Δύο είναι οι ηγέτες κρατών των οποίων οι χώρες μετέχουν είτε άμεσα είτε έμμεσα στον πόλεμο στην Ουκρανία οι οποίοι δεν ανέχονται τη διαφωνία, έχουν φιλοδοξίες τον 21ου αιώνα που τροφοδοτούνται από τη νοσταλγία για τις παλαιές αυτοκρατορίες τους, ενώ και οι δύο περιφρονούν την τεράστια επιρροή της Αμερικής στην παγκόσμια σκηνή. Ωστόσο, ενώ ο ένας είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας, ορκισμένος εχθρός της συμμαχίας του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, ο άλλος είναι βασικό μέλος του ΝΑΤΟ, ο Τούρκος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ακάρ σε πολεμικό παραλήρημα: «Η Ελλάδα μας κατηγορεί ανήθικα για να καλύψει τη Μεγάλη Ιδέα-Τα F-16 δεν είναι η μόνη επιλογή»
"Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία εισέρχεται σε ένα αποφασιστικό στάδιο, παρουσιάζεται μια ακανθώδης πρόκληση για την Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ, η οποία έγκειται στο πώς να διαχειριστούν τις σχέσεις με έναν σύμμαχο που είναι αναξιόπιστος αλλά και απαραίτητος," αναφέρει στην εισαγωγή του σχετικό άρθρο Διεθνούς ΜΜΕ, του οποίου τα κυριότερα σημεία είναι τα ακόλουθα:
"Το άμεσο μέλημα είναι να αποτραπεί ο κ. Ερντογάν από το να συνεχίζει να υπονομεύει την ενιαία απάντηση του ΝΑΤΟ στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ενισχυμένη από τις αποφάσεις της Φινλανδίας και της Σουηδίας να εγκαταλείψουν τη μακροχρόνια ουδετερότητά τους και να ενταχθούν στη συμμαχία.
Ως γνωστόν ο Πρόεδρος Ερντογάν μπλοκάρει την αίτηση της Σουηδίας, η οποία απαιτεί ομόφωνη έγκριση. Αλλά η σημασία της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ είναι βαθύτερη. Με τη δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη της συμμαχίας μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώνει Ευρώπη και Ασία. Ακόμη και πριν από την εισβολή της Ρωσίας, ο κ. Ερντογάν είχε υιοθετήσει μια a la carte προσέγγιση στο ΝΑΤΟ - με πιο δραματική ενέργεια το 2017, όταν απέρριψε τις εκκλήσεις των συμμάχων και στράφηκε στη Μόσχα για να αποκτήσει ένα ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας. Αυτό ώθησε την Ουάσιγκτον να ακυρώσει την πώληση στην Τουρκία του νεότερου μαχητικού αεροσκάφους της Αμερικής, του F-35.
Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος, ο κ. Ερντογάν έχει χαράξει έναν ρόλο διαφορετικό από τους εταίρους του στο ΝΑΤΟ, κρατώντας τις γραμμές ανοιχτές τόσο στη Μόσχα όσο και στο Κίεβο. Αντιτάχθηκε στην εισβολή. Τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη βοήθησαν την Ουκρανία να απωθήσει τις ρωσικές δυνάμεις και σύμφωνα με τους όρους μιας διεθνούς σύμβασης της δεκαετίας του 1930, η Τουρκία απαγόρευσε τα πλοία του Ρωσικού πολεμικού ναυτικού να εισέλθουν στη Μαύρη Θάλασσα,εμποδίζοντας ουσιαστικά τον κ. Πούτιν να ενισχύσει τον στόλο του.
Ο Τούρκος πρόεδρος μεσολάβησε επίσης σε μια συμφωνία με τον κ. Πούτιν για να επιτραπεί η εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών. Ωστόσο, επέλεξε να μην απομονώσει τη Μόσχα λόγω της εισβολής. Η Τουρκία αύξησε το εμπόριο της με τη Ρωσία και καλωσόρισε περισσότερους από 5 εκατομμύρια Ρώσους επισκέπτες.
Πέρα από την Ουκρανία, υπάρχει μια περαιτέρω πηγή τριβών, σχετικά με τη Συρία. Αξιωματούχοι στην Ουάσιγκτον ανησυχούν ότι ο κ. Ερντογάν μπορεί να ξεκινήσει μια νέα στρατιωτική ώθηση στη βόρεια Συρία κατά των κουρδικών δυνάμεων εκεί. Η Άγκυρα τους θεωρεί τρομοκράτες, αν και οι Κούρδοι ήταν εξαιρετικά σημαντικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ στη μάχη για την ήττα του Ισλαμικού Κράτους. Και παρόλο που η Ουάσιγκτον και άλλες πρωτεύουσες του ΝΑΤΟ ελπίζουν ότι θα μπορούσαν να βρουν έναν τρόπο να επιλύσουν αυτές τις εντάσεις, στην πραγματικότητα αυτές θα μπορούσαν να ενταθούν τους επόμενους μήνες. Αυτό οφείλεται στην εσωτερική τουρκική πολιτική.
Τον Μάιο ο Ερντογάν αντιμετωπίζει εκλογές, οι οποίες διεξάγονται εν μέσω οικονομικής αναταραχής. Θορυβημένος από τις δημοσκοπήσεις που υποδηλώνουν ότι μπορεί να χάσει, έχει ξεκινήσει μια τεράστια εκστρατεία δωρεών, συμπεριλαμβανομένων φορολογικών εκπτώσεων, δανείων και επιδοτήσεων για ενέργεια και άλλα έξοδα του νοικοκυριού. Αν αυτά είναι τα καρότα, ο κ. Ερντογάν έχει επίσης ένα οπλοστάσιο με μαστίγια.
