Εδώ και δέκα περίπου χρόνια οι ΗΠΑ προσπαθούν να εκσυγχρονίσουν τα εργαλεία της εξωτερικής τους πολιτικής. Το Πεντάγωνο συνεχίζει να απολαμβάνει υψηλούς προϋπολογισμούς για την άμυνα των ΗΠΑ, όμως όλοι γνωρίζουν οτι οι απειλές της εποχής μας, δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο από ισχυρό στρατό, ακόμη και αν αυτός έρχεται όλο και πιο κοντά στην τεχνολογία.
Ο πόλεμος σήμερα διεξάγεται με πολύ πιο sofistique μεθόδους. Οικονομικά μέσα, ψυχολογικές επιχειρήσεις, κυβερνοεπιθέσεις και τα δυσδιάκριτα όρια μεταξύ smart power, soft power και sharp power, αναδεικνύουν τα νέα πεδία αντιπαράθεσεις των μεγάλων δυνάμεων. Σε αυτήν τη λογική, οι ΗΠΑ έχουν νομοθετήσει δύο πολύ σημαντικούς νόμους όπως είναι ο CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) και το Magnitsky Act.
Η Τουρκία έχει ήδη πάρει μια πρώτη γεύση του νόμου CAATSA και πιο συγκεκριμένα, της παραγράφου CRIEEA (Countering Russian Influence in Europe and Eurasia Act) με την αιτιολογία οτι η Άγκυρα προχώρησε σε σημαντική αγορά από την ρωσική αμυντική βιομηχανία, του εξελιγμένου ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400.
Αυτή η αγορά δίνει 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια στη Ρωσία, επιρροή και της επιτρέπει να επηρεάζει τη συνοχή του ΝΑΤΟ. Τα προβλήματα των αμερικανοτουρκικών σχέσεων όμως, δε σταματούν στους S-400. Είναι η Halkbank εκείνη που δίνει στους Αμερικανούς το μεγάλο πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας.
CONTINUE READING
Belharra: Κατασκευή 3 φρεγατών στην Ελλάδα, εκσυγχρονισμός ΜΕΚΟ & υπερσύγχρονα συστήματα
Οι ειδικές σχέσεις της Τουρκίας με το Ιράν και τη Ρωσία ελέω Συρίας, είναι πολύ βαθιές και εντάσσονται στην κατηγορία των ”σχέσεων στρατηγικής συνεργασίας” όπως ο ίδιος ο Λαβρόφ έχει βαφτίσει τις ρωσοτουρκικές σχέσεις. Οι νόμοι CAATSA και Magnitsky Act έχουν σχεδιαστεί κυρίως για τη Ρωσία, το Ιράν, τη Βόρεια Κορέα και την Κίνα.
Η Halkbank είναι η τράπεζα των ειδικών συμφερόντων της οικογένειας Ερντογάν και είναι εκείνη που αποτέλεσε την αιχμή του δόρατος της αναβάθμισης της τουρκικής οικονομίας με τρόπους που είναι υπο διερεύνηση. Η κορυφή του παγόβουνου των δραστηριοτήτων της Halkbank είναι η διευκόλυνση της απαλλαγής του Ιράν από τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ.
Η τουρκική τράπεζα ουσιαστικά ”ξέπλενε” και ”επαναβάπτιζε” τεράστια χρηματικά ποσά τα οποία έδιναν στο Ιράν τη δυνατότητα να έχει συμμετοχή στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Πρόκειται για μια πολύ σοβαρή υπόθεση η οποία σχετίζεται και με άλλα κράτη της περιοχής του Περσικού Κόλπου αλλά και με την απομάκρυνση προ τριών μηνών, του γαμπρού του Ερντογάν και πρώην τσάρου της τουρκικής οικονομίας.
Η βιασύνη και ο θυμός του Ερντογάν για να κάνει τη διώρυγα στην Κωνσταντινούπολη, σχετίζονται με αυτήν την υπόθεση η οποία θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο από τους S-400 γιατί τα ποσά είναι ασύλληπτα και δε συγκρίνονται με τα 2,5 δισεκατομμύρια των S-400.
