Τους χειρότερους φόβους για πιθανή εξάπλωση της ευλογιάς των πιθήκων από τις χώρες της Αφρικής όπου ξεκίνησε στον υπόλοιπο κόσμο επιβεβαίωσε η ανακοίνωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Αφρικής για το πρώτο κρούσμα σε ευρωπαϊκή χώρα και συγκεκριμένα στη Σουηδία.
«Η επιβεβαίωση της mpox του υποτύπου Clade 1 στη Σουηδία αντανακλά σαφώς την αλληλοσύνδεση του κόσμου μας (...) Είναι πιθανό και άλλα εισαγόμενα κρούσματα του Clade 1 να καταγραφούν στην ευρωπαϊκή περιφέρεια στη διάρκεια των επόμενων ημερών και των επόμενων εβδομάδων», ανέφερε στην ανακοίνωσή του ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Το πρώτο κρούσμα στην Ευρώπη είναι ένα άτομο που «μολύνθηκε στη διάρκεια παραμονής του σε περιοχή της Αφρικής όπου έχει εκδηλωθεί σημαντική επιδημία mpox του υποτύπου Clade 1», όπως διευκρίνισε σε συνέντευξη Τύπου η προσωρινή επικεφαλής της σουηδικής Αρχής Δημόσιας Υγείας, Ολίβια Βίγκτσελ.
Nordic: Μπορούμε να ετοιμάσουμε 10 εκατομμύρια εμβόλια
Εντωμεταξύ λίγες ώρες μετά την κατάσταση ύψιστου συναγερμού που σήμανε ο ΠΟΥ για την ευλογιά των πιθήκων, η φαρμακευτική εταιρεία Bavarian Nordic ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμη να παράξει 10 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου κατά του ιου μέχρι τα τέλη του 2025.
«Έχουμε την δυνατότητα παρασκευής 2 εκατομμύρια δόσεων το 2024 και συνολικά 10 εκατομμύρια δόσεων μέχρι το τέλος του 2025» δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο αντιπρόεδρος της εταιρείας.
Ωστόσο ο ίδιος έσπευσε να συμπληρώσει ότι θα περιμένει τις παραγγελίες από χώρες που ενδιαφέρονται πριν να προχωρήσει σε κλιμάκωση της παραγωγής λέγοντας «πρέπει πρώτα να δούμε τα εμβόλια». Για την ώρα η εταιρεία υποστηρίζει ότι έχει απόθεμα 500.000 δόσεων.
Σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης η μετοχή της εταιρείας τα εμβόλια της οποίας για την mpox έχουν αδειοδοτηθεί από το 2019, σημείωσε άνοδο έως και 8% στο χρηματιστήριο της Κοπεγχάγης την Πέμπτη ενώ την Τετάρτη είχε άνοδο 12%.
Στην Ελλάδα ο εμβολιασμός έχει ξεκινήσει από τις 22 Ιουλίου
Όπως έκανε γνωστό με ανάρτησή του στο Χ ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, στην Ελλάδα ο εμβολιασμός για τον συγκεκριμένο ιό είναι διαθέσιμος από τις 22 Ιουλίου.
«Στο πλαίσιο πρόληψης από 22 Ιουλίου 2024 είναι διαθέσιμος ο εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς τύπου mpox. Η ευλογιά τύπου mpox είναι σπάνια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από μόλυνση με τον ιό mpox. Ο ιός mpox είναι γενετικά παρόμοιος με τον ιό της ευλογιάς, αλλά λιγότερο μεταδοτικός και με πιο ήπια συμπτώματα. Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες/σωματικά υγρά του πάσχοντος ή/και μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων, κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής σε μικρή απόσταση», ανέφερε στην ανάρτηση του ο υπουργός Υγείας.
Στην ίδια ανάρτηση ενημερώνει ότι «το εμβόλιο Jynneos συνιστάται για άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό ευλογιάς mpox και ανήκουν στις παρακάτω κατηγορίες υψηλού κινδύνου:
- Άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (MSM), άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες και γυναίκες, και διεμφυλικά άτομα. Όλα τα άτομα από τις παραπάνω ομάδες θεωρούνται αυξημένου κινδύνου αν έχουν πρόσφατο ιστορικό πολλαπλών ερωτικών συντρόφων, δηλαδή όσοι έχουν περισσότερους από 5 ευκαιριακούς συντρόφους ή έχουν μολυνθεί από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ένα τουλάχιστον) τους τελευταίους 3 μήνες.
