Οι ΗΠΑ και η ΕΕ δεν πρέπει να “τσιμπήσουν” στην ψεύτικη φιλοδυτική στάση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (όπως όταν προσφέρθηκε να διευθύνει το αεροδρόμιο της Καμπούλ και στη συνέχεια τράπηκε σε φυγή) ή τον ψεύτικο αντι-ριζοσπαστισμό του (όπως όταν “ερωτοτροπεί” με τους Αφγανούς τρομοκράτες). Η στρατηγική του Ερντογάν, ως μέλους του ΝΑΤΟ, είναι σαφώς να ενισχύσει τα σχέδια της Ρωσίας και της Κίνας για το μέλλον του Αφγανιστάν.
Όταν η Σοβιετική Ένωση εισέβαλε στο Αφγανιστάν τον Δεκέμβριο του 1979 για υποστήριξη της κομμουνιστικής αφγανικής κυβέρνησης, που τότε βρισκόταν σε σύγκρουση με ριζοσπάστες μουσουλμάνους μαχητές, η Τουρκία είχε τον δικό της εμφύλιο πόλεμο μεταξύ ακροαριστερών και ακροδεξιών παρατάξεων. Τον Σεπτέμβριο του 1980, ο τουρκικός στρατός πραγματοποίησε πραξικόπημα και απαγόρευσε όλα τα πολιτικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένων των ισλαμιστικών.
Οι Τούρκοι Ισλαμιστές δημιούργησαν το Κόμμα Πρόνοιας, το οποίο επίσης αργότερα θα απαγορευτεί. Το 1985, στα μισά της σοβιετικής εισβολής στο Αφγανιστάν, ο Ερντογάν ήταν ο δυναμικός, 31χρονος πρόεδρος της επαρχίας της Κωνσταντινούπολης του Κόμματος Πρόνοιας. Σε μια εκδήλωση κατά των ΗΠΑ, κατά της Δύσης, ο Ερντογάν κάλεσε έναν τρομοκράτη, τον Γκιουλμπουντίν Χεκματιάρ, στην Κωνσταντινούπολη. Ο Χεκματιάρ ήταν πρώην μουτζαχεντίν και ηγέτης του πολιτικού κόμματος Χεζμπ-ε-Ισλάμι Γκιουλμπουντίν. Οι απλοί Αφγανοί πολίτες τον γνώριζαν ως τον «Σφαγέα της Καμπούλ» επειδή βομβάρδισε την πόλη επανειλημμένα χωρίς άλλο προφανή λόγο.
Υπάρχει μια συγκεκριμένη φτογραφία που εμφανίστηκε ξανά και ξανά για να στοιχειώσει τον Τούρκο ηγέτη: Μια φωτογραφία του Ερντογάν που κάθεται στα πόδια του Χεκματιάρ, ο οποίος κάποτε χαρακτηρίστηκε επίσημα ως τρομοκράτης από τα Ηνωμένα Έθνη και τις ΗΠΑ. Αυτή η φωτογραφία τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια της προαναφερθείσης εκδήλωσης στην οποία ο Ερντογάν φιλοξένησε τον Χεκματιάρ στην Κωνσταντινούπολη το 1985.
Η φωτογραφία λέει πολλά ακόμη και σήμερα, όταν, μετά την κατάρρευση της αφγανικής κυβέρνησης τον Αύγουστο, ο Χεκματιάρ συναντήθηκε με τον Χαμίντ Καρζάι, πρώην πρόεδρο του Αφγανιστάν, και τον Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ, πρόεδρο του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Συμφιλίωσης και πρώην διευθύνοντα σύμβουλο, στη Ντόχα.
Πριν από μερικές εβδομάδες, καθώς τα βήματα των Ταλιμπάν ισχυροποιούνταν στην Καμπούλ, ο Ερντογάν άλλαξε άλλη μια φορά και γιόρτασε την ιδεολογική του σχέση με τους τρομοκράτες του Αφγανιστάν. «Η κατανόηση (ή η ερμηνεία) των Ταλιμπάν για το Ισλάμ δεν έρχεται σε αντίθεση με τη δική μας», είπε, συγκλονίζοντας εκατομμύρια κοσμικούς Τούρκους.
"Η αντίληψη του Ισλάμ για τους Ταλιμπάν δεν έρχεται πραγματικά σε αντίθεση με τη δική μας; Αυτή η κατανόηση αφορά τον ομαδικό βιασμό, τη δολοφονία γυναικών, τον κλείσιμο στα σπίτια τους, την πώληση κοριτσιών ως σκλάβων, την απαγόρευση σχολείων για κορίτσια. Πότε η δική μας έχει μετατραπεί σε αυτό;" ρώτησε ο Gamze Taşçıer, βουλευτής της αντιπολίτευσης.
"Πότε η Τουρκία έγινε κράτος σαρία;" δεκάδες άλλοι διανοούμενοι ρώτησαν τον Ερντογάν.
Οι προσπάθειες του Ερντογάν προσέγγισης προς τους Ταλιμπάν, επιπλέον, δεν περιορίστηκαν μόνο στην ανάδειξη της ανοχής του στη σαρία. "Τα σχετικά θεσμικά μας όργανα", είπε ο Ερντογάν, "εργάζονται πάνω σε αυτό, συμπεριλαμβανομένων των συνομιλιών με τους Ταλιμπάν, και ενδέχεται επίσης να δεχτώ τον αρχηγό των Ταλιμπάν".
