Οι μεγάλες δασικές πυρκαγιές αποτελούν ένα μικρό αλλά σημαντικό και ορατό μέρος του τεράστιου και ατυχούς μετασχηματισμού των χωρών που συνορεύουν με τη Μεσόγειο Θάλασσα.
Χρόνο με τον χρόνο τα στοιχεία είναι τρομερά: 19 από τα πιο ζεστά χρόνια στην ιστορία έχουν συμβεί σε αυτόν τον 21ο αιώνα, από τον οποίο μόλις καλύψαμε το ένα πέμπτο. Αυτή η βάναυση καμπύλη αποτελεί ένδειξη ότι εκατοντάδες από τις όμορφες παραλίεςτων χωρών της λεκάνης της Μεσογείου θα εξαφανιστούν σύντομα. Και μαζί τους, εκατοντάδες χιλιάδες σπίτια και κτίρια, ή ακόμα και πόλεις. Αυτό διαβεβαιώνουν οι ειδικοί της ισπανικής Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), οι οποίοι διαβεβαιώνουν ότι το 75% του ισπανικού εδάφους κινδυνεύει από ερημοποίηση.
Στη Μάλαγα, για παράδειγμα, η μέση θερμοκρασία είναι 3ºC υψηλότερη από τη δεκαετία του 1960, χρόνια στα οποία η μέγιστη θερμοκρασία που καταγράφηκε τότε ήταν 42,8ºC, ενώ φέτος έχει ήδη φτάσει τους 46ºC. Παρόμοια ρεκόρ καταγράφονται και σε άλλες παράκτιες πόλεις της Μεσογείου όπως το Παλέρμο, η Αθήνα, η Αλεξάνδρεια, η Τρίπολη ή η Νίκαια.
Για μεγαλύτερη ακρίβεια, ο ιστότοπος Climatecentral.org εμφανίζει έναν χάρτη που περιγράφει λεπτομερώς ποια μέρη του κόσμου θα βυθιστούν κάτω από τα νερά τις επόμενες δεκαετίες και εκείνα που συνορεύουν με τη Μεσόγειο είναι ψηλά στην λίστα. Είναι ο ιστότοπος που εξηγεί ότι το μεγαλύτερο μέρος της ισπανικής ακτής, ειδικά οι πόλεις που έχουν εγκατασταθεί σε κόλπους, θα καταστραφούν μέχρι το έτος 2100.Είναι συνέπεια του γεγονότος ότι μεταξύ 1900 και 1990 η στάθμη της θάλασσας παρουσίασε άνοδο 1,3 mm κάθε χρόνο, αλλά ότι από το 2000 η αύξηση τοποθετήθηκε στα 3,6 mm ετησίως. Με αυτόν τον ρυθμό, μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα η παγκόσμια στάθμη της θάλασσας θα έχει αυξηθεί μεταξύ 29 και 59 εκατοστών ανάλογα με την περιοχή. Η προφανής και επιταχυνόμενη τήξη των πόλων συμβάλλει πάρα πολύ σε αυτήν την επιτάχυνση. Το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα είναι αυτό του μεγαλύτερου νησιού στον κόσμο, της Γροιλανδίας, του οποίου οι θερμοκρασίες φέτος το καλοκαίρι, που έφτασαν τους 27 βαθμούς Κελσίου, προκάλεσαν τη ρίψη τόσο τεράστιων ποσοτήτων νερού στη θάλασσα που θα μπορούσαν να έχουν κατακλύσει ολόκληρη την Ιβηρική χερσόνησο.
Όλο και πιο ακραία και καταστροφικά φαινόμενα
Οι κλιματολογικές αλλαγές φτάνουν στα άκρα , από το κύμα καύσωνα που καταστρέφει τον δυτικό Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες μέχρι τις πλημμύρες της Κεντρικής Ευρώπης, ενώ σε μερικές από τις γερμανικές πόλεις των οποίων τα τοπία έχουν καταστραφεί ακόμη περισσότερο από αυτά του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.
Όμως, όσον αφορά τη Μεσόγειο, τα κύματα καύσωνα - μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα δύο το χρόνο και από το 2010 έως έξι το χρόνο - προκαλούν πρωτοφανείς καταστροφές. Η ερημοποίηση σημαίνει πολλά περισσότερα από την απλή και ασταμάτητη πρόοδο των ερήμων: είναι η φθορά των εδαφών, δηλαδή όλο και λιγότερο ικανά εδάφη να διατηρήσουν ζωντανά τα φυτά. Είναι επίσης η ξηρότητα του κλίματος και η μειωμένη συμβολή του νερού από τα ποτάμια που αδυνατούν να ανακουφίσουν τις αυξανόμενες ελλείψεις και είναι επίσης το καλύτερο έδαφος αναπαραγωγής για την εξάπλωση επεμβατικών ειδών που προκαλούν ή μεταδίδουν ασθένειες. Οι ειδικοί της MedECC (Μεσογειακοί εμπειρογνώμονες για το κλίμα και την περιβαλλοντική αλλαγή) εκτιμούν ότι για κάθε βαθμό θέρμανσης η συμβολή των βροχοπτώσεων μειώνεται κατά 4%. Αυτό καθιστά τις ξηρασίες και τον κίνδυνο πυρκαγιών ικανά να καταστρέψουν τα δάση ακόμη πιο δραματικά.
Η διάβρωση και οι πλημμύρες είναι και θα είναι, επομένως, ολοένα και συχνότερα φαινόμενα στην περιοχή της Μεσογείου, με πιο έντονες και παρατεταμένες ξηρασίες και καταρρακτώδεις βροχές σε λίγες χρονικές περιόδους, ικανές να καταστρέψουν όχι μόνο ταμιευτήρες και εγκαταστάσεις επεξεργασίας αλλά και συστήματα λυμάτων και κατανομής νερού.
Επιπλέον, όσοι εκτοπίστηκαν από τη φτώχεια που προκλήθηκε από τις παρατεταμένες ξηρασίες συγκλίνουν στη Μεσόγειο. Αυτός που υποφέρει, για παράδειγμα, στα νότια του Μαρόκου και της Αλγερίας, και έχει ζήσει ιστορικά από τη γεωργία, θα αναγκαστεί να αναζητήσει αλλού την μοίρα του.
Όπως φαίνεται από όλα τα παραπάνω το ζήτημα είνια σοβαρό και πολυποίκιλο και χρήζει συντονισμένης αντιμετώπισης...
