηξη τορπίλης στο πλοίο.
Σύμφωνα με Ρώσο Ναύαρχο, η βύθιση του Kursk ήταν αποτέλεσμα σύγκρουσης με υποβρύχιο του ΝΑΤΟ. Ο χαμός του πλοίου το 2000, παραμένει μια από τις πιο τραγικές απώλειες στην ιστορία του ρωσικού ναυτικού.
Το ξένο υποβρύχιο που είχε «συγκρουσθεί» με το Kursk, εντοπίστηκε στη συνέχεια στα ανοιχτά της Νορβηγίας από ένα ανθυποβρυχιακό αεροσκάφος του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού, είπε στο strana.news ο ναύαρχος Vyacheslav Popov, πρώην διοικητής του Βόρειου Στόλου (1999-2001).
Επιπλέον, ο ναύαρχος ισχυρίστηκε ότι γνωρίζει το όνομα του εν λόγω υποβρυχίου «με 90% βεβαιότητα». Ωστόσο, τόνισε ότι δεν μπορεί να δημοσιεύσει τα στοιχεία για να στηρίξει τους ισχυρισμούς του.
Σύμφωνα με τον Ποπόφ, το υποβρύχιο του ΝΑΤΟ παρακολουθούσε το Κουρσκ, αλλά πλησίασε πολύ κοντά του, «ή ο ελιγμός του Κουρσκ οδήγησε σε απώλεια επαφής». Τόνισε ότι το ξένο υποβρύχιο υπέστη ζημιές, ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης με το Kursk και της έκρηξης που ακολούθησε.
«Το ξένο υποβρύχιο βρισκόταν στο έδαφος για αρκετή ώρα, προσπαθώντας να ανακτήσει την ικανότητά του να κινείται. Και αφού το αποκατέστησε, πήγε στη βάση του, η οποία καταγράφηκε επίσης από ανθυποβρυχιακό αεροσκάφος της Ρωσίας, στα ανοικτά των ακτών της Νορβηγίας», είπε ο Ποπόφ.
Ο ναύαρχος υπενθύμισε επίσης, ότι οι ασκήσεις του Βόρειου Στόλου τον Αύγουστο του 2000, πραγματοποιήθηκαν τόσο σε ρωσικά όσο και σε ουδέτερα ύδατα. Σύμφωνα με τον Ποπόφ, τρία ξένα υποβρύχια συγκέντρωναν αναγνωρίσεις κατά τη διάρκεια των ασκήσεων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Τι θα εξυπηρετήσει αν ο Μπάιντεν προκαλέσει μια ρωσική εισβολή στην Ουκρανία; Ποιο είναι το "σύμπλεγμα στρατού/ασφάλειας" των ΗΠΑ
Ρωσικά και ξένα μέσα ενημέρωσης αναφέρουν, ότι τα πυρηνικά υποβρύχια USS Memphis και USS Toledo, καθώς και το HMS Splendid βρίσκονταν στην περιοχή ασκήσεων. Εκείνη την εποχή το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, ζήτησε από το Πεντάγωνο να επιθεωρήσει το Μέμφις και το Τολέδο, αλλά απορρίφθηκε το αίτημά του, δεδομένου ότι «όλα τα υποβρύχια είναι σε κατάσταση λειτουργίας». Ανάλογη απάντηση έλαβε και από το Λονδίνο, σύμφωνα με ρωσικά ΜΜΕ.
Το Kursk βυθίστηκε στις 12 Αυγούστου 2000, κατά τη διάρκεια άσκησης του Βόρειου Στόλου στη Θάλασσα του Μπάρεντς, 175 χιλιόμετρα από τη ναυτική βάση Severomorsk σε βάθος 108 μέτρων, σκοτώνοντας και τα 118 μέλη του πληρώματος. Η επίσημη εκδοχή ανέφερε, ότι έγινε μια έκρηξη τορπίλης στο πλοίο και την επακόλουθη έκρηξη πυρομαχικών.
Μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες της Σοβιετικής Ένωσης κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ήταν ο στόλος των αεροπλανοφόρων της Αμερικής. Οι Σοβιετικοί έβλεπαν τους αμερικανικούς αερομεταφορείς και ως πλατφόρμες παράδοσης, ικανές να εξαπολύσουν θερμοπυρηνικές αεροπορικές επιδρομές κατά της Μόσχας και ως κυνηγούς του στόλου πυρηνικών βαλλιστικών πυραύλων της ίδιας της ΕΣΣΔ. Η ΕΣΣΔ ξόδεψε τεράστια ποσά σε οπλικά συστήματα, που προορίζονταν να κυνηγήσουν Αμερικανούς μεταφορείς σε καιρό πολέμου.
Τα υποβρύχια κλάσης Antey ήταν μια τέτοια λύση. Τα υποβρύχια, με το παρατσούκλι «Όσκαρ ΙΙ» από το ΝΑΤΟ, αποτελούσαν μια μεγάλη κατηγορία πυρηνοκίνητων σκαφών που είχαν σχεδιαστεί για να καταστρέφουν μεγάλα πλοία ιδίως αεροπλανοφόρα. Τα Oscar II είχαν μήκος 508 πόδια με δέσμη σχεδόν 60 πόδια και εκτόπισμα 19.400 τόνους, διπλάσιο από ένα αντιτορπιλικό. Για να συμβαδίσουν με τα αμερικανικά πυρηνοκίνητα , τα σοβιετικά υποβρύχια τροφοδοτούνταν το καθένα από δύο πυρηνικούς αντιδραστήρες OK-650, που μαζί παρείχαν 97.990 ίππους στο πλοίο. Αυτή η ισχύς, τους έδινε τελική ταχύτητα 33 κόμβων κάτω από το νερό.
