Η κετογονική διατροφή, αλλιώς γνωστή ως δίαιτα κέτο, είναι ένα πρόγραμμα διατροφής που προϋποθέτει τη σημαντική ελαχιστοποίηση των υδατανθράκων, την κύρια δηλαδή πηγή καυσίμων του σώματος και την σημαντική αύξηση του λίπους. Η ιδέα πίσω από τη συγκεκριμένη διατροφή, είναι ότι όταν ένας άνθρωπος δεν δίνει στο σώμα του υδατάνθρακες, τότε αυτό αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει το αποθηκευμένο λίπος του σώματος, ως κύρια πηγή καυσίμου, κάτι που οδηγεί σε δραματική απώλεια βάρους, σύμφωνα με το wikihealth.gr.
Ο συγκεκριμένος τύπος διατροφής, έρχεται σε αντίθεση με τον τρόπο με τον οποίο συνηθίζουν να τρέφονται οι άνθρωποι σήμερα. Ένα τυπικό πρότυπο διατροφής αποτελείται από 50% υδατάνθρακες, 15% πρωτεΐνες και 35% λίπος. Ενώ, οι περισσότερες δίαιτες κέτο, αποτελούνται από 5-10% υδατάνθρακες, 70-75% λίπος και το υπόλοιπο αποτελείται από πρωτεΐνες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Υγεία: Υπάρχει λύση για τη δυσκολία στην αναπνοή;
Η ονομασία “κέτο” σχετίζεται με τις κετόνες, ένα προϊόν που παράγεται από το συκώτι κατά το μεταβολισμό του λίπους, το οποίο αυξάνεται στο σώμα όταν η κατανάλωση υδατανθράκων είναι χαμηλή. Οι κετόνες χρησιμοποιούνται για ενέργεια από διάφορα μέρη του σώματος, ανάμεσά τους ο εγκέφαλος, ο οποίος δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τα μη επεξεργασμένα λίπη ως καύσιμα. Κατά κανόνα, το σώμα χρησιμοποιεί ένα μείγμα λίπους και γλυκόζης για να εξασφαλίσει ενέργεια, αλλά σε μια μη προσαρμοσμένη κετογονική κατάσταση, χρησιμοποιεί πρώτα τη γλυκόζη, αφού έχει στη διάθεσή του ελάχιστες ποσότητες κετόνων, που δημιουργούνται φυσιολογικά από το μεταβολισμό του λίπους. Με βάση αυτό, σε μια μη προσαρμοσμένη κετογονική κατάσταση, το σώμα χρησιμοποιεί τη γλυκόζη για ενέργεια. Τι συμβαίνει όμως, όταν το σώμα δεν έχει στη διάθεσή του ικανοποιητικά επίπεδα γλυκόζης για να χρησιμοποιήσει για ενέργεια; Πάμε πιο κάτω να δούμε τι λένε οι ειδικοί.
Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της προσαρμογής του σώματος στην κέτο διατροφή;
Όταν εξαντληθούν τα αποθέματα γλυκογόνου στο σώμα, δηλαδή όταν εξαντληθεί η μορφή με την οποία αποθηκεύεται η γλυκόζη στο σώμα, τότε ο εγκέφαλος και άλλα όργανα αρχίζουν να χρησιμοποιούν λίπη και κετόνες ως κύρια πηγή καυσίμου. Η κέτωση όμως, η διαδικασία δηλαδή κατά την οποία το σώμα χρησιμοποιεί το λίπος ως κύρια πηγή καυσίμου, δεν είναι ευχάριστη για τους περισσότερους ανθρώπους, ειδικά τις πρώτες δύο με επτά ημέρες. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, κάνουν την εμφάνισή τους διάφορα δυσάρεστα συμπτώματα, όπως η κόπωση, η ευερεθιστότητα, η ναυτία, η δυσκολία στον ύπνο και η δυσκοιλιότητα. Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως κετογονική γρίπη, διότι τα πιο πάνω συμπτώματα μοιάζουν με αυτά της γρίπης.
Μετά από περίπου επτά με δέκα ημέρες και αφού το σώμα έχει μπει στη διαδικασία της κετογονικής προσαρμογής, οι άνθρωποι αρχίζουν να νιώθουν καλύτερα, τα συμπτώματά τους μειώνονται και αρχίζουν να βιώνουν τα θετικά της κέτωσης. Οι περισσότεροι αναφέρουν βελτίωση στην συγκέντρωση, στην εστίαση και στα επίπεδα της ενέργειάς τους.
Μέχρι το τέλος της δεύτερης εβδομάδας το σώμα έχει ολοκληρώσει το μεγαλύτερο μέρος της διαδικασίας προσαρμογής του στη χρήση λίπους ως κύρια πηγή ενέργειας. Σε αυτό το σημείο, η πείνα και η λαχτάρα για φαγητό μειώνεται και η αντοχή αυξάνεται. Από εκεί και έπειτα το σώμα συνεχίζει να κάνει αλλαγές που δεν γίνονται αντιληπτές, που οδηγούν σε λιγότερη πείνα και λιγότερη κόπωση.