Στην Τουρκία αναζητούνται περίπου 130 δισεκατομμύρια δολάρια και η αντιπολίτευση έχει βάλει στη γωνία τον Ερντογάν. Οι πιθανές κυρώσεις κατά της Halkbank θα ξεπεράσουν τα 20 δις δολάρια και ταυτόχρονα, η εν λόγω τράπεζα θα περάσει στην κατηγορία ”corrupted business” της αμερικανικής νομοθεσίας που είναι ίσως η μεγαλύτερη καταστροφή που μπορεί να υποστεί μια εταιρεία ή τράπεζα.
Η δίκη για την Halkbank είναι προγραμματισμένη γι’αυτόν τον μήνα. Οι σοβαρές συνέπειες εναντίον της Τουρκίας δεν προοικονομούνται μόνο από τη δικαιοσύνη των ΗΠΑ η οποία δεν δέχεται πλέον πιέσεις από τον Τραμπ, αλλά και από πολιτικούς λόγους που σχετίζονται με τον πρώην Αμερικανό πρόεδρο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ και μέλη της οικογένειάς του, προσπαθούν να σχεδιάσουν τον τρόπο με τον οποίον θα παραμείνουν στην πολιτική. Η πλειοψηφία των Ρεπουμπλικάνων και όλοι οι Δημοκρατικοί, προσπαθούν να εκτοπίσουν τον Τραμπ. Μην ξεχνάε πως οι ειδικές σχέσεις Τραμπ και Ερντογάν, ξεκίνησαν από τη διπλωματία των γαμπρών, όταν Κούσνερ και Αλμπαϊράκ συναντήθηκαν στις ΗΠΑ ενώπιον του Αμερικανού προέδρου.
Το θέμα της Halkbank ήταν η ”κόλλα” των ειδικών σχέσεων Τραμπ-Ερντογάν. Εδώ οφείλουμε να συνυπολογίσουμε εσωτερικούς λόγους που η κυβέρνηση Μπάϊντεν θέλει να φέρει στην επιφάνεια την Halkbank αλλά και λόγους εξωτερικής πολιτικής. Η Τουρκία είναι έτσι κι αλλιώς σε δεινή οικονομική θέση και οι ΗΠΑ θεωρούν οτι μια μεγάλη οικονομική ζημιά που θα τη χρεωθεί το καθεστώς Ερντογάν, θα γιγαντώσει τις κοινωνικές αντιδράσεις στην Τουρκία εναντίον του καθεστώτος του ΑΚΡ.
Οι ΗΠΑ έχουν τονίσει στην Τουρκία οτι εκτός πλαισίων του ΝΑΤΟ σχέσεις μεταξύ Άγκυρας-Μόσχας είναι απαράδεκτες και το ίδιο συμβαίνει και για τις σχέσεις Τουρκίας-Ιράν. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση Μπαϊντεν έχει κάθε λόγο να εκθέσει και τον Τραμπ και τον Ερντογάν, για διαφορετικούς λόγους.
Ο Αμερικανός πρόεδρος λίγες μέρες πριν, διέψευσε με πράξεις όσους περίμεναν οτι ΗΠΑ και Ιράν, θα συνεχίσουν από εκεί που ξεκίνησαν με τον πρόεδρο Oμπάμα. Η Αμερική έχει πολύ σημαντικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή και ο κόσμος του 2021 δεν έχει σχέση με τον αντίστοιχο του 2015.
Η υπόθεση της Halkbank δεν σχετίζεται μόνο με την παράνομη παρεμπόδιση της επιβολής κυρώσεων κατά του Ιράν. Σχετίζεται με πολλά μαύρα σκάνδαλα τόσο της τουρκικής οικονομίας που αν έλθουν στο φως τότε πρέπει να περιμένουμε πολύ δύσκολες μέρες για την Τουρκία.
* Αλέξανδρος Θ. Δρίβας
Διεθνολόγος -Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Ν. Α. Ευρώπης στο ΙΔΙΣ – Research Fellow in HALC (Hellenic American Leadership Council) –Δημοσιεύθηκε στην Huffington Post