Τα Oscar II ήταν μεγάλα γιατί έφεραν μεγάλους πυραύλους. Κάθε υποβρύχιο μετέφερε 24 πυραύλους P-700 Granit, οι οποίοι είχαν το μέγεθος ενός μικρού αεροπλάνου, μήκους 33 πόδια και βάρους 15.400 λίβρες. Οι πύραυλοι είχαν τελική ταχύτητα 1,6 Mach, βεληνεκές 388 μιλίων και χρησιμοποιούσαν το πλέον ανενεργό σύστημα δορυφορικής στόχευσης Legenda, για να εισέλθουν στους στόχους του αεροπλανοφόρου τους. Ένα Granit θα μπορούσε να μεταφέρει ένα βάρος 1.653 λιβρών, συμβατική κεφαλή υψηλής εκρηκτικότητας (αρκετή για να βλάψει ένα φορέα) ή μια κεφαλή 500 κιλοτόνων (αρκετή για να εξατμίσει ένα αεροπλανοφόρο με ένα μόνο χτύπημα.)
Κατασκευάστηκαν δεκατρία υποβρύχια Oscar I και Oscar II, συμπεριλαμβανομένου του K-141 - επίσης γνωστό ως Kursk. Το Kursk ολοκληρώθηκε το 1994 και ανατέθηκε στον ρωσικό βόρειο στόλο. Στις 15 Αυγούστου 2000, το Kursk συμμετείχε σε μια μεγάλη άσκηση στόλου, μαζί με το αεροπλανοφόρο Admiral Kuznetsov και το πολεμικό καταδρομικό Pyotr Veliky. Το Kursk ήταν πλήρως οπλισμένο με πυραύλους Granit και τορπίλες και επρόκειτο να κάνει μια προσομοίωση επίθεσης στο Kuznetsov .
Στις 11:20 τοπική ώρα, μια υποβρύχια έκρηξη συγκλόνισε τον χώρο άσκησης, ενώ δύο λεπτά αργότερα ακολούθησε μια ακόμη μεγαλύτερη έκρηξη. Ένας νορβηγικός σεισμικός σταθμός παρακολούθησης, κατέγραψε και τις δύο εκρήξεις. Ένας ρωσικός λογαριασμός υποστηρίζει ότι το μαχητικό καταδρομικό Pyotr Velikiy των 28.000 τόνων σείστηκε από την πρώτη έκρηξη.
Κατακλυσμένο από εκρήξεις, το Κουρσκ βυθίστηκε σε 354 πόδια νερού σε κάθετη γωνία 20 μοιρών. Μία από τις εκρήξεις έσκισε μια μεγάλη οπή στο μπροστινό τόξο του, κοντά στο διαμέρισμα των τορπιλών. Ένα εξεταστικό συμβούλιο του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού διαπίστωσε αργότερα, ότι μια από τις τορπίλες τύπου 65-76A του υποβρυχίου είχε εκραγεί, προκαλώντας την πτώση. Η έκρηξη πιθανότατα προκλήθηκε από μια ελαττωματική συγκόλληση, που απέτυχε να συγκρατήσει τον θάλαμο καυσίμου υπεροξειδίου του υδρογόνου μαζί.
Όπως πολλές τορπίλες, οι Type 65-76As χρησιμοποιούσαν υπεροξείδιο του υδρογόνου ως υποβρύχιο καύσιμο. Ο κίνδυνος ήταν ότι αυτή η χημική ένωση, μπορεί να γίνει εκρηκτική εάν έρθει σε επαφή με οργανικές ενώσεις ή μια φωτιά.
Ένας από τους αξιωματικούς του πλοίου, ο υποπλοίαρχος Ντμίτρι Κοσέλνικοφ άφησε ένα σημείωμα που χρονολογείται δύο ώρες μετά τη δεύτερη έκρηξη, στο οποίο καταγράφονται 23 επιζώντες. Παρά μια βιαστικά οργανωμένη προσπάθεια διάσωσης, συμπεριλαμβανομένων βρετανικών και νορβηγικών ομάδων διάσωσης, η ρωσική κυβέρνηση δεν μπόρεσε να φτάσει εγκαίρως σε κανέναν από τους επιζώντες. Το ναυάγιο του υποβρυχίου ανασύρθηκε το 2001 και επέστρεψε στα ναυπηγεία υποβρυχίων του Ρωσικού Ναυτικού στο Roslyakovo.
Ο Πούτιν αντέδρασε στην εκδοχή για το «Κουρσκ»
Πάντως το Κρεμλίνο αντεδρασε και ο εκπρόσωπος του Πούτιν Ντμίτρι Πεσκόφ υπενθύμισε ότι η έρευνα κατέληξε σε οριστικό συμπέρασμα και ανακοινώθηκαν οι λόγοι των θανάτων επί του του υποβρυχίου, αναφέρει το TASS .
«Το αφήνουμε (την εκδοχή του ναυάρχου) εντελώς χωρίς σχόλιο», είπε ο Ντμίτρι Πεσκόφ.
