Όταν πέρυσι τέτοιον καιρό η διοικήτρια του 6ου Αμερικανικού Στόλου αντιναύαρχος Λίζα Φρανκέτι με ένα δικινητήριο αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας του αμερικανικού ναυτικού προσγειωνόταν στη βάση της Σούδας, το πρώτο πράγμα που έκανε μαζί με τον έλληνα διοικητή της βάσης ήταν να επιθεωρήσει μια σειρά από χώρους, όπως το παράρτημα της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων Ευρώπης (Special Operations Command Europe – SOCEUR), που έχει έδρα τη Σούδα. Εν συνεχεία επιθεώρησε τους αμερικανούς καταδρομείς της περιβόητης ομάδας Seals (Φώκιες), της αφρόκρεμας δηλαδή των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων, με τα ταχύπλοα σκάφη τους τύπου Mark V και με χώρο ευθύνης όλη την Ευρώπη. Βεβαίως δεν παρέλειψε να επιθεωρήσει και την προβλήτα (κρηπίδωμα) Κ-14, τη μοναδική προβλήτα στη Μεσόγειο που μπορεί να δεχθεί πυρηνοκίνητα πολεμικά πλοία. Από αεροπλανοφόρα έως υποβρύχια.
Η αντιναύαρχος Λίζα Φρανκέτι αμέσως μετά την επιθεώρησή της στις νευραλγικές αυτές αμερικανικές δυνάμεις δήλωσε από τα Χανιά ότι «η Σούδα αποτελεί την αιχμή του δόρατός μας στην Ανατολική Μεσόγειο». Για να προσθέσει ευθύς αμέσως: «Ο κόλπος της Σούδας παρέχει μια στρατηγική βάση από την οποία υποστηρίζουμε προωθημένες επιχειρήσεις στη Μεσόγειο, στην Ερυθρά Θάλασσα και στη Μαύρη Θάλασσα». Αλλά πόσο σημαντική είναι για τους Αμερικανούς η βάση της Σούδας, την οποία μάλιστα αποκαλούν και «αβύθιστο αεροπλανοφόρο».
Επισκεπτόμενος κάποιος τη Σούδα θα διαπιστώσει ότι εκεί πέραν της βάσης των ειδικών δυνάμεων Seals με τον εξελιγμένο εξοπλισμό τους υπάρχει η έδρα της Μοίρας Εναέριας Αναγνώρισης Στόλου (Fleet Air Reconnaissance Squadron VQ). Με το παρατσούκλι Παγκόσμιοι Επόπτες (World Watches) επιχειρούν συνήθως με αεροσκάφη Lockheed ΕP-3Ε Aries. Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Εχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν ό,τι πλέει και ό,τι κινείται στην Ανατολική Μεσόγειο, μεταφέροντας επιχειρησιακή εικόνα (real picture on real time) μέσω δορυφόρων στη βάση τους στη Σιγκονέλα της Ιταλίας.
Το «κλειδί»
Αλλά τι είναι αυτό που κάνει τη βάση της Σούδας μοναδική: Είναι κυρίως η προβλήτα Κ-14 στρατηγικής σημασίας κρηπίδωμα, μοναδικό στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς μπορεί να δέσει εκεί αεροπλανοφόρο. Ηδη, βάσει της επικαιροποιημένης συμφωνίας (αυτή που υπέγραψαν πέρυσι οι Πομπέο και Δένδιας) άρχισαν οι νέες κατασκευές-επεκτάσεις, πολλαπλασιάζοντας έτσι τις δυνατότητές της να φιλοξενήσει πολεμικά πλοία και υποβρύχια. Επιπλέον παρέχει υποστήριξη σε όποιες πολεμικές επιχειρήσεις εμπλακούν οι Αμερικανοί σε όλο το επονομαζόμενο «τόξο» από τη Μαύρη Θάλασσα έως την Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και τον Αραβικό Κόλπο. Προσφάτως και κατά τη διάρκεια της κρίσης με το «Oruc Reis» έδεσαν στη Σούδα θηριώδη πλοία όπως το ελικοπτεροφόρο «USS Hersel Woody Williams» (με τρομακτική δύναμη πυρός), το καταμαράν υψηλής ταχύτητας (που μεταφέρει πεζοναύτες) «USNS Trenton» εξυπηρετώντας παράλληλα και σκάφη άλλων χωρών όπως τη φρεγάτα «Iver Huitfeld» που ανήκει στο Βασιλικό Ναυτικό της Δανίας.
Οι «ιπτάμενοι»
Στη Σούδα πέρν της ναυτικής βάσης λειτουργεί και η αμερικανική αεροπορική βάση, παράλληλα με την 115 Πτέρυγα Μάχης με τις «Αλεπούδες» της 340 Μοίρας και τα «Αστέρια» της 343 Μοίρας της Πολεμικής Αεροπορίας. Με τη νέα συμφωνία οι Αμερικανοί επεκτείνουν τη βάση αυτή ώστε να δεχθεί μεγαλύτερα και πιο βαριά αεροσκάφη, όπως τα ιπτάμενα τάνκερ, τα ιπτάμενα ραντάρ, αλλά και τα θηριώδη βομβαρδιστικά Β-52. Μια Παρασκευή του περασμένου Νοεμβρίου οι κάτοικοι στο Ακρωτήρι είδαν να απογειώνεται από τη βάση ένα τεράστιο (οκτακινητήριο) πολεμικό αεροσκάφος. Ηταν ένα Β-52 Stratofortess, το οποίο ενώ συμμετείχε σε άσκηση του ΝΑΤΟ χρειάστηκε να προσγειωθεί στο Μαράθι λόγω άσχημων καιρικών συνθηκών. Ηταν ίσως από τις σπάνιες φορές που τόσο βαρύ αεροσκάφος, σχεδιασμένο να μεταφέρει πυρηνικά όπλα, προσγειωνόταν στη βάση της Σούδας.
Ηταν προφανώς η αρχή. Γιατί από τότε δύο φορές τέτοια υποηχητικά αεροσκάφη μεγάλης εμβέλειας εισήλθαν στο FIR Αθηνών συνοδευόμενα από ελληνικά F-16. Οπως τον περασμένο Ιανουάριο οι κάτοικοι στο Μαράθι είδαν μια ασυνήθιστη αεροπορική κίνηση. Τέσσερα ελικοφόρα τύπου Οσπρέι (CV-22Bb) και δύο θηριώδη μεταγωγικά προσγειώνονταν στη Σούδα μαζί με τα επίσης θηριώδη ιπτάμενα τάνκερ. Επρόκειτο για επιχείρηση μεταφοράς αμερικανών πολιτών, διπλωματικών υπαλλήλων και στρατιωτικών από το Ιράκ μετά την επιδείνωση των αμερικανοϊρακινών σχέσεων, απότοκο της δολοφονίας Σουλεϊμανί. Οι Αμερικανοί χρησιμοποιούν πολύ τη Σούδα ως ενδιάμεσο σταθμό για μεταφορά στρατιωτικών από τα πολεμικά μέτωπα που έχουν ανοίξει στη Συρία, στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ.
