Είναι γνωστό ότι οι Αμερικανοτουρκικές σχέσεις εδώ και πολύ καιρό είναι κακές, με υπαιτιότητα του Τούρκου Προέδρου ο οποίος σε σημαντικά θέματα Διεθνών σχέσεων και εξωτερικής πολιτικής αντιδιαστέλλεται με τις θέσεις και συμφέροντα της Ουάσιγκτον.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Bloomberg: Τα αποτελέσματα των εκλογών στην Τουρκία θα επηρεάσουν τους γεωπολιτικούς, οικονομικούς υπολογισμούς ΗΠΑ, Ρωσίας
Η Αμερικανοτουρκική κόντρα, ουσιαστικά ξεκίνησε όταν ο Ερντογάν κατηγόρησε ανοιχτά τις ΗΠΑ ότι βρίσκονταν πίσω από το πραξικόπημα εναντίον του το 2016 και κορυφώθηκε με την απόκτηση των Ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400, γεγονός που ώθησε την Ουάσιγκτον στην αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των μαχητικών 5ης γενιάς F-35.
Μετά από την παραπάνω εξέλιξη η Τουρκία επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη εγχώριων αντιαεροπορικών συστημάτων, αφού τυχόν προσπάθεια απόκτησης και δεύτερης συστοιχίας S-400 από την Ρωσία , θα όξυνε σε τεράστιο βαθμό τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, η οποία θα αντιδρούσε αποστερώντας κρίσιμα ανταλλακτικά και οπλικά σσυτήματα και μέσα από την Άγκυρα, ενώ τυχόν υπαναχώρησή της στις Αμερικανικές απαιτήσεις για επιστροφή των S-400 στη Ρωσία και αγορά των αντιαεροπορικών Patriot, θα δυσανασχετούσε τον Πούτιν, τον οποίο είχε ανάγκη ο Ερντογάν σε Συρία, αγωγούς φυσικού αερίου, πυρηνικό εργοστάσιο Ακουγιού.
Επίσης η Τουρκία είναι γνωστό ότι για να καλύψει με αντιαεροπορικά συστήματα μεγάλου ύψους την επικράτεια της χρειάζεται 7-10 συστοιχίες S-400 ή Patriot, οπότε με βάση τα παραπάνω η Άγκυρα κατευθύνθηκς στην κατασκευή του δικού της αντιαεροπορικού συστήματος Siper.
Πέραν όμως της λύσης που επιχειρεί να δώσει η Τουρκία αναφορικά με την αντιαεροπορική της άμυνας μέσω του Siper, η ανάπτυξή του θα μπορούσε να λύσει το αίνιγμα ΗΠΑ-Ρωσίας-Τουρκίας, όπως επισημάινει σε σχετικό άρθρο του έγκριτο Αμερικανικό ΜΜΕ, του οποίου τα σηmαντικότερα σημεία είναι τα εξής:
Mια φιλοκυβερνητική τουρκική εφημερίδα περιέγραψε την επιτυχημένη δοκιμή του Siper και την προσδοκία ότι το σύστημα αεράμυνας θα ανταγωνιστεί τους ρωσικής κατασκευής S-400.
Αυτό θα έκανε το Siper προϊόν ορόσημο για την τουρκική αμυντική βιομηχανία και το πιο σημαντικό, θα μπορούσε να βγάλει αυτό το μέλος του ΝΑΤΟ από ένα πολιτικό αδιέξοδο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, παρέχοντας μια σωτήρια έξοδο από το αίνιγμα των S-400 που δημιούργησε το ίδιο.
Η Τουρκία συνεχίζει να αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα μια δεκαετία αφότου επιδιώκει να ενισχύσει την άμυνά της.
Το 2012, η Συρία κατέρριψε ένα τουρκικό αεροσκάφος, προκαλώντας αύξηση της έντασης με τη Ρωσία, τον κύριο υποστηρικτή του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ.
Τα μέλη του ΝΑΤΟ απάντησαν αναπτύσσοντας αντιαεροπορικά συστήματα στα σύνορα με τη Συρία. Τον Οκτώβριο του 2015, ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες ακολουθούμενες από άλλους συμμάχους, άρχισαν να αποσύρουν τις αντιαεροπορικές συστοιχίες Patriot, τις οποίες οι Τούρκοι έβλεπαν ως την πρώτη γραμμή άμυνάς τους ενάντια στις ρωσικές παρενοχλήσεις.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν σχεδίαζαν να ανανεώσουν την ανάπτυξη, αλλά διαβεβαίωσαν την Τουρκία για την ικανότητα να επιστρέψουν εντός μιας εβδομάδας, εάν χρειαστεί. Οι Τούρκοι ένιωσαν εγκαταλειμμένοι από το ΝΑΤΟ εν μέσω της ρωσικής επιθετικότητας, δεδομένου ότι ο λόγος ύπαρξης του ΝΑΤΟ είναι η κοινή άμυνα.
