Η Κίνα εκτόξευσε τον πιο πρόσφατο δορυφόρο πρακτικής ShiJian-21 (SJ-21) σε γεωσύγχρονη τροχιά μεταφοράς (GTO) στις 24 Οκτωβρίου 2021, και τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, ανέφεραν ότι ο δορυφόρος θα «δοκιμάζει και θα επαληθεύει την τεχνολογία μετριασμού συντριμμιών».
Ο ελιγμός εγείρει ερωτήματα, σχετικά με τις πιθανές εφαρμογές αυτών των τύπων δορυφόρων που έχουν σχεδιαστεί για ελιγμούς κοντά σε άλλους δορυφόρους, για επιθεώρηση ή χειρισμό και προσθέτει στις αυξανόμενες ανησυχίες για το διαστημικό πρόγραμμα της Κίνας συνολικά.
Στις 22 Ιανουαρίου, ο δορυφόρος Shijian-21 της Κίνας, ή SJ-21, εξαφανίστηκε από την κανονική του θέση σε τροχιά κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν ήταν δύσκολο να γίνουν παρατηρήσεις με οπτικά τηλεσκόπια. Στη συνέχεια, παρατηρήθηκε ο SJ-21 να εκτελεί έναν «μεγάλο ελιγμό» για να τον φέρει κοντά σε έναν άλλο δορυφόρο, έναν νεκρό δορυφόρο του συστήματος πλοήγησης BeiDou .
Κατόπιν, ο SJ-21 έβγαλε τον νεκρό δορυφόρο από την κανονική γεωσύγχρονη τροχιά του και τον τοποθέτησε μερικές εκατοντάδες μίλια μακριά, σε αυτό που είναι γνωστό ως τροχιά νεκροταφείου . Αυτές οι μακρινές τροχιές έχουν σχεδιαστεί για δορυφόρους που δεν λειτουργούν στο τέλος της ζωής τους και έχουν σκοπό, να μειώσουν τον κίνδυνο σύγκρουσης με επιχειρησιακά στοιχεία.
Ο ασυνήθιστος ελιγμός, παρατηρήθηκε από τηλεσκόπια που ανήκουν στην εμπορική εταιρεία ευαισθητοποίησης του διαστήματος Exoanalytic Solutions.
Τέτοια συστήματα θα μπορούσαν να επιτρέψουν ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών, συμπεριλαμβανομένης της παράτασης της διάρκειας ζωής των υπαρχόντων δορυφόρων, της συναρμολόγησης δορυφόρων σε τροχιά ή της εκτέλεσης άλλης συντήρησης και επισκευής.
Ο πρόσφατος ελιγμός του SJ-21 εγείρει ερωτήματα και ανησυχίες, σχετικά με αυτούς τους τύπους δορυφόρων και τις δυνατότητές τους για στρατιωτική χρήση.
Ο Todd Harrison, διευθυντής του Aerospace Project του CSIS, είπε στο Breaking Defense, ότι οι ενέργειες του SJ-21 παρουσιάζουν «περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις», προσθέτοντας ότι ενώ μπορούμε να παρατηρήσουμε τις ενέργειες του δορυφόρου, «η πρόθεση πίσω από αυτό και τι σκοπεύει να κάνει η Κίνα με αυτήν την τεχνολογία είναι μια πιο υποκειμενική αξιολόγηση».
Για το Ινστιτούτο Αεροδιαστημικών Μελετών της Κίνας (CASI), η Πολεμική Αεροπορία των Ηνωμένων Πολιτειών, δημοσίευσε μια έκθεση για το Shijian-21 πέρυσι λίγο μετά την εμφάνιση του άγνωστου συντρόφου του. Η έκθεση σημειώνει. ότι «ακόμη και κινέζικα μέσα ενημέρωσης, ακαδημαϊκοί και μπλόγκερ συμφωνούν με τους δυτικούς αναλυτές ότι οι δυνατότητες χειρισμού εξ αποστάσεως και οι τεχνολογίες ρομποτικών βραχιόνων είναι διπλής χρήσης», που σημαίνει ότι έχουν πιθανές στρατιωτικές εφαρμογές εκτός από επιστημονικές ή χρηστικές.
