Ο Αϊμάν Σαφάντι υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας, έκανε μια σπάνια επίσκεψη στο Ιράν σε μια προσπάθεια να το μεταπείσει να μην επιτεθεί στο Ισραήλ, όπως αναφέρει ο Guardian, ως απάντηση στη δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε, στην Τεχεράνη την προηγούμενη εβδομάδα.
Ο δυτικός σύμμαχος με μεγάλο παλαιστινιακό πληθυσμό αντιμετωπίζει μια δύσκολη εξισορρόπηση, καθώς αντιμετωπίζει εγχώριες εκκλήσεις να διακόψει τις σχέσεις με το Τελ Αβίβ και να σταματήσει να το προστατεύει μετά την κατάρριψη ιρανικών πυραύλων με στόχο το Ισραήλ νωρίτερα φέτος. Η επίσκεψη μοιάζει καταδικασμένη να αποτύχει, δεδομένου ότι το Ιράν επέμεινε την Κυριακή ότι δεν υπάρχει περιθώριο συμβιβασμού και ότι θα δώσει αποφασιστική απάντηση στη δολοφονία.
Ο Σαφάντι επέμεινε μετά τη συνάντηση ότι δεν μετέφερε μήνυμα προς ή από το Ισραήλ και δήλωσε ότι θα συναντηθεί επίσης με τον Ιρανό πρόεδρο Μασούντ Πεζεσκιάν. Μία από τις ανησυχίες του θα είναι οι φόβοι ότι η ίδια η Ιορδανία θα δεχθεί επίθεση από το Ιράν, εάν φανεί ότι η Ιορδανία βοηθά στην υπεράσπιση του Ισραήλ από τις ιρανικές επιθέσεις.
Στην προηγούμενη ιρανική επίθεση κατά του Ισραήλ τον Απρίλιο, η Ιορδανία κατέρριψε ορισμένους ιρανικούς πυραύλους που πετούσαν πάνω από τον εναέριο χώρο της, επιμένοντας ότι δεν θα επιτρέψει η χώρα της να γίνει πεδίο μάχης για άλλες συγκρούσεις. Έδωσε επίσης άδεια στο γαλλικό ναυτικό να αναπτύξει ραντάρ. Αξίζει να σημειωθεί πως η Ιορδανία έχει και αρχηγείο του ΝΑΤΟ στο έδαφός της.
Από τη μια η βασίλισσα και οι μισοί υπήκοοι είναι Παλαιστίνιοι, από την άλλη η Ιορδανία είναι στενός σύμμαχος του Ισραήλ και των ΗΠΑ
Αλλά το βασίλειο βρίσκεται επίσης αντιμέτωπο με μαζικές διαδηλώσεις υπέρ της Γάζας και είναι «έξαλλο» με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, για τη δολοφονία του Χανίγια, την οποία καταδίκασε ως «κλιμακούμενο έγκλημα και κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου». Το Ισραήλ αρνήθηκε να σχολιάσει επίσημα τη δολοφονία του Χανίγια, αλλά ο ρόλος του αναγνωρίζεται ευρέως.
Περισσότερο από το ήμισυ του πληθυσμού της Ιορδανίας είναι Παλαιστίνιοι ή παλαιστινιακής καταγωγής. Το Ιράν επιμένει ότι η δολοφονία ξεπέρασε πάρα πολλές κόκκινες γραμμές και ζητά τη σύγκληση του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC), κατά την οποία η Τεχεράνη θα ασκήσει πίεση στα αραβικά κράτη του Κόλπου, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ, να υιοθετήσουν κυρώσεις κατά του Ισραήλ.
Η επίσκεψη του Σαφάντι στο Ιράν είναι η πρώτη επίσκεψη Ιορδανού υπουργού Εξωτερικών εδώ και δύο δεκαετίες και αντανακλά την αποτυχία μιας τηλεφωνικής επικοινωνίας μεταξύ των δύο πλευρών για την εξεύρεση διπλωματικής λύσης.
Οι «καταδίκες» του για τη μεταχείριση των Παλαιστινίων από το Ισραήλ ήταν εντυπωσιακά έντονες τους τελευταίους μήνες. «Η ισραηλινή κυβέρνηση ενεργεί με τρόπο που αντανακλά τον ρατσισμό, τον εξτρεμισμό και την απόρριψη του δικαιώματος των Παλαιστινίων να ζουν όπως κάθε άλλος λαός σε αυτή τη Γη», δήλωσε πρόσφατα. Αλλά η Ιορδανία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ΗΠΑ για την ασφάλειά της και θα επανέλθει στη συμμαχία του Απριλίου για να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις οποιασδήποτε ιρανικής επίθεσης.
