Η Κίνα διαθέτει ήδη το μεγαλύτερο ναυτικό στον κόσμο σε αριθμό πλοίων και συνεχίζει να παράγει νέα πολεμικά πλοία και υποβρύχια. Παράλληλα, γνωρίζοντας ότι οι πωλήσεις υποβρυχίων είναι ένα ισχυρό όπλο στο παιχνίδι της διεθνούς ισχύος και επιρροής, η Κίνα το συνδυάζει όλο και περισσότερο με την Πρωτοβουλία Belt and Road, με τρόπους που διαμορφώνουν το γεωπολιτικό τοπίο.
Εξαγωγική αγορά υποβρυχίων
Τις τελευταίες δεκαετίες, η εξαγωγική αγορά υποβρυχίων κυριαρχείται από τη Γαλλία και τη Γερμανία. Αυτοί οι μεγάλοι παίκτες ήδη αμφισβητούνται. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι νεοεισερχόμενοι, η Νότια Κορέα, η Ισπανία, η Ιαπωνία, και οι αναδυόμενοι καθιερωμένοι παίκτες όπως η Σουηδία. Και φυσικά η Ρωσία έχει μερίδιο στις εξαγωγές υποβρυχίων. Τώρα η Κίνα προστίθεται στον κατάλογο και ανεβαίνει γρήγορα προς την κορυφή.
Η Κίνα προμηθεύει ήδη τέσσερις χώρες, με συνολικά 12 υποβρύχια. Η μεγαλύτερη και πιθανότατα πιο εξελιγμένη συμφωνία, αφορά το Πακιστάν. Το Πολεμικό Ναυτικό του Πακιστάν, αποκτά οκτώ υποβρύχια κατηγορίας Yuan Type-039B, με τέσσερα να κατασκευάζονται τοπικά. Αυτά τα υποβρύχια μάλιστα διαθέτουν την δυνατότητα πυραύλων AIP (Air Independent Power).
Μια άλλη χώρα είναι η Ταϊλάνδη, η οποία αποκτά άλλο ένα Yuan, που ονομάζεται S26T. Εν τω μεταξύ, σκάφη τύπου PLAN Type-035 Min Class, τα οποία είναι λιγότερο ικανά από τα Yuans, έχουν παραδοθεί στο Μπαγκλαντές (2) και τώρα στη Μιανμάρ (1). Η Κίνα είναι γνωστό ότι φλερτάρει άλλες χώρες με υποβρύχια, κυρίως τη Νιγηρία.
Όπως η Ρωσία, έτσι και η Κίνα είναι πρόθυμη να προμηθεύσει υποβρύχια σε χώρες, κάτι που οι δυτικές κυβερνήσεις μπορεί να μην το κάνουν. Αλλά σε αντίθεση με τη Ρωσία, τα νέας κατασκευής υποβρύχια της συνοδεύονται από AIP. Μαζί με τα κλασικά κίνητρα Belt-and-Road, αυτό μπορεί να τα κάνει ιδιαίτερα ελκυστικά στις διεθνώς απομονωμένες κυβερνήσεις.
Υποβρύχια Διπλωματία
Παράδειγμα αποτελεί η πώληση ή η μεταβίβαση στις 23 Δεκεμβρίου (δεν είχε ανακοινωθεί εκ των προτέρων ), ενός κινεζικού υποβρυχίου στην Μιανμάρ. Υπογραμμίζει την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στην περιοχή και τον ρόλο που παίζουν οι πωλήσεις υποβρυχίων στη γεωπολιτική αρένα.
Αυτό, υποδηλώνει τον αντίκτυπο της Κίνας στην παγκόσμια αγορά υποβρυχίων. Η Κίνα προμηθεύει τώρα 4 χώρες με υποβρύχια και μπορεί να ακολουθήσουν περισσότερες.
Η τοποθεσία όπου πρόκειται να κατασκευαστούν, ο βαθμός προσαρμογής, η εκπαίδευση του πληρώματος και η συνεχής συντήρηση, αποτελούν μέρος μιας τυπικής συμφωνίας κατά την αγορά υποβρυχίων. Και σε αυτήν (αγορά), υπάρχει πάντα μια γεωπολιτική πτυχή, και συχνά διαπραγματεύσεις μεταξύ των κυβερνήσεων.