Η έκθεση αναφέρει μη επαληθευμένους ισχυρισμούς, ότι το SJ-21 μπορεί να έχει κάποια μορφή διχτυού που χρησιμοποιείται για τη σύλληψη διαστημικών συντριμμιών, ισχυρισμοί που έχουν επίσης εμφανιστεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ωστόσο, εάν ο SJ-21 μπορεί να αρπάξει έναν νεκρό δορυφόρο και να τον μετακινήσει εκτός τροχιάς, πιθανότατα ελάχιστα θα τον εμποδίσει να κάνει το ίδιο πράγμα, με έναν επιχειρησιακό από τον οποίο εξαρτάται ο αμερικανικός στρατός. Είναι σημαντικό να σημειωθεί, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διερευνούν, επίσης δυνατότητες εξυπηρέτησης σε τροχιά που πιθανότατα θα προκαλέσουν παρόμοιες ανησυχίες από τους ανταγωνιστές της Αμερικής.
Το γεγονός, ότι η Κίνα έχει αυτές τις δυνατότητες σε τροχιά υπογραμμίζει τώρα τις ανησυχίες που έχει εκφράσει το Πεντάγωνο τα τελευταία χρόνια σχετικά με τις ταχέως αναπτυσσόμενες διαστημικές ικανότητες της Κίνας .
Ο Τζέιμς Ντίκινσον, διοικητής της Διαστημικής Διοίκησης των Ηνωμένων Πολιτειών, είπε στο Κογκρέσο πέρυσι, ότι οι κινεζικοί δορυφόροι όπως ο SJ-21 και άλλοι «θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε ένα μελλοντικό σύστημα για την αντιμετώπιση άλλων δορυφόρων». Ήδη από το 2013, υπήρξαν αναφορές για κινεζικούς δορυφόρους που χρησιμοποιούν ρομποτικά χέρια για να «αρπάξουν» άλλους δορυφόρους .
Αυτές οι ανησυχίες δεν είναι αβάσιμες. Σε ένα άλλο άμεσο παράδειγμα αυτής της πιθανής απειλής, ένας αμερικανικός κατασκοπευτικός δορυφόρος επισκιάστηκε στενά το 2020 από έναν Ρώσικο «επιθεωρητή διαστημικής συσκευής», που πιστεύεται ότι έχει δυνατότητες παρόμοιες με τον SJ-21 .
Οποιοσδήποτε δορυφόρος έχει την ικανότητα να ελίσσεται σε κοντινή απόσταση από έναν άλλον θα μπορούσε, ενδεχομένως, να πραγματοποιήσει διάφορες επιθέσεις εναντίον του, όπως εμπλοκή των εκπομπών του, τύφλωση των αισθητήρων του, ψεκασμό αερολυμάτων στους ηλιακούς συλλέκτες και τα οπτικά του στοιχεία, χειρισμό του φυσικού ή μετακίνηση του, τροχιάς όπως στην περίπτωση της πρόσφατης επιχείρησης του Shijian-21.
Όπως καταδεικνύουν οι πρόσφατες ενέργειες του Shijian-21, υπάρχει επιτακτική ανάγκη οι Ηνωμένες Πολιτείες να είναι σε θέση να υπερασπιστούν τα περιουσιακά τους στοιχεία σε μακρινή τροχιά. Είναι πιθανό, ότι θα μπορούσαμε να δούμε παρόμοιες επιδείξεις δύναμης στο εγγύς μέλλον, καθώς η Διαστημική Δύναμη ανταποκρίνεται στις επιδείξεις άλλων εθνών για «δολοφονικές» δορυφορικές ικανότητες.