Τι σημαίνει ο όρος “επεξεργασμένα τρόφιμα”;
Ο όρος “επεξεργασμένα τρόφιμα” είναι αρκετά αόριστος, αφού πλέον τα περισσότερα τρόφιμα υπόκεινται σε κάποιας μορφής επεξεργασία. Μηχανικές διαδικασίες, όπως το κόψιμο του κιμά, η παστερίωση και το ψήσιμο δεν καθιστούν απαραίτητα ανθυγιεινό ένα τρόφιμο. Αν η επεξεργασία όμως περιλαμβάνει την προσθήκη χημικών ή άλλων υλικών, η ποιότητα του εκάστοτε τροφίμου αλλοιώνεται και τότε μπορεί κανείς να αναφερθεί σε “επεξεργασμένη τροφή”. Τα χημικά που προστίθενται συνήθως έχουν χαμηλή θρεπτική αξία και ο ρόλος τους αφορά την ενίσχυση του χρώματος, της γεύσης ή της μυρωδιάς ενός φαγητού. Μερικά από τα πιο γνωστά επεξεργασμένα τρόφιμα περιλαμβάνουν:
- κατεψυγμένα ή έτοιμα γεύματα
- αρτοσκευάσματα, όπως πίτσες, κέικ και γλυκά
- συσκευασμένα ψωμιά
- επεξεργασμένα προϊόντα τυριού
- δημητριακά
- κράκερ και τσιπς
- καραμέλες και παγωτό
- στιγμιαία γεύματα
- ανασυσταμένα κρέατα, όπως λουκάνικα, ψήγματα και επεξεργασμένο ζαμπόν
- ζαχαρούχα αναψυκτικά
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Διατροφή: Σημάδια ότι δεν τρώτε αρκετά λαχανικά (βίντεο)
Τα επεξεργασμένα τρόφιμα είναι βλαβερά για την υγεία;
Τα επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν ευχάριστη γεύση σε συνδυασμό με χαμηλή τιμή. Ωστόσο, συνήθως περιέχουν συστατικά που μπορεί να είναι επιβλαβή εάν καταναλώνονται σε υπερβολική ποσότητα, όπως κορεσμένα λίπη, πρόσθετα ζάχαρης και αλάτι. Αυτά τα τρόφιμα περιέχουν επίσης λιγότερες φυτικές ίνες και βιταμίνες σε σχέση με τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι η αύξηση της κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφίμων κατά 10% συνδέεται με πάνω από 10% αύξηση της πιθανότητας για εμφάνιση καρδιαγγειακών νόσων, στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλοαγγειακών διαταραχών. Παρακάτω θα εξετάσουμε αναλυτικά τους λόγους για τους οποίους η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων σε μεγάλο βαθμό είναι απειλητική για την υγεία, σύμφωνα με το Wikihealth.
1. Πρόσθετα ζάχαρης
Συνήθως, τα επεξεργασμένα τρόφιμα περιέχουν υψηλά ποσοστά πρόσθετων σακχάρων, τα οποία δεν περιέχουν θρεπτικά συστατικά ενώ παράλληλα είναι πλούσια σε θερμίδες. Η συστηματική κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων ζάχαρης μπορεί να οδηγήσει σε ποικίλες παθολογικές καταστάσεις, όπως παχυσαρκία, διαβήτης τύπου 2, μεταβολικά σύνδρομα και φλεγμονώδεις νόσους.
2. Τεχνητά συστατικά
Δεν είναι λίγες οι φορές που, ακόμα και αν διαβάζουμε τη λίστα των συστατικών ενός τροφίμου, δυσκολευόμαστε να αναγνωρίσουμε αρκετά από αυτά. Αν και τα τρόφιμα ελέγχονται πριν κυκλοφορήσουν στην αγορά, η προσθήκη τεχνητών ουσιών διχάζει ακόμα την επιστημονική κοινότητα. Κατά κύριο λόγο, τα τεχνητά πρόσθετα συστατικά ενός τροφίμου είναι:
- συντηρητικά
- τεχνητές χρωστικές
- ενισχυτικά γεύσης
- παράγοντες βελτίωσης της υφής
3. Επεξεργασμένοι υδατάνθρακες
Οι υδατάνθρακες είναι σημαντικές ενώσεις για τον οργανισμό και πρέπει να αποτελούν μέρος της διατροφής μας. Ωστόσο, ο οργανισμός διασπά με μεγάλη ταχύτητα τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες που βρίσκονται σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα, με αποτέλεσμα να μην δημιουργείται αίσθημα κορεσμού, να παρατηρείται απότομη πτώση στα επίπεδα ινσουλίνης και σακχάρου του αίματος και με αυτό τον τρόπο να αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2.