Αλληλεπίδραση με τον Πούτιν
Δεκαεπτά δευτερόλεπτα προκάλεσαν την επανεξέταση στάσης για την Άγκυρα. Τόσος χρόνος πέρασε αφότου ένα ρωσικό αεροσκάφος εισήλθε στον τουρκικό εναέριο χώρο τον Νοέμβριο του 2015 ,πριν το καταρρίψουν οι Τούρκοι. Θα ακολουθούσε σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας;
Το ΝΑΤΟ δεν ήθελε να συρθεί σε πόλεμο με τη Ρωσία. Διαισθανόμενος την έλλειψη υποστήριξης από τη Δύση, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προέβη σε διαπραγματεύσεις με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και έτσι κατευνάστηκαν οι εντάσεις.
Ένας άλλος παράγοντας σε αυτή την τουρκική στροφή, ήταν η αυξανόμενη υποψία του Ερντογάν ότι οι Αμερικανοί σύμμαχοι ενίσχυαν τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), που θεωρούνταν από καιρό από την τουρκική κυβέρνηση ως το συριακό παράρτημα του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν, τον πρωταρχικό εχθρό του.
Το καλοκαίρι του 2016, η τουρκική εισβολή στη βόρεια Συρία δεν συνάντησε καμία πραγματική αντίσταση από τη Ρωσία. Λίγους μήνες αργότερα, ο Ερντογάν και ο Πούτιν ανακοίνωσαν ότι η Τουρκία θα αγόραζε τους S-400.
Η συμφωνία αναστάτωσε την Ουάσιγκτον και τις πρωτεύουσες της Δυτικής Ευρώπης, οδηγώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες να απομακρύνουν την Τουρκία από το πρόγραμμα F-35.
Το σκεπτικό ήταν η προστασία της εξαιρετικά προηγμένης τεχνολογίας του μαχητικού αεροσκάφους από την Ρωσία.
Οι εντάσεις μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ κλιμακώθηκαν καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες εξόπλισαν τον γείτονα και αντίπαλο της Τουρκίας, την Ελλάδα.
Η Τουρκία είναι ωστόσο ένας φυσικός σύμμαχος για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Δύση, και το αντίστροφο.
Η Τουρκία μπορεί να αντισταθμίσει τη Ρωσία στη Μέση Ανατολή καθώς και στην Κεντρική Ασία. Η Τουρκία βρίσκεται σε αντίθεση με τη Ρωσία στη Συρία, τη Λιβύη και τον Καύκασο. Σε ιδιωτικές συνομιλίες, Τούρκοι πολιτικοί διαβεβαίωσαν τους δυτικούς ομολόγους τους ότι οι S-400 θα παραμείνουν σε κουτιά, μου είπε Γερμανός αξιωματούχος υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Ωστόσο, καθώς οι εντάσεις αυξάνονταν με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ειδικά για την υποστήριξη προς το YPG, ο Ερντογάν έπαιξε το χαρτί των S-400. Κατά την επίσκεψή του στις ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο, μίλησε για την αγορά μιας νέας συστοιχίας του συστήματος πυραυλικής άμυνας. Οι Τούρκοι, ωστόσο, συνειδητοποιούν ότι αυτό το σημείο πίεσης έχει υψηλό πολιτικό κόστος.
Δεδομένου ότι βρίσκονται σε αντίθετες πλευρές σε αρκετές συγκρούσεις, η Τουρκία πρέπει να φροντίσει να αποφύγει έναν ανοιχτό πόλεμο με τη Ρωσία. Αν η Τουρκία απομάκρυνε ξαφνικά τους S-400 για αμερικανικά συστήματα, η ρωσική αρκούδα θα προσβαλλόταν.
Ως εκ τούτου, το Siper, ως τουρκικό όπλο, έρχεται ως πολιτική έξοδος για τον Ερντογάν, αφού δεν θα έπρεπε να πει ότι εγκατέλειψε τα ρωσικά όπλα για τα αμερικανικά όπλα και ότι ολόκληρη η πώληση S-400 δεν φαίνεται να είναι μια φάρσα για να δελεάσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες να πουλήσουν Patriots στην Τουρκία.
