Ο πρόεδρος του Παναμά, Χοσέ Ραούλ Μουλίνο, δήλωσε ότι η κυριαρχία της χώρας του επί της Διώρυγας του Παναμά «δεν είναι προς διαπραγμάτευση», ωστόσο ανακοίνωσε ότι δεν θα ανανεώσει τη συμμετοχή της χώρας του στην πρωτοβουλία της Κίνας «Belt and Road».
Οι δηλώσεις του Μουλίνο ήρθαν έπειτα από συνάντηση που είχε με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος μετέφερε την ανησυχία της Ουάσινγκτον για την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στη Διώρυγα.
Σύμφωνα με περίληψη της συνάντησης που δημοσιοποίησε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Ρούμπιο τόνισε στον Μουλίνο ότι ο Τραμπ θεωρεί την παρούσα κατάσταση «απαράδεκτη» και ότι, αν δεν υπάρξουν άμεσες αλλαγές, η Ουάσινγκτον θα λάβει «τα απαραίτητα μέτρα» για να προστατεύσει τα δικαιώματά της βάσει της συμφωνίας που έχει υπογράψει με τον Παναμά.
Στο πλαίσιο της συνάντησης, ο Μουλίνο πρότεινε επίσης τη διεύρυνση της συνεργασίας των δύο χωρών στο μεταναστευτικό ζήτημα, ζητώντας οικονομική υποστήριξη από τις ΗΠΑ για την επαναπροώθηση μεταναστών που περνούν από τον Παναμά με κατεύθυνση τη βόρεια Αμερική. Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στη δυνατότητα επέκτασης της συμφωνίας που είχε συναφθεί τον Ιούλιο του 2024, ώστε να επιτραπεί η απευθείας απέλαση μη Παναμέζων μεταναστών που διασχίζουν το δάσος Νταριέν στα σύνορα με την Κολομβία. Όπως δήλωσε, η συμφωνία αυτή θα μπορούσε να επεκταθεί και σε μετανάστες από τη Βενεζουέλα, την Κολομβία και το Εκουαδόρ, ενώ τόνισε ότι η χώρα του αποτελεί βασικό σημείο διέλευσης μεταναστών από τη Νότια προς τη Βόρεια Αμερική.
Μετά τη συνάντηση, δήλωσε ότι ο διάλογος ήταν «σεβαστικός και εγκάρδιος», τονίζοντας πως η Διώρυγα «παραμένει υπό τον έλεγχο του Παναμά».
Παράλληλα, προσκάλεσε τις ΗΠΑ να ενισχύσουν τις επενδύσεις τους στον Παναμά, ως ένδειξη προθυμίας για σύσφιξη των σχέσεων με την Ουάσινγκτον.
Εν τω μεταξύ, έξω από το προεδρικό μέγαρο στην Πόλη του Παναμά, διαδηλωτές αντέδρασαν στην απαίτηση του Ντόναλντ Τραμπ να επιστρέψει ο έλεγχος της Διώρυγας στις ΗΠΑ. Ο Ρούμπιο, ο οποίος περιοδεύει στην Κεντρική Αμερική και την Καραϊβική, επιχειρεί να αναπροσανατολίσει την αμερικανική διπλωματία στο δυτικό ημισφαίριο, με βασικό άξονα την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών προς τα σύνορα των ΗΠΑ.
Τι είναι η πρωτοβουλία Belt and Road
Η Πρωτοβουλία Ζώνης και Δρόμου (Belt and Road Initiative - BRI) είναι μια στρατηγική που ανακοινώθηκε από τον Γενικό Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, το 2013. Στόχος της είναι η ενίσχυση της συνδεσιμότητας και της συνεργασίας μεταξύ Ασίας, Αφρικής και Ευρώπης μέσω της ανάπτυξης χερσαίων και θαλάσσιων διαδρομών εμπορίου.
Η πρωτοβουλία περιλαμβάνει δύο κύριες συνιστώσες: τον Οικονομικό Διάδρομο του Δρόμου του Μεταξιού (Silk Road Economic Belt) και τον Θαλάσσιο Δρόμο του Μεταξιού του 21ου αιώνα (21st Century Maritime Silk Road).
Η Διώρυγα του Παναμά, αν και δεν αποτελεί άμεσο μέρος της BRI, έχει στρατηγική σημασία για το παγκόσμιο εμπόριο, συνδέοντας τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό Ωκεανό. Η Κίνα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος χρήστης της διώρυγας, αντιπροσωπεύοντας το 21,4% του όγκου φορτίου που διέρχεται από αυτήν, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος χρήστης.
Παρόλο που η Διώρυγα του Παναμά δεν περιλαμβάνεται επίσημα στην Πρωτοβουλία Ζώνης και Δρόμου, η Κίνα έχει δείξει ενδιαφέρον για την περιοχή, επενδύοντας σε λιμενικές εγκαταστάσεις και υποδομές γύρω από τη διώρυγα. Αυτές οι επενδύσεις εντάσσονται στη γενικότερη στρατηγική της Κίνας για την ενίσχυση της παρουσίας της σε κρίσιμα σημεία του παγκόσμιου εμπορίου, αν και δεν αποτελούν επίσημο μέρος της BRI.