Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΕΕ επεξεργάζονται μια στρατηγική για την αντικατάσταση της παροχής φυσικού αερίου στην Ευρώπη σε περίπτωση που η Ρωσία κλείσει τη στρόφιγγα σε μια αντιπαράθεση με τις δυτικές δυνάμεις για την Ουκρανία, το Κατάρ δήλωσε ότι δεν βλέπει τρόπο να αντικαταστήσει την απαιτούμενη ποσότητα.
Όπως αναφέρει η Καταρίνα Μπουχόλτς του Statista παρακάτω, εάν επιβληθούν νέες κυρώσεις εναντίον του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν προσωπικά ή της χώρας του, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει ενεργειακή κρίση στην ήπειρο λόγω της εξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο, το οποίο φτάνει στην ήπειρο μέσω αγωγών.
Σύμφωνα με το Reuters, ο στενός σύμμαχος των ΗΠΑ, Κατάρ, θέλει εγγυήσεις ότι το φυσικό αέριο που εκτρέπεται στην Ευρώπη δεν θα μεταπωληθεί και προέτρεψε τις ευρωπαϊκές χώρες να επιλύσουν την έρευνά τους σχετικά με τα συμβόλαια φυσικού αερίου του Κατάρ προκειμένου να γίνουν οι ίδιες τακτικός πελάτης – κάτι που θα μπορούσε να μετατοπίσει μόνιμα τις εξαρτήσεις από το φυσικό αέριο στο Ευρώπη.
Στοιχεία από τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας δείχνουν σε ποιες χώρες θα κινδύνευε περισσότερο ο ενεργειακός εφοδιασμός, σε περίπτωση παγώματος των ροών του ρωσικού αερίου.
Μεταξύ των μεγάλων οικονομιών της Ευρώπης, η Γερμανία εισάγει περίπου το ήμισυ του φυσικού της αερίου από τη Ρωσία, ενώ η Γαλλία λαμβάνει μόνο το ένα τέταρτο του εφοδιασμού της από τη χώρα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία.
Η μεγαλύτερη πηγή γαλλικού φυσικού αερίου ήταν η Νορβηγία, με ποσοστό 35%. Η Ιταλία θα είναι επίσης μεταξύ των πιο επηρεαζόμενων με εξάρτηση 46% από το ρωσικό αέριο.
Το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται σε διαφορετική θέση, αντλώντας το ήμισυ της προμήθειας φυσικού αερίου από εγχώριες πηγές και εισάγοντας κυρίως από τη Νορβηγία και επίσης το Κατάρ. Η Ισπανία δεν είναι επίσης στη λίστα των μεγάλων πελατών της Ρωσίας, με τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της χώρας να είναι η Αλγερία και οι ΗΠΑ.
Ορισμένες μικρότερες ευρωπαϊκές χώρες βασίζονται αποκλειστικά στο ρωσικό αέριο, συγκεκριμένα η Βόρεια Μακεδονία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και η Μολδαβία.
Η εξάρτηση ήταν επίσης πάνω από το 90% της παροχής φυσικού αερίου στη Φινλανδία και τη Λετονία και στο 89% στη Σερβία, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ελλάδα δεν συμπεριλαμβάνεται στη λίστα των χωρών που είναι άμεσα εξαρτημένες από το εκ Ρωσίας φυσικό αέριο, καθώς ο τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, φαίνεται πως θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην περίπτωση επιδείνωσης της ενεργειακής κρίσης.
Τα σενάρια για αγωγούς και ο Ελληνικός ρόλος
Συγκεκριμένα, ευρείες συζητήσεις σε ενεργειακούς κύκλους πυροδοτεί δημοσίευμα που αποκάλυψε πρώτο το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ, που θέλει το ΝΑΤΟ να σχεδιάζει να κατασκευάσει αγωγό φυσικού αερίου μεταξύ Ισπανίας και Γερμανίας.
