Η καταγεγραμμένη ιστορία της Αθήνας φθάνει ως το 3.200 π.Χ. Το αρχικό όνομα της Αθήνας ήταν Ακτή ή Ακτικήκαι το είχε πάρει από τον πρώτο της βασιλιά, Ακταίο.
Η ίδρυση της Αθήνας χάνεται στην αχλύ του μύθου, καθώς είναι γενικά αποδεκτό ότι προϋπήρχε της Μυκηναϊκής εποχής.Στα πανάρχαια χρόνια της νεολιθικής εποχής, όλη η περιοχή της Αττικής λεγόταν “Κραναά”. Η ονομασία προέρχεται από το επίθετο “κραναός” που σημαίνει τραχύς, πετρώδης, όπως δηλαδή ήταν όλη η βραχώδης Αττική χερσόνησος.
Πρώτοι κάτοικοι της περιοχής θεωρούνται οι Πελασγοί και μετέπειτα, μετά τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα, οι Ίωνες (ο γενάρχης Ίων ήταν υιός του Απόλλωνα και της Κρέουσας).
Πρώτος βασιλιάς της πόλης, σύμφωνα με τη μυθολογία, ήταν ο Πελασγός Ακταίος και το αρχικό της όνομα ήταν “Ακτή” ή “Ακτική”. Τον Ακταίο διαδέχθηκε ο γαμπρός του, ”Κέκροπας”, από τον οποίο ονομάστηκε “Κεκροπία”, όπως αναφέρει το tilestwra.
Σύμφωνα με τον Φερεκύδη, ήταν πατέρας του Τελαμώνα και φίλος του Πηλέα.
Σύμφωνα με τον Παυσανία, ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Αττικής. Η κόρη του Άγραυλος παντρεύτηκε τον Κέκροπα, τον οποίο διαδέχτηκε στον θρόνο της Αττικής ο Κραναός, γιος του Ίστρου, ποτάμιου θεού των Σκυθών και σύμμαχος των Τρώων.
Το δεύτερο όνομά της, Κεκροπία, είχε προέλθει από τον βασιλιά Κέκροπα.
Ο Κέκρωψ δέχεται το δώρο της θεάς Αθηνάς, το ιερό δένδρο της ελαίας, κρατήρας 410 π.Χ., ο οποίος διαδέχθηκε τον Ακταίο, αφού παντρεύτηκε την κόρη του.
Σύμφωνα με τον μύθο, το κάτω μέρος του σώματος του ήταν το ίδιο, με αυτό του δράκοντα. Κατά την διάρκεια των χρόνων της βασιλείας του, η θεά Αθηνά και ο Ποσειδών συναγωνίσθηκαν για την προστασία της πόλεως, προσφέροντας δώρα.
Ο Ποσειδών κτύπησε με την τρίαινα του πάνω στον βράχο της Ακροπόλεως και ανέβλυσε μια πηγή με αλμυρό νερό. Από το χτύπημα (τα τρία σημάδια μπορεί να τα δει κανείς πίσω από το Ερέχθειον…) ξεπήδησε και το πρώτο άλογο έτοιμο να υπηρετήσει τον άνθρωπο, ενώ η Αθηνά πρόσφερε ένα δένδρο ελιάς.
Ο μύθος αναφέρει, ότι όλοι οι άνδρες της Αθήνας ψήφισαν για το δώρο του Ποσειδώνα και όλες οι γυναίκες για το δώρο της Αθηνάς και επειδή ήταν μια γυναίκα παραπάνω από τους άνδρες, η θεά Αθηνά προτιμήθηκε και από αυτήν, η πόλη πήρε το όνομα της.
Για να προστατεύσει την πόλη από τους πειρατές της Καρίας από την θάλασσα και τους Βοιωτούς από την ξηρά, ο Κέκρωψ διένειμε την Αττική σε δώδεκα περιοχές, για να διαχειρίζεται καλύτερα τον πληθυσμό: Αφίδναι, Βραυρώνα, Δεκέλεια, Επάκρια, Ελευσίνα, Κεκροπία, Κηφισία, Κυθαιρός, Φάληρο, Σφαιττός, Τετράπολις, Θορικό.