Σημειώνεται ότι για να φτάσει ένας άνθρωπος πλήρως σε κέτωση, όπου το σώμα του θα χρησιμοποιεί κατά κανόνα το λίπος ως πηγή ενέργειας, χρειάζονται περίπου 12 εβδομάδες.
Πώς θα βοηθήσετε το σώμα σας να προσαρμοστεί ευκολότερα στην κετογονική κατάσταση;
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Δημήτρης Κόκοτας: Οι τελευταίες εξελίξεις για την υγεία του
Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορείτε να ξεπεράσετε τα δυσάρεστα συμπτώματα της πρώτης εβδομάδας μείωσης των υδατανθράκων, ανάμεσά τους τα ακόλουθα:
- Καταναλώστε τρόφιμα με πολλά λιπαρά και φυτικές ίνες, που δεν περιέχουν υδατάνθρακες. Παρόλο που οι φυτικές ίνες υπάρχουν συνήθως σε τρόφιμα με υδατάνθρακες, υπάρχουν ταυτόχρονα και ορισμένες επιλογές που είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες και υγιή λίπη, όπως το αβοκάντο, ο λιναρόσπορος, οι σπόροι chia και τα φιστίκια.
- Κάντε ήπια σωματική άσκηση. Καθώς το σώμα προσαρμόζεται στη χρήση μιας νέας πηγής καυσίμου, οι έντονες προπονήσεις θα το στρεσάρουν περισσότερο, οπότε οι ήπιες ασκήσεις είναι πιο θεμιτές για μερικές εβδομάδες. Τέτοιες ασκήσεις είναι το περπάτημα και οι διατάσεις.
Για την αντιμετώπιση ποιων καταστάσεων υγείας μπορεί να χρησιμοποιηθεί η κετογονική δίαιτα;
Το πιο προφανές θετικό αποτέλεσμα της κετογονικής δίαιτας, που είναι και ο λόγος που εφαρμόζεται από τους περισσότερους ανθρώπους είναι η απώλεια βάρους. Όταν οι άνθρωποι καταναλώνουν περισσότερες πρωτεΐνες και λίπη, νιώθουν περισσότερο χορτασμένοι για περισσότερες ώρες. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι καταναλώνουν λιγότερες θερμίδες μέσα στη μέρα τους και ως αποτέλεσμα βλέπουν το βάρος τους να μειώνεται. Σύμφωνα με μελέτες, τους πρώτους τρεις με έξι μήνες, οι άνθρωποι που ακολουθούν αυτό το πρότυπο διατροφής χάνουν περισσότερα κιλά συγκριτικά με τα άτομα που ακολουθούν άλλες δίαιτες.
Επιπρόσθετα, έρευνες έχουν δείξει ότι η κετογονική δίαιτα μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα του μεταβολικού συνδρόμου, του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) και του διαβήτη τύπου 2. Ενώ άλλες έρευνες, έδειξαν ότι ο συγκεκριμένος τύπος διατροφής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία των σωματικών σπασμών που προκαλούνται από νευρολογικές διαταραχές, όπως η νόσος του Πάρκινσον και η επιληψία.
Έχει διαπιστωθεί επίσης, ότι τα άτομα που ακολουθούν το συγκεκριμένο πρότυπο διατροφής έχουν λιγότερα κορεσμένα λίπη στο αίμα τους. Τα αυξημένα επίπεδα κορεσμένους λίπους στο αίμα συνδέοται με το μεταβολικό σύνδρομο, τις καρδιακές παθήσεις και την αντίσταση στην ινσουλίνη. Τα χαμηλότερα επίπεδα ινσουλίνης που προκύπτουν από αυτές τις δίαιτες, εμποδίζουν το σώμα από το να παράγει περισσότερη χοληστερίνη, πράγμα που μεταφράζεται ως μικρότερος κίνδυνος καρδιακών παθήσεων όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση και η καρδιακή ανεπάρκεια.
Σύμφωνα με υπάρχουσες έρευνες, η κετογονική διατροφή, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων τύπων καρκίνου και να επιβραδύνει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Όμως αυτό χρήζει περαιτέρω έρευνας. Την ίδια ώρα και νοουμένου ότι οι υδατάνθρακες έχουν συνδεθεί με την ακμή, η διατροφή κέτο μπορεί να μειώσει αυτόν τον κίνδυνο. Και αυτό το αποτέλεσμα, το οποίο χρήζει επιπρόσθετης έρευνας, έχει άμεση σχέση με τη μείωση της ινσουλίνης που παρατηρείται στο ανθρώπινο σώμα με τον συγκεκριμένο τύπο διατροφής.
Τέλος, η έρευνα δείχνει ότι η χρήση κετόνων ως κύρια πηγή ενέργειας από το σώμα μπορεί να μειώσει το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή και να ενεργοποιήσει ορισμένα γονίδια που ευνοούν την γενική υγεία.