Σε μία κρίσιμη εποχή εύθραυστων γεωπολιτικών ισορροπιών, στόχος αποτελεί σύμφωνα με το δημοσίευμα -αλλά και τη φιλοδυτική ρητορική που σηματοδότησε την έναρξη της ενεργειακής κρίσης- η «μείωση της εξάρτησης της Κεντρικής Ευρώπης από το ρωσικό αέριο».
Σε αυτό το κλίμα, δύο σενάρια θα συζητήσουν ΗΠΑ και Ευρώπη για εναλλακτικές απέναντι στη Ρωσία σύμφωνα με πληροφορίες του Sputnik και βασίζονται στο υγροποιημένο φυσικό αέριο.
Το πρώτο σενάριο αφορά τη δημιουργία αγωγού φυσικού αερίου από την Ισπανία έως τη Γερμανία. Κομβικό ρόλο στο σχέδιο διαδραματίζουν οι οκτώ σταθμοί στην Ιβηρική Χερσόνησο, που είναι απαραίτητοι για την επεξεργασία του υγροποιημένου αερίου.
Την ίδια στιγμή, το δεύτερο σενάριο θέλει την Ελλάδα να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο με αγωγό που θα μεταφέρει το αέριο στην Ευρώπη και σχετίζεται με τον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου της Αλεξανδρούπολης.
Μάλιστα, αυτά τα σενάρια αναμένεται να βρεθούν τόσο στο τραπέζι των γενικότερων συζητήσεων του Συμβουλίου Ενέργειας ΕΕ-ΗΠΑ όσο και στις διμερείς επαφές μεταξύ του Ύπατου Εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ζοζέπ Μπορέλ, και του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν.
Παράλληλα, ευρωπαϊκές πηγές αναφέρουν στο Sputnik ότι δεν αποκλείεται τα δύο σχέδια να εφαρμοστούν παράλληλα, αν τελικά αποτελέσουν τις οριστικές αποφάσεις.
«Δεν είναι κάτι καινούριο, το σχέδιο της Αλεξανδρούπολης, οι ΗΠΑ το δρομολογούν από την εποχή του Ομπάμα, απλά το ζήτημα είναι αν θα υλοποιηθεί πιο γρήγορα μετά την τορπίλη του αγωγού EastMed» τονίζει από την πλευρά του στο Sputnik ο Νότης Μαριάς, καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής και πρόεδρος του κόμματος «Ελλάδα-Ο Άλλος Δρόμος».
«Όπως έχουμε πει ξανά, οι διασυνδετήριοι αγωγοί που θα μεταφέρουν το αμερικανικό σχιστολιθικό αέριο από Αλεξανδρούπολη προς τα Σκόπια και το Κόσοβο, προς Βουλγαρία, Σερβία, Ουγγαρία, αλλά και προς Ρουμανία, Μολδαβία, Ουκρανία αναμένεται να χρηματοδοτηθούν από κονδύλια της ΕΕ και δάνεια ευρωπαϊκών τραπεζών» προσθέτει ο κ. Μαριάς.
Υπενθυμίζουμε πως το ΝΑΤΟ διερευνά τη δυνατότητα κατασκευής νέου αγωγού φυσικού αερίου που θα συνέδεε την ισπανική Καταλονία με τη Γαλλία και θα μειώσει την εξάρτηση της Κεντρικής Ευρώπης από το ρωσικό αέριο, όπως ανέφερε η εφημερίδα la Vanguardia, επικαλούμενη πηγές στην ισπανική κυβέρνηση.
Όπως γράφαμε στο Πενταπόσταγμα, ο αγωγός φυσικού αερίου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αποστολή αλγερινού φυσικού αερίου και υγροποιημένου αερίου στο κέντρο της Ευρώπης, τα οποία θα μπορούσαν να αποθηκεύονται και να υποβάλλονται σε επεξεργασία από οκτώ μονάδες επαναεριοποίησης που βρίσκονται στην Ισπανία και την Πορτογαλία.