Υπάρχουν δύο πιο σημαντικές επιπτώσεις της προόδου των Ταλιμπάν και της επακόλουθης επιείκειας της Τουρκίας. Πρώτον, η κατάληψη της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν κατέστρεψε το τουρκικό σχέδιο να αφήσει στρατεύματα στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν για τη λειτουργία του Διεθνούς Αεροδρομίου Χαμίντ Καρζάι, ένα έργο γεμάτο κινδύνους για το οποίο κανένα άλλο έθνος δεν είχε προσφερθεί εθελοντικά.
Ο Ερντογάν είχε αναζητήσει την εμπλοκή του αυτή, κατά πως φαίνεται, για να αναδείξει τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας για τα δυτικά έθνη, κυρίως για τις ΗΠΑ. Με αυτό, πιθανότατα ήλπιζε να έχει περισσότερη δυναμική στη διοίκηση του Μπάιντεν, όταν η Τουρκία και οι ΗΠΑ διαπραγματεύονταν εν μέσω των αποκλίσεών τους, μεταξύ των οποίων πιθανές νέες κυρώσεις κατά της τουρκικής κυβέρνησης λόγω της απόκτησης των S-400. Εν ολίγοις, ο Ερντογάν πιθανότατα ήλπιζε να χρησιμοποιήσει τη συμφωνία για το αεροδρόμιο της Καμπούλ για να αποκαταστήσει βαθιά προβληματικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ, βάζοντας τις διμερείς σχέσεις σε ένα πλαίσιο συναλλαγών. Με αυτόν τον τρόπο, η Τουρκία του Ερντογάν θα έπαιρνε ένα σημείο στο να παρουσιαστεί ως αξιόπιστος δυτικός σύμμαχος.
Μόνο μερικές εβδομάδες πριν από την κατάληψη της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν, η Άγκυρα και η Ουάσινγκτον προσπαθούσαν να εξαλείψουν τις διαφορές τους για τους όρους και τις προϋποθέσεις του τουρκικού ελέγχου στο αεροδρόμιο της Καμπούλ. Μόλις στις 11 Αυγούστου, η Τουρκία εξακολουθούσε να έχει πρόθεση να φυλάξει το αεροδρόμιο της Καμπούλ μετά την αποχώρηση άλλων ξένων στρατευμάτων από το Αφγανιστάν.
Ιράν-Τουρκία-Ελλάδα
Εν τω μεταξύ, στις 28 Αυγούστου, μετά από εικασίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η Ελλάδα θα ανοίξει τα σύνορά της για Αφγανούς πρόσφυγες μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου, χιλιάδες Αφγανοί πρόσφυγες πλημμύρισαν τα χερσαία σύνορα της Τουρκίας με την Ελλάδα.
Το Ιράν, από την πλευρά του, φαίνεται να ελπίζει να χτυπήσει με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια: διευκολύνοντας συστηματικά το ταξίδι των παράνομων Αφγανών στην Τουρκία και προς την Ελλάδα, μπορεί να αποσταθεροποιήσει τόσο την Τουρκία όσο και την Ευρώπη. Οι μουλάδες στο Ιράν θα ήταν προφανώς πολύ χαρούμενοι για να μεταφέρουν δεκάδες χιλιάδες Αφγανούς στα δύσκολα σύνορα της χώρας τους με Τουρκία. Τα υπόλοιπα θα ήταν τότε το πρόβλημα των Σουνιτών Τούρκων και της Δύσης.
Όπως έγραψε ο μελετητής της Μέσης Ανατολής και πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου Μάικλ Ρούμπιν, ο Ερντογάν επίσης πιθανώς προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τη συνεργασία του με τον Χεκματιάρ για να διαμορφώσει τη μεταπολεμική πολιτική τάξη του Αφγανιστάν. "Οι ΗΠΑ δεν πρέπει να του το επιτρέψουν", έγραψε ο Rubin.
«Η εμμονή της σχέσης του Ερντογάν με τον Χεκματιάρ αποδεικνύει ότι ήταν ευχή να πιστέψουμε ότι ο Ερντογάν ήταν κάτι παραπάνω από τζιχαντιστής με επαγγελματικό κοστούμι, ανεξάρτητα από το πόσοι διπλωμάτες πρόβαλαν τις ελπίδες τους για αλλαγή του».
Εν ολίγοις, υπάρχει αυτός ο ορισμένος τρομοκράτης, ο Χεκματιάρ, οι σχέσεις του οποίου με τον Ερντογάν χρονολογούνται από το 1985. Ο Χεκματιάρ είναι τώρα σε συνομιλίες τόσο με τους Ταλιμπάν όσο και με τον Ερντογάν για το μέλλον του Αφγανιστάν, ενώ ο Ερντογάν βρίσκεται σε συνομιλίες με τους Ταλιμπάν και πιθανότατα προσπαθεί να καταλάβει έξω από πού να πηδήξεις στη συνέχεια.
Ο Ερντογάν προσπαθούσε να κατευνάσει τις ΗΠΑ φυλάσσοντας το αεροδρόμιο της Καμπούλ, αλλά αυτό το σχέδιο κατέρρευσε αφού οι Ταλιμπάν προχώρησαν στην Καμπούλ.
Επομένως, ο Ερντογάν έχασε μια διαπραγμάτευση για τις μελλοντικές του σχέσεις με τον Μπάιντεν και τις ΗΠΑ. Τώρα, λόγω της μακροπρόθεσμης αντιδυτικής ιδεολογίας του Ερντογάν, πιθανότατα θα μπει στον πειρασμό να αναζητήσει συμμαχία με όποια ομάδα (ες) υπέρ της σαρίας θα κυβερνήσει, στο εγγύς μέλλον, το Αφγανιστάν.