- Επαγγελματίες υγείας οι οποίοι εργάζονται σε χώρους με υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς mpox (π.χ. εργαστήρια, ειδικές μονάδες).
- Άτομα τα οποία έχουν έρθει σε στενή σωματική επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα του ιού της ευλογιάς mpox, σε διάστημα 4 έως και 14 ημερών μετά από την έκθεση, εφόσον δεν έχουν αναπτύξει συμπτώματα, ανεξαρτήτως φύλου.
- Άτομα που έχουν συχνή και στενή επαφή με τις προηγούμενες κατηγορίες.
- Μεταξύ των ατόμων που ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες, ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο εμβολιασμός των ανοσοκατασταλμένων ατόμων.
Τι είναι η ευλογιά των πιθήκων
Ο ιός εντοπίζεται κυρίως σε χώρες της κεντρικής και δυτικής Αφρικής. Η πρόσφατη επιδημία έχει εξαπλωθεί σε 13 αφρικανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που δεν είχαν αναφέρει ποτέ πριν κρούσματα mpox.
Για πρώτη φορά η ευλογιά των πιθήκων εντοπίστηκε σε πιθήκους σε εργαστήριο, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC). Η πρώτη του ονομασία ήταν monkeypox, αλλά το 2022 μετονομάστηκε από τον ΠΟΥ μετά από καταγγελίες ότι η αρχική ονομασία ήταν «ρατσιστική και στιγματιστική».
Αν και τα περισσότερα περιστατικά έχουν ήπια εξέλιξη, δεν λείπουν και τα θανατηφόρα. Η ασθένεια εξαπλώνεται μέσω στενής επαφής με μολυσμένα άτομα, μεταξύ άλλων και μέσω του σεξ, με την τελευταία επιδημία στην ήπειρο να ξεκινά με την εξάπλωση ενός ενδημικού στελέχους γνωστού ως Clade 1b.
Η νέα παραλλαγή φαίνεται να εξαπλώνεται ευκολότερα μέσω στενής επαφής, ιδίως μεταξύ των παιδιών.
Όπως δήλωσε ο Jean Claude Udahemuka, από το Πανεπιστήμιο της Ρουάντα, το Clade 1b είναι «αναμφίβολα το πιο επικίνδυνο μέχρι στιγμής από όλα τα γνωστά στελέχη της mpox».
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Tο πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ένα δερματικό εξάνθημα ή σπυριά γεμάτα πύον που μπορεί να επιμήνουν για διάστημα από δύο έως τέσσερις εβδομάδες.
Τα εξανθήματα μπορεί να εντοπίζονται οπουδήποτε στο σώμα και ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να έχουν μόνο ένα, ενώ άλλοι μπορεί να έχουν εκατοντάδες ή και περισσότερα.
Σύμφωνα με το CDC η ευλογία των πιθήκων έχει και άλλα συμπτώματα όπως:
- Πυρετός
- Ρίγη
- Πρησμένοι λεμφαδένες
- Εξάντληση
- Μυϊκοί πόνοι και οσφυαλγία
- Πονοκέφαλος
- Αναπνευστικά συμπτώματα (π.χ. πονόλαιμος, ρινική συμφόρηση ή βήχας)
Στην ενημέρωσή του για την ευλογία των πιθήκων ο ΠΟΥ αναφέρει ότι οι άνθρωποι μπορεί να αρχίσουν να αισθάνονται αδιαθεσία πριν εμφανίσουν εξάνθημα ή δερματικές αλλοιώσεις, ενώ για άλλους τα δερματικά συμπτώματα μπορεί να είναι το πρώτο ή το μοναδικό σημάδι.
Η νέα μετάλλαξη προκαλεί τα ίδια συμπτώματα με τα υπόλοιπα, αλλά είναι πιο σοβαρά, σύμφωνα με τον Leandre Murhula Masirika, συντονιστή έρευνας στην επαρχία South Kivu.
Έρευνα στους ασθενείς που νοσηλεύτηκαν από τον Οκτώβριο έως τον Ιανουάριο στο ανατολικό Κονγκό έδειξε ότι η νέα μορφή προκάλεσε αρχικά ηπιότερα συμπτώματα και εξανθήματα κυρίως στα γεννητικά όργανα, γεγονός που καθιστά δυσκολότερο τον εντοπισμό της.