Το καλύτερο επιχείρημα της Άγκυρας είναι να προωθήσει τη δική της αμυντική παραγωγή. Το timing είναι επίσης σωστό. Ρωσία και ΝΑΤΟ βρίσκονται σε έντονη αντιπαράθεση στην Ανατολική Ευρώπη, με τη Ρωσία να απειλεί να εισβάλει στην Ουκρανία. Η Ουάσιγκτον χρειάζεται την Άγκυρα, που έχει οπλίσει το Κίεβο με drones, στο πλευρό της περισσότερο από ποτέ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν την ευκαιρία να βοηθήσουν την Τουρκία να επιταχύνει την ανάπτυξη του Siper. Εν τω μεταξύ, Patriots θα μπορούσαν να αναπτυχθούν μαζί με την ανάπτυξη του τουρκικού συστήματος. Για να μην αναστατωθούν οι Ρώσοι, η Άγκυρα θα πρέπει να εξηγήσει ότι η ανάπτυξη είναι μόνο προσωρινή.
Η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να εισαγάγει μια ρήτρα στη συμφωνία ανάπτυξης για να εμποδίσει τις πωλήσεις Siper σε χώρες που βρίσκονται σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η λύση Siper σώζει την παρτίδα Τουρκίας -ΗΠΑ. Το πιο σημαντικό, αυτή η λύση θα άρει το κύριο εμπόδιο που στέκεται στον δρόμο μιας στρατηγικής σχέσης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας."
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι προκειμένου να βελτιωθούν οι στρατιωτικές σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ , υποδεικνύεται ως λύση η υποβοήθηση της Ουάσιγκτον για την ανάπτυξη του Τουρκικού αντιαεροπορικού συστήματος Siper, με αντάλλαγμα την μακρά εναποθήκευση των Ρωσικών S-400, η ανάπτυξη αμερικανικών Patriot και η εισαγωγή ρήτρας στη συμφωνία ανάπτυξης του Siper από τις ΗΠΑ προς την Τουρκία για να μην πουληθεί το τουρκικό αντιαεροπορικό σύστημα σε χώρες που βρίσκονται σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ετσι "θάβεται" η αντιπαράθεση ΗΠΑ-Τουρκίας για τους S-400 και ανοίγει ο δρόμος για εξοπλισμό των Τούρκων από τις ΗΠΑ σε μαχητικά αεροσκάφη, σε αντιαεροπορικά συστήματα και γενικότερα σε οπλικά συστήματα και μέσα.
Ωστόσο για να πραγματοποιηθούν τα παραπάνω αποσοιωπείται ένας κεφαλαιώδης πλην καθοριστικός τομέας για την βελτίωση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας.
Αυτός είναι η τουρκική εξωτερική πολιτική εν των συνόλω της η οποία έρχεται σε αντίθεση με τις ΗΠΑ η οποία δεν εμπεριστατώνεται αποκλειστικά και μόνο στο θέμα των S-400.
Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η Τουρκία έχει απομακρυνθεί από τη Δύση με γοργά βήματα, υιοθετώντας μια εξωτερική πολιτική βασιζόμενη στις σχέσεις της με την Ρωσία και στην αυτοκέφαλη δική της πορεία που επιθυμεί να χαράξει, με την Δύση πλέον να έρχεται τρίτη ως επιλογή και αυτή στα χαρτιά και μόνο.
Το γεγονός ότι η Τουρκία είναι σύμμαχος με Ρωσία και Ιράν , εχθρούς της Δύσης, στο θέμα της Συρίας , όπως επίσης ότι η Τουρκία δεν επέβαλλε κυρώσεις κατά της Ρωσίας όπως έχουν κάνει συνολικά όλες οι άλλες χώρες του ΝΑΤΟ αποτελεί απτό δείγμα το πόσο έχει απομακρυνθεί η Άγκυρα από Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες.
Τέλος η παρεμπόδιση της εισόδου στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας-Φινλανδίας από την Τουρκία και το γεγονός ότι απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο στο Αιγαίο, διαμέσου του οποίου οι ΗΠΑ εφοδιάζουν με πολεμικό υλικό την Ουκρανία και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, την ώρα μάλιστα που μαίνεται ο πόλεμος Ρωσίας -Ουκρανίας, δεν εξυπηρετούν τις ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ, αλλά τα συμφέροντα του φίλου του Ερντογάν, Πούτιν, όπως ο ίδιος ο Τούρκος Πρόεδρος έχει κατονομάσει.
