Η «εμπλοκή» της Τουρκίας στις πρόσφατες συγκρούσεις του Ναγκόρνο Καραμπάχ υπέρ των Αζέρων μπορεί να μην προκαλεί έκπληξη στους διπλωματικούς κύκλους.
Ωστόσο, πίσω από αυτή τη συμμαχία κρύβονται και εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια που προέρχονται από το Αζερμπαϊτζάν και μέσα από μηχανισμούς ξεπλύματος χρήματος έχουν φτάσει σε τουρκικά χέρια. Ανάμεσά τους εντοπίζεται και ο Ρέζα Ζαράμπ, ο διαβόητος λαθρέμπορος χρυσού που ενέπλεξε τον Ταγίπ Ερντογάν και τον γαμπρό του Μπεράτ Αλμπαϊράκ στο σχέδιο σπασίματος των αμερικανικών κυρώσεων στο Ιράν, όπως γράφει ο Χάρης Καρανίκας για την iefimerida.gr.
Η περίεργη επιχείρηση ξεπλύματος χρήματος
Από το 2012 έως και το 2014 μία περίπλοκη επιχείρηση ξεπλύματος χρήματος είχε στηθεί ανάμεσα στο Αζερμπαϊτζάν, το παράρτημα της Danske Bank στην Εσθονία και τέσσερις βρετανικές εταιρείες αγνώστου «πατρός», καθώς ως μέτοχοί τους εμφανίζονταν ανώνυμες offshore, οι οποίες πραγματοποιούσαν επαναλαμβανόμενες συναλλαγές προς διάφορες εταιρείες ανά την υφήλιο, που θα έπρεπε υπό κανονικές συνθήκες να χτυπήσουν καμπανάκι στους ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Από το «Αζέρικο Πλυντήριο» φαίνεται να πέρασαν τουλάχιστον 2,9 δισ. δολάρια σε δύο χρόνια
Μέσα από το «Αζέρικο Πλυντήριο» φαίνεται να πέρασαν τουλάχιστον 2,9 δισεκατομμύρια δολάρια σε δύο χρόνια, δηλαδή περίπου 3 εκατομμύρια την ημέρα έβγαιναν από το Αζερμπαϊτζάν. Η πηγή των χρημάτων δεν ήταν πάντα ξεκάθαρη, αλλά κυρίως προέρχονταν από εταιρείες που συνδέονται με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ, υπουργεία και την κρατική «Διεθνή Τράπεζα του Αζερμπαϊτζάν», το μεγαλύτερο τότε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της χώρας που υπέβαλε αίτηση για προστασία από τους πιστωτές του εντός του 2017 λόγω των κόκκινων δανείων που είχαν συσσωρευτεί έως τότε.
Οι αποκαλύψεις για τη λειτουργία του «Αζέρικου Πλυντηρίου» είδαν το φως της δημοσιότητας την ίδια χρονιά. Μία ανώνυμη πηγή είχε προμηθεύσει διέρρευσε τα στοιχεία συναλλαγών στη εφημερίδα Berlingske στην Κοπεγχάγη, η οποία τα μοιράστηκε με το OCCRP, τη διεθνή ένωση δημοσιογράφων για το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά, την βρετανική εφημερίδα Guardian και άλλα μέσα ενημέρωσης. Στη διαρροή υπήρχαν λεπτομέρειες για περισσότερες από 16.000 συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένων ονομάτων δικαιούχων, στοιχείων τραπεζικής πληρωμής και ποσών σε διάφορα νομίσματα.
Χρήματα φαίνεται να έφτασαν και στην καρδιά των ευρωπαϊκών θεσμών
Κάποια από αυτά τα χρήματα έφτασαν μέχρι και στην καρδιά των ευρωπαϊκών θεσμών, στα πλαίσια εκστρατείας λόμπιινγκ υπέρ του Αζερμπαϊτζάν. Συγκεκριμένα, φέρεται να έλαβαν ποσά τρία πρώην μέλη της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE): ένας Γερμανός και ένας Σλοβένος βουλευτής, οι οποίοι ασκούσαν πιέσεις για να χαρακτηριστούν οι εκλογές στο Αζερμπαϊτζάν «δίκαιες», καθώς και ένας Ιταλός πολιτικός που έχει κατηγορηθεί για χρηματισμό εξαιτίας των στοιχείων πληρωμών που περιλαμβάνονταν στη διαρροή.