4. Χαμηλή θρεπτική αξία
Τα επεξεργασμένα τρόφιμα περιέχουν σημαντικά χαμηλότερες ποσότητες θρεπτικών στοιχείων, σε σχέση με τα μη επεξεργασμένα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι βιομηχανίες τροφίμων προσθέτουν συνθετικές βιταμίνες και μέταλλα ώστε να αναπληρώσουν ένα μέρος των θρεπτικών που χάνεται κατά την επεξεργασία της τροφής. Στον αντίποδα, οι λιγότερο επεξεργασμένες τροφές δεν είναι μόνο πλούσιες σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και μέταλλα, αλλά περιέχουν και πλήθος ωφέλιμων για τον οργανισμό στοιχείων, όπως αντιοξειδωτικά, αντιφλεγμονώδη, μέχρι και αντικαρκινικά.
5. Χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες
Οι φυτικές ίνες είναι αναγκαίες για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού, καθώς επιβραδύνουν την απορρόφηση των υδατανθράκων, αλληλεπιδρούν με τα βακτήρια του εντέρου και ενισχύουν την υγεία της καρδιάς. Δυστυχώς, οι τροφές κατά την επεξεργασία τους χάνουν το μεγαλύτερο μέρος των φυτικών ινών που περιέχουν φυσιολογικά. Αν θέλετε να στραφείτε σε τρόφιμα με υψηλότερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, προτιμήστε τα προϊόντα ολικής άλεσης, τα φρούτα και τα λαχανικά.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μαύρο σκόρδο: 6 λόγοι για να το συμπεριλάβετε στη διατροφή σας
6. Εύκολη πρόσληψη θερμίδων
Η ελκυστική εικόνα των επεξεργασμένων τροφών αλλά και η ίδια η σύνθεσή τους καθιστούν πολύ εύκολη και γρήγορη την κατανάλωσή τους. Λόγω του ότι στερούνται φυτικών ινών, ο οργανισμός δεν απαιτεί ιδιαίτερα ποσά ενέργειας για να διασπάσει ένα προπαρασκευασμένο γεύμα. Ως αποτέλεσμα, ο οργανισμός προσλαμβάνει μεγαλύτερη ποσότητα θερμίδων αλλά και δαπανά μικρότερο ποσό ενέργειας από όση θα απαιτούσε για τη διάσπαση ενός μη επεξεργασμένου τροφίμου. Εξαιτίας του θερμιδικού πλεονάσματος, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς το γιατί οδηγούμαστε σε αύξηση του σωματικού βάρους όταν καταναλώνουμε συχνά επεξεργασμένες τροφές.
7. Υψηλή περιεκτικότητα σε trans λιπαρά
Τα επεξεργασμένα τρόφιμα είναι πλούσια σε ανθυγιεινά trans λιπαρά, όπως πολλά έλαια, τα οποία είναι φθηνά και εύκολα στη χρήση και την αποθήκευση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα trans λιπαρά είναι επιβλαβή για τον οργανισμό διότι αφενός προκαλούν φλεγμονώδη αντίδραση, αφετέρου μειώνουν την ποσότητα την “καλής” χοληστερόλης και αυξάνουν την ποσότητα της “κακής”. Παράλληλα, τα trans λιπαρά έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιαγγειακών νοσημάτων και διαβήτη τύπου 2. Αν θέλετε να αποφύγετε την κατανάλωση trans λιπαρών, αποφύγετε εν γένει τα επεξεργασμένα τρόφιμα.
