Η Τουρκία ασχολείται και επιδιώκει, την προσέγγιση με τους παραδοσιακούς εχθρούς της. Αυτό αποτελεί μέρος μιας επίμονης νεοοθωμανιστικής ατζέντας. Από την Ανακήρυξη της Δημοκρατίας, η τουρκική ταυτότητα βρίσκεται στο σταυροδρόμι, μεταξύ των θρησκευτικών αξιών του Ισλάμ και της εθνογλωσσικής εθνικιστικής ιδεολογίας του παντουρκισμού.
Η Τουρκία επένδυσε στο ευρωπαϊκό σχέδιο (χωρίς αποτέλεσμα), ξεκινώντας ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2005. Τον Μάρτιο του 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε τα μέλη της ΕΕ να διακόψουν τις συνομιλίες με την Άγκυρα, επικαλούμενοι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι διαπραγματεύσεις παραμένουν ενεργές, αλλά ουσιαστικά έχουν σταματήσει.
Στα τέλη Μαρτίου του τρέχοντος έτους, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δημοσίευσε μια έκθεση για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, στην οποία σημειώθηκαν αρνητικές τάσεις, όπως παραδείγματος χάρη στις επιθετικές πολιτικές της Άγκυρας που αφορούν την Κύπρο, την Ελλάδα και άλλες χώρες. Η Άγκυρα πυροδοτεί εθνοτικές συγκρούσεις στην ευρωπαϊκή ήπειρο (όπως συμβαίνει στη Μέση Ανατολή) και επιδιώκει να δημιουργήσει μια φιλοτουρκική κοσμοθεωρία, μέσω της τουρκικής Υπηρεσίας Συνεργασίας και Συντονισμού και άλλων φορέων.
Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952, αλλά οι ειδικοί μιλούν για τουρκική «ανατολική στροφή» τουλάχιστον από το 2016, όταν η Άγκυρα άρχισε να ακολουθεί μια πολύ πιο επιθετική και ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, που επιδιώκει την ένταξη με αραβικά και μουσουλμανικά έθνη. Αυτό, μπορεί να περιπλέξει περαιτέρω, την ήδη πολύπλοκη σχέση της Τουρκίας με τη Ρωσία.
Από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, οι παντουρκιστικές και τουρανιστικές ιδέες (εν μέρει κληρονομικές από την Οθωμανική Αυτοκρατορία), χρησιμοποιήθηκαν από την Άγκυρα ως εργαλείο για ήπια δύναμη. Ο παντουρκισμός στα τέλη του 19ου αιώνα, ζήτησε την πολιτική ενοποίηση όλων των τουρκικών λαών. Ο τουρανισμός, με τη σειρά του, έχει ευρύτερες φιλοδοξίες (που περιλαμβάνουν τους λαούς της εσωτερικής και κεντρικής Ασίας), αλλά και οι δύο όροι χρησιμοποιούνται μερικές φορές εναλλακτικά.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
"Αεροπλανικά" κόλπα Ερντογάν! Τι παιχνίδι παίζει με F-16 & F-35 αλλά και με τα ρωσικά SU 35 ή Su-57-Η "σαλαμοποίηση" από τις ΗΠΑ
Η ύπαρξη στενότερων διμερών σχέσεων και στρατηγικών συνεργασιών με την Τουρκία, είναι ζωτικής σημασίας για πολλά κράτη της Κεντρικής Ασίας, τα οποία ενισχύουν περαιτέρω τις αμυντικές τους σχέσεις με την Άγκυρα και επιδιώκουν έτσι, να εξισορροπήσουν τη γεωπολιτική κατάσταση των πραγμάτων στην περιοχή. Εν τω μεταξύ, η Τουρκία προσπαθεί να επεκτείνει την επιρροή της με τρόπους που υπερβαίνουν την αρμονική συνεργασία.
Η υποστήριξη που έδωσε στο Αζερμπαϊτζάν, για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του πολέμου του Καραμπάχ, ανακοινώθηκε με όρους παντουρκισμού, κάτι που σίγουρα ενοχλεί το Ιράν . Το Αζερμπαϊτζάν είναι ένας μεγάλος εθνοτικός πληθυσμός Αζέρων, που συχνά εκφράζει τα συναισθήματα των Παντουρκιστών αυτονομιστών.
Η ιδέα του «Μεγάλου Τουράν» και της ενότητας των Τούρκων, εξαπλώνεται έτσι σε όλη την Κεντρική Ασία και τον Νότιο Καύκασο, καθώς και σε περιοχές της Ρωσικής Ομοσπονδίας, όπου φιλοξενούνται πολλοί τουρκόφωνοι λαοί.
Προσπαθεί η Τουρκία, να προωθήσει μια εθνική αφύπνιση προς τη δημιουργία μιας Μεγάλης Τουρκίας στην Κεντρική Ασία και όχι μόνο;
Φαίνεται έτσι, τουλάχιστον ως ένα είδος «κοιμισμένου έργου» και αυτό είναι ενοχλητικό. Για παράδειγμα, τον περασμένο Αύγουστο, ο Metin Külünk, βουλευτής του κόμματος του Ερντογάν AKP, ζήτησε μια «Μεγάλη Τουρκία» που θα περιελάμβανε μεγάλες περιοχές της Βουλγαρίας, της Κύπρου και της Αρμενίας, καθώς και τμήμα της Βόρειας Ελλάδας και των νησιών του Αιγαίου. Αυτή είναι μια ανησυχητική δήλωση από μόνη της. Αργότερα ο Ερντογάν, επέλεξε τον ίδιο αναπληρωτή ως ανώτατο διευθυντή του κόμματός του στη Σύμβαση του AKP φέτος.
Βρισκόμαστε στην εποχή των μεγάλων μπλοκ και των νέων ομάδων με πολύπλοκες επίσημες ή άτυπες ευθυγραμμίσεις, όπως το Quad, το λεγόμενο New Quad, ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) και ούτω καθεξής. Η πλοήγηση σε όλες αυτές τις ομάδες, είναι μια τεράστια διπλωματική πρόκληση για κάθε παγκόσμιο ή περιφερειακό παράγοντα στις μέρες μας.
Το Τουρκικό Συμβούλιο (αποτελούμενο από την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν, το Κιργιζιστάν και το Ουζμπεκιστάν) μπορεί να θεωρηθεί ως μια τέτοια ομάδα. Η δήλωση του Γενικού Γραμματέα του Τουρκικού Συμβουλίου Αμρέγιεφ (τον Μάρτιο), ότι το Τουρκικό Συμβούλιο στοχεύει σε «Ηνωμένες Πολιτείες του Τουρκικού Κόσμου» είναι ανησυχητική, ωστόσο. Στη σημερινή γεωπολιτική σκακιέρα, δεν υπάρχει πλέον χώρος για εφησυχασμό. Η Τουρκία ακολουθεί τώρα μια πολύ επικίνδυνη εξωτερική πολιτική, ελιγμών μεταξύ παγκόσμιων και περιφερειακών παραγόντων και απειλώντας την ειρήνη στην Κεντρική Ασία αλλά και στην γειτονιά μας.
Ενδεικτικό είναι ότι το θέμα της τουρκικής προκλητικότητας, έφερε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οποία συμμετείχε εχθές, Δευτέρα 18 Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου, ο κ. Δένδιας αναμένετο να αναφερθεί στις προκλητικές και παράνομες ενέργειες της Τουρκίας.