Το Ιράν μένει να αποφασίσει το εύρος της επίθεσης
Στην Τεχεράνη διεξάγεται επίσης μια ζωηρή συζήτηση μεταξύ πρώην διπλωματών και πολιτικών για το πώς να απαντήσει με τρόπο που να μην δώσουν νέα όπλα στα χέρια του Νετανιάχου. Η τελική απόφαση εναπόκειται στον ανώτατο ηγέτη, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ και στις συμβουλές που θα δώσει το Σώμα Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC).
Τα περισσότερα σχόλια στην Τεχεράνη υποθέτουν ότι η επίθεση του Νετανιάχου σχεδιάστηκε για να υπονομεύσει τη νεοεκλεγείσα κυβέρνηση του μεταρρυθμιστή ηγέτη Μασούντ Πεζεσκιάν και την επιθυμία της να διερευνήσει καλύτερες σχέσεις με τη Δύση. Το Ισραήλ ορκίστηκε να σκοτώσει όλους τους ηγέτες της Χαμάς μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου και οι υπηρεσίες πληροφοριών του έχουν ιστορικό μυστικών δολοφονιών στο εσωτερικό του Ιράν.
Το Ιράν ενδιαφέρθηκε επίσης για τις αναφορές των αμερικανικών μέσων ενημέρωσης ότι ο Τζο Μπάιντεν κατηγόρησε τον Νετανιάχου σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε την Πέμπτη για παραπλάνηση σχετικά με τα σχέδιά του να δολοφονήσει τον Χανίγια, ο οποίος ήταν επίσης ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Χαμάς στις συνομιλίες για την κατάπαυση του πυρός, και για τον καθορισμό όλο και πιο αδύνατων προϋποθέσεων στις συνομιλίες.
Αναφορές από τα ισραηλινά μέσα μαζικής ενημέρωσης αναλύθηκαν επίσης ευρέως, σύμφωνα με τις οποίες οι επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών και της άμυνας του Νετανιάχου του είπαν ότι δεν μπορούσαν να καταλήξουν σε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με τις παραμέτρους που τους είχε θέσει.
Το Ιράν θέλει να κανονικοποιήσει τις σχέσεις με τη Δύση για να λήξουν οι κυρώσεις, αλλά…
Αλλά υπάρχει σκεπτικισμός στην Τεχεράνη ότι η απογοήτευση του Μπάιντεν από την ισραηλινή ηγεσία θα οδηγήσει σε οποιαδήποτε αποτελεσματική πίεση στον Νετανιάχου να δώσει στους διαπραγματευτές του μια νέα πιο ευέλικτη εντολή. Οι συνομιλίες το Σαββατοκύριακο δεν σημείωσαν καμία πρόοδο και ο πρόεδρος του ιρανικού κοινοβουλίου, Μοχαμάντ Καλιμπάφ, ζήτησε μια αποφασιστική ιρανική απάντηση.
Ο Πεζεκιάν βρίσκεται ακόμη στη διαδικασία σχηματισμού της κυβέρνησής του, αλλά έχει διορίσει τον Τζαβάντ Ζαρίφ ως αντιπρόεδρο στρατηγικής, μια θέση που μπορεί να του δώσει μεγαλύτερη επιρροή από ό,τι όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών.
Ο Ζαρίφ τάσσεται σθεναρά υπέρ της μεγαλύτερης επαφής με τη Δύση και βοήθησε στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων που οδήγησαν στην ιρανική πυρηνική συμφωνία το 2015. Έχει επίσης μακρά εμπειρία των δυνάμεων στο εσωτερικό του Ιράν που θα προσπαθήσουν να τον υπονομεύσουν.
Τι είπαν ο Μακρόν και ο βασιλιάς της Ιορδανίας
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα Β’ συμφώνησαν ότι πρέπει να αποφευχθεί «πάση θυσία» μια στρατιωτική κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με τη γαλλική προεδρία.
Οι φόβοι για έναν περιφερειακό πόλεμο έχουν αυξηθεί καθώς το Ιράν και η λιβανέζικη αντίσταση – Χεζμπολάχ έχουν δεσμευτεί να εκδικηθούν για τις μοιραίες επιθέσεις στη Βηρυτό, σκοτώνοντας τον διοικητή της Χεζμπολάχ Φουάντ Σοκόρ και η Τεχεράνη, σκοτώνοντας τον επικεφαλής του Πολιτικού Γραφείου της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια.
Και οι δύο ηγέτες εξέφρασαν «την έντονη ανησυχία τους» και υπογράμμισαν «την ανάγκη να αποφευχθεί πάση θυσία μια περιφερειακή στρατιωτική κλιμάκωση».