Έχει συσσωρεύσει μεγάλη ισχύ, απολαμβάνοντας αποτελεσματικό έλεγχο στα περισσότερα μέσα ενημέρωσης και στο δικαστικό σύστημα, και έχει καταπολεμήσει τους αντιπάλους του, ειδικά μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα το 2016. Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Ekrem İmamoğlu καταδικάστηκε σε φυλάκιση πριν από έξι εβδομάδες επειδή άσκησε κριτική στις εκλογικές αρχές για την τελικά αποτυχημένη προσπάθειά τους να αμφισβητήσουν την νίκη του για την Δημαρχία το 2019. Εάν επιβεβαιωθεί από εφετείο, η απόφαση θα του απαγόρευε να είναι υποψήφιος. Ωστόσο, το κύριο πλεονέκτημα του κ. Ερντογάν και ο λόγος που οι εταίροι του στο ΝΑΤΟ αμφιβάλλουν ότι οι σχέσεις τους θα βελτιωθούν σημαντικά πριν από την ημέρα των εκλογών, είναι η όρεξη του να ενσαρκώσει την τουρκική εθνική υπερηφάνεια και να διεκδικεί τη δύναμη και την επιρροή της Τουρκίας.
Ενώ οι εκλογές έρχονται στην εκατονταετηρίδα του σύγχρονου τουρκικού κράτους που ιδρύθηκε ως κοσμική δημοκρατία από τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ μετά την οριστική κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας , ο Ερντογάν έχει προβάλει ένα ξεκάθαρα οθωμανικό όραμα για την πλειοψηφούσα μουσουλμανική χώρα του, ως δύναμη όχι μόνο στο ΝΑΤΟ, αλλά στην Κεντρική Ασία, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
Με τον κίνδυνο ενός προεκλογικού χτυπήματος στη Συρία, την απογοήτευση για τις καθυστερήσεις στην επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και την αγορά όπλων του Ερντογάν από τον Πούτιν, το πολιτικό απόθεμα του Τούρκου ηγέτη στις συμμαχικές πρωτεύουσες, ποτέ δεν χαμηλότερο.
Τα βασικά μέλη της Γερουσίας των ΗΠΑ είναι ειλικρινή στην κριτική τους. Ένας νομοθέτης, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων Μπομπ Μενέντεζ, έχει φτάσει στο σημείο να αμφισβητεί εάν η Τουρκία ανήκει καν στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν φαίνεται να απεχθάνεται να επιλέξει περαιτέρω μάχες και επιδιώκει την υπογραφή του Κογκρέσου για την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία.
Αυτό δεν συμβαίνει επειδή αισθάνεται άνετα με τις πολιτικές του κ. Ερντογάν, όπως έχουν καταστήσει σαφές άλλοι αξιωματούχοι της Διοίκησης, αλλά ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους αναγνωρίζουν ότι μια καθαρή διάσπαση εντός του ΝΑΤΟ θα ήταν ευλογία για τον Πούτιν. Φαίνεται ότι έχουν καταλήξει, όπως λέει η παλιά παροιμία, ότι ενώ συχνά φαίνεται ότι δεν μπορούν να ζήσουν με τον κ. Ερντογάν, δεν μπορούν να ζήσουν ούτε χωρίς αυτόν."
Πως βλέπουν ΗΠΑ-ΝΑΤΟ την Τουρκία
Τα παραπάνω αποτυπώνουν επακριβώς κατά την εκτίμησή μας το πως ΗΠΑ-ΝΑΤΟ αντιμετωπίζουν μέχρι στιγμής τον Ερντογάν και την εξωτερική του πολιτική, ως ένα κακό που πρέπει δυστυχώς να ανεχθούν, ευελπιστώντας να απαλλαγούν σύντομα από τον Τούρκο Πρόεδρο και την θέση του να πάρει κάποιος ο οποίος θα προσπαθήσει να επαναφέρει την Τουρκία στη Δύση.
Ωστόσο πιστεύουμε ότι ακόμη και αν χάσει ο Ερντογάν στις εκλογές, οι ενέργειες που έχει προβεί τα τελευταία χρόνια σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και κυρίως ο "Ερντογανισμός" που έχει ριζώσει στον τουρκικό λαό, έχοντας γαλουχήσει όλα αυτά τα χρόνια το μέσο Τούρκο πολίτη ότι ΗΠΑ-ΕΕ είναι εχθροί της χώρας του, είναι πολύ δύσκολο να εκριζωθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Ο Ερντογάν με έργα όπως το Ακουγιού και ο υποθαλάσσιος αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ρωσία μέσω Μαύρης θάλασσας στην Τουρκία, οι S-400 και η σύμπλευση με Ρωσία-Ιράν-Συρία, είναι μερικά από τα σημεία που δένουν την Τουρκία με την Ρωσία, κάτι που καλείται να διαχειριστεί η όποια νέα τουρκική κυβέρνηση προκύψει εφόσον βέβαια ηττηθεί ο Ερντογάν στις εκλογές.
Κοινώς είναι πολύ δύσκολο να μαζέψει τα αμάζευτα η νέα τουρκική κυβέρνηση, ενώ για τα Ελληνοτουρκικά κρατάμε μικρό καλάθι, αφού η νυν αντιπολίτευση για Αιγαίο και Κύπρο, έχει εκφράσει τις ίδιες και ακόμη μερικές φορές επιθετικότερη ρητορική από αυτήν του Ερντογάν σε βάρος μας.