Βρετανικές «ανώνυμες» εταιρείες τροφοδοτούνταν με χρήμα από το Αζερμπαϊτζάν
Από την ανάλυση των στοιχείων της διαρροής που πραγματοποίησε το iefimerida.gr φαίνεται ότι πέρα από τη Βρετανία, όπου έδρευαν οι τέσσερις εταιρείες μέσα από τις οποίες περνούσε το σύνολο των συναλλαγών, το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων από το «Αζέρικο Πλυντήριο» διοχετεύθηκε στην Τουρκία. Πρόκειται για περισσότερες από 2.000 συναλλαγές, επί συνόλου περίπου 16.000, κατά τις οποίες διακινούνται πάνω από 195 εκατομμύρια δολάρια. Σε αρκετές περιπτώσεις φαίνεται ότι εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια εισέρχονταν το πρωί μίας ημέρας σε λογαριασμούς των τεσσάρων «ανώνυμων» βρετανικών εταιρειών, μέχρι το βράδυ έχουν εξαφανιστεί, και η συγκεκριμένη διαδικασία επαναλαμβανόταν για μέρες και μέρες. Κάποιες από τις πληρωμές εμφανίζονται επαναλαμβανόμενες με δύο ή τρεις από τις «ανώνυμες» βρετανικές να στέλνουν το ίδιο χρηματικό ποσό στον ίδιο παραλήπτη την ίδια ημέρα. Τα σημάδια του ξεπλύματος δεν σταματούν εδώ: βρετανικές «ανώνυμες» εταιρείες που τροφοδοτούνταν με χρήμα από το Αζερμπαϊτζάν και προχωρούσαν σε συναλλαγές στα πλαίσια λειτουργίας του «Αζέρικου Πλυντηρίου» είχαν εντοπιστεί και σε άλλα «πλυντήρια» που λειτουργούσαν για λογαριασμό ρώσων πελατών.
Πώς φαίνεται να εμπλέκεται ο γαμπρός του Ερντογάν
Οι συναλλαγές αυτές φαίνεται να ακουμπούν πρόσωπα που νομιμοποιούσαν έσοδα από παράνομες δραστηριότητες εν γνώσει και σε συνεννόηση με την τουρκική ηγεσία, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα έχουν ακουστεί εντός αμερικανικών δικαστηρίων. Ο Ρέζα Ζαράμπ, ο λαθρέμπορος χρυσού που δήλωσε το 2017 σε δίκη ότι ο Ταγίπ Ερντογάν και ο γαμπρός του Μπεράτ Αλμπαϊράκ εμπλέκονταν σε σχέδιο για το σπάσιμο των αμερικανικών κυρώσεων κατά του Ιράν, φαίνεται να λαμβάνει και αυτός χρήματα από το «Αζέρικο Πλυντήριο».
Το σχέδιο «πετρέλαιο για χρυσό» μεταξύ Τουρκίας και Ιράν
Τον Ιούνιο του 2013 το το σχέδιο «πετρέλαιο για χρυσό» μεταξύ Τουρκίας και Ιράν ήταν ακόμα σε εφαρμογή και μέσω αυτού είχαν εξασφαλιστεί τουλάχιστον 20 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με εκτιμήσεις. Το Ιράν πωλούσε πετρέλαιο στην Τουρκία με αντάλλαγμα χρήματα από πωλήσεις χρυσού λόγω ενός «παραθύρου» που υπήρχε στις μέχρι τότε επιβαλλόμενες κυρώσεις και επέτρεπε στο Ιράν να επωφελείται από το εμπόριο πολύτιμων μετάλλων. Αυτό το «παράθυρο» έκλεισε τον επόμενο μήνα με νέες κυρώσεις. Ο Ζαράμπ, που διαθέτει ιρανικό, τουρκικό και αζέρικο διαβατήριο, με τη βοήθεια συνεργατών του αγόραζαν χρυσό, τον πωλούσαν και τα χρήματα κατέληγαν στο Ιράν.
Τα 5 εμβάσματα συνολικού ύψους περίπου 4,2 εκατ. δολαρίων
Μία από τις εταιρείες του δικτύου Ζαράμπ εμφανίζεται να λαμβάνει χρήματα από το «Αζέρικο Πλυντήριο» μόλις μερικές ημέρες πριν ανακοινωθούν οι νέες κυρώσεις που θα έκλειναν το «παράθυρο». Συγκεκριμένα, εντοπίστηκαν πέντε εμβάσματα συνολικού ύψους περίπου 4,2 εκατομμυρίων δολαρίων τα οποία στάλθηκαν από την LCM Alliance LLP –μία από τις τέσσερις «ανώνυμες» βρετανικές εταιρείες του πλυντηρίου- προς την Hanedan General Trading, συμφερόντων Ζαράμπ. Η Hanedan εντάχθηκε στη λίστα κυρώσεων των ΗΠΑ, καθώς στα πλαίσια έρευνας βρέθηκε ότι ήταν μέρος δικτύου εταιρειών του Ζαράμπ που χρησιμοποίησαν το τραπεζικό σύστημα για να πραγματοποιήσουν συναλλαγές εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων για λογαριαμό της ιρανικής κυβέρνησης, για ξέπλυμα χρήματος και για την απόκρυψη των πραγματικών δικαιούχων. Εντοπίστηκε μάλιστα ότι η Hanedan από το 2010 έως το 2015 είχε μεταφέρει περίπου 240 εκατομμύρια δολάρια μέσω διεθνών τραπεζών όπως η JP Morgan, η Citibank, η HSBC και άλλες.