Οι κυβερνήσεις μπορούν να προμηθεύουν υποβρύχια, για να βοηθήσουν στη δημιουργία ή την ενίσχυση συμμαχιών. Ή τουλάχιστον, να περιμένουν ευνοϊκές μελλοντικές σχέσεις στο μέλλον. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν τα υποβρύχια παρέχονται δωρεάν ή με μεγάλη έκπτωση. Ένας τρόπος για να γίνει αυτό, είναι να προμηθεύσουν παλαιότερα υποβρύχια από το δικό τους απόθεμα. Μπορεί να είναι win-win και περιορίζει τον κίνδυνο εάν αλλάξει η πολιτική στο μέλλον.
Η πώληση του κινεζικού υποβρυχίου στην Μιανμάρ είναι πιο περίπλοκο. Αν και η Κίνα ήταν ο κύριος αμυντικός προμηθευτής της Μιανμάρ για πολλά χρόνια, δεν προβλέπονταν συμφωνίες για υποβρύχια. Αντίθετα, η Ινδία και η Ρωσία είχαν, και αυτή η προμήθεια της Κίνας προς την Μιανμάρ, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως «σφήνα» στις ινδικές προσπάθειες.
Η Μιανμάρ προσπαθεί να δημιουργήσει μια υποβρύχια ικανότητα για περίπου δύο δεκαετίες. Ακριβώς ένα χρόνο νωρίτερα, στις 24 Δεκεμβρίου 2020, το Ναυτικό της Μιανμάρ παρέλαβε το πρώτο του υποβρύχιο, το UMS Min Ye Theinkhathu. Είναι σημαντικό, ότι αυτό το υποβρύχιο είχε μεταφερθεί από την Ινδία, τον άμεσο αντίπαλο της Κίνας στην περιοχή του Ινδικού Ωκεανού.
Και τα δύο υποβρύχια είναι σχετικά παλαιού τύπου, και τα δύο είναι μεταχειρισμένα. Το κινέζικο είναι τύπου Ming Class 035 και το ινδικό σκάφος είναι κατηγορίας KILO ρωσικής κατασκευής. Παρά, το ότι έφτασε δεύτερο, το κινεζικό σκάφος δεν είναι αναβαθμισμένο σε σχέση με το προμηθευόμενο από την Ινδία. Στην πραγματικότητα, το KILO θεωρείται γενικά πιο ικανή πλατφόρμα, αν και οι ακριβείς λεπτομέρειες της εφαρμογής του εξοπλισμού τους είναι φυσικά πιο δύσκολο να εντοπιστούν.
Έτσι, η ξαφνική απόκτηση ενός παλαιότερου κινεζικού σκάφους, δεν αφορά τον εκσυγχρονισμό των δυνατοτήτων της Μιανμάρ. Αντίθετα, είναι μέρος μιας ευρύτερης εικόνας. Η Κίνα προφανώς αναμένει να παραλάβει την επόμενη παραγγελία ή πιο σύγχρονα σκάφη. Και στη διαδικασία, εδραίωσε τη γεωπολιτική της θέση στον Κόλπο της Βεγγάλης.
Να σημειώσουμε, ότι η Κίνα έχει κάνει κάτι πολύ παρόμοιο στο παρελθόν. Το 2017 προμήθευσε δύο πρώην υποβρύχια τύπου PLAN (Κινεζικό Ναυτικό) Type-035 Ming Class στο Μπαγκλαντές.
Στην περίπτωση της Μιανμάρ, θα έχει ενδιαφέρον να δούμε τις συνθήκες πώλησης. Όχι μόνο η τιμή, η οποία είναι σίγουρα φθηνή ή δωρεάν, αλλά οι μελλοντικοί περιορισμοί που θέτει στη Μιανμάρ.
Το παιχνίδι δεν θα αφορά μόνο τα χρήματα, αλλά τη στρατηγική επιρροή και τη θέση. Για την Κίνα υπάρχει η πρόσθετη διάσταση της Πρωτοβουλίας Belt and Road. Αυτή είναι μια στρατηγική της κινεζικής κυβέρνησης, για επενδύσεις σε βασικές εξελίξεις υποδομής σε όλο τον κόσμο. Οι χώρες που εντάχθηκαν σε αυτό, σε μεγάλο βαθμό περιλαμβάνουν πλέον και την Μιανμάρ.
Ενώ τα έργα Belt and Road είναι υποδομές, διαπιστώνουμε μια πολύ θολή γραμμή μεταξύ αυτών και των πωλήσεων υποβρυχίων. Με άλλα λόγια, τα υποβρύχια αποτελούν μέρος ενός παιχνιδιού επιρροής και στρατηγικής τοποθέτησης. Μπορούν να αξιοποιηθούν με παρόμοιο τρόπο με έργα λιμένων ή ναυπηγείων